امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: حکمت و زیرکی برای هرکس آشکار گردد عبرت را می‌شناسد و هرکس عبرت را بشناسد چنانست که در میان پیشینیان زندگانی کرده باشد. قصارالحکم، 31-5، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش. *** تاریخ باید سرمشق ما باشد. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 7، ص 67.

مقالات بدون درج سند

قسمت بیست و ششم . محمدرضا پهلوی و مهرپور تیمورتاش در لوروزه



در ساعت 4 بعدازظهر روز 15 شهریورماه سال 1311 ش، که با مشایعت رسمی رضاخان و گارد نظامی، محمدرضا پهلوی و همراهانِ او سوار بر کشتی شوروی، راهی دریا شدند، مهرپور، یکی از سرنشینانِ کشتی بود که از خوشحالی زایدالوصفی برخوردار بود؛ چرا که برخلاف دیگران که از خانه و کاشانه راهی غربت می شدند، پدرِ وی عبدالحسین خان تیمورتاش، در درون کشتی در کنار او قرار داشت.
سرنوشتِ مسافرانِ این کشتی، در آغازِ دورانِ حضور در سوئیس، تا زمانی که هنوز تیمورتاش بر اریکه قدرت قرار داشت و مورد اعتماد رضاخان بود، از آرامش و رفاقت مناسبی برخوردار بود. تنها عکسی که از آن دوران به جای مانده و در صفحات فضای مجازی منتشر گردیده، مهرپور تیمورتاش را نزدیک تر از حسین فردوست به محمدرضا پهلوی، نشان می دهد؛ هر چند، در زمان انتشار این عکس، صورتِ مردی که در کنار آنان قرار دارد و احتمال می رود، سرپرست این گروه اعزامی، یعنی مؤدب الدوله نفیسی باشدرا، حذف نموده اند.
هنوز مدت کوتاهی از حضور این گروهِ سرحال و سرخوش در سوئیس سپری نشده بود که ستاره ی بخت مهرپور تیمورتاش افول کرد و در آذرماه سال 1311 ش، پدرش، عبدالحسین خان تیمورتاش، مورد غضب قرار گرفت.
بازتابِ این اتفاق، در کتاب روز شمار دکتر باقر عاقلی، به شرح زیر منعکس است :
3 دی 1311 . عبدالحسین تیمورتاش، وزیر مقتدر دربار پهلوی، از کار برکنار شد و در خان? خود، واقع در بیرون دروازه باغشاه، تحت نظر قرار گرفت. از طرف رضا شاه دستور داده شد، دربار را منحل کنند و آن قسمت که تیمورتاش کار می کرد، برچیده شد و رضاشاه گفت من دیگر دربار نمی خواهم و تیورتاش دیگر وزیر دربار نیست.
29 بهمن 1311 . طبق قرار مدعی العموم دیوان جزای عمّال دولت ( محمد سروری ) قرار توقیف عبدالحسین تیمورتاش، صادر شد و اداره نظمیه زندانی گردید.
25 اسفند 1311 . محاکمه عبدالحسین تیمورتاش در شعبه اول دیوان جزای عمّال دولت آعاز گردید. ریاست محکمه با عبدالعلی لطفی و مستشاران اسمعیل یکانی و مهریار بودند. جلسه محاکمه سرس اعلام گردید و سه روز ادامه داشت. سیدهاشم وکیل و دکتر احمد مقبل از متهم دفاع کردند و سروری مدعی العموم شخصاً به بیان ادعانامه پرداخت. در این محاکمه، تیمورتاش، از حیث ارتشاء، به سه سال حبس مجرد، که مستلزم محرومیت از تمام حقوق اجتماعی و استردادِ مالِ حاصل از ارتشاء و پرداخت 38592 تومان و 1712 لیره انگلیسی، محکوم گردید.
31 فروردین 1312 . علی اکبر داور، وزیر عدلیه، لایحه سلب مصونیت آقای امین التّجار را به اتهام پرداخت رشوه به تیمورتاش، به مجلس برده و به تصویب رسانید. امین التّجار همان روز بازداشت و محاکمه مجددی از تیمورتارش و امین التّجار در دیوان جزا شروع شد.
4 تیر 1312 . حکم محکومیت دوم تیمورتاش صادر گردید. تیمورتاش به جرم اخذ 9000 لیره انگلیسی و 200000 ریال رشوه از حاج امین التّجار اصفهانی، در قبال کمک به مشارالیه در عقد قرارداد انحصار تریاک، به 5 سال حبس مجرد و تأدیه 9000 لیره و رشوه مأخوذه محکوم گردید. امین التّجار نیز محکوم به 6 ماه حبس تأدیبی شد.
9 مهر 1312 . عبدالحسین تیمورتاش در زندان قصر در سن 52 سالگی به وضع مرموزی از بین رفتو همان روز جنازه او را تحویل خانواده اش دادند.
این اتفاق، مهرپور تیمورتاش را در سوئیس، به بیماری مُسری بدل ساخت؛ به گونه ای که ولیعهد ایران، از هرگونه تماس با وی، پرهیز داده شد.
نامه ای که درخصوصِ این موضوع برای مؤدب الدوله نفیسی ارسال گردیده، و اقداماتی که مؤدب الدوله براساسِ این دستور، صورت داده، به شرح زیر است:
12 /1 /1312 . ضمناً امر و مقرر فرمودند، تأکیداً ابلاغ نمایم: اگرچه دستور فرموده اید که به مهرپور، پسر آقای تیمورتاش، اجازه شرفیابی به حضور بندگان والاحضرت اقدس ولایتعهد روحی فداه ندهند، معهذا مجدداً تصریح می نمایم: در موقعِ رفتن به ییلاق ها هم، مهرپور حق و اجازه نخواهد داشت که در رکاب مبارک بندگان والاحضرت معظم له به ییلاق برود و به طور کلی مراقبت خواهید نمود که در هیچ موقع و هیچ محلی، مهرپور شرفیاب حضور مبارک والاحضرت اقدس ولایتعهد روحی فداه نشود.
26 /1 /1312 . درخصوص مهرپور مرقوم فرموده بودید که امرِ همایونِ اعلا این طور شرف صدور یافته است که مهرپور در رکاب مبارک بندگان والاحضرت اقدس روحی فداه نباید به ییلاق برود؛ خودِ بنده هم، همین قصد را داشتم. بعلاوه ترتیبی داده شد که امروز مهرپور را به برلن ببرند و دیگر در مدرسه لو روزه نباشد. برای اجرای این مقصود، خانم مجلل را از برلن فرستاده اند که ایشان را همراه خودش ببرد و امروز راهی خواهند شد. در موقعِ رفتن هم، اجازه شرفیابی حضور مقدس والاحضرت اقدس روحیفداه را نخواهد داشت. اوامر مقدس شاهنشاهی روحنافداه را بالتّمام به نهایت افتخار اطاعت و اجری نموده و خواهد نمود. زیاده جسارت است. مودب نفیسی.
شرحی را که در صفحه 2 راجع به مهرپور عرض کردم، امروز صبح زود بود و هنوز در رول بودند. الان که دو ساعت به ظهر مانده است، مهرپور به معیت خانم مجلل به صوب برلن حرکت کرده اند. این خانم را، آقای سپهبدی معرفی نمودند. بنده نمی شناختم. رفتنِ مهرپور از مدرسه، به میل خانم مادرش و به صواب دید آقای سپهبدی بود. زیاده جسارت است. مودب نفیسی.
سرنوشتِ مهرپور تیمورتاش، حکایتِ عجیب و غریبی دارد. داستانی که در آن به حضور مهرپور در ارتش آلمان در جنگ دوم جهانی نیز اشاره دارد و در کنارِ آن نیز، داستانی عشقی، بین او و دختری به نام « آلیس » بیان شده است، که پرداختنِ به آن در این مقوله نمی گنجد؛ ولی آنچه مطرح می باشد، این است که مهرپور تیمورتاش، یک سال پس از عزل خفت بار رضاخان و تبعید به جزیره ی موریس در شهریورماه 1320ش و جانشینیِ پر حرف و حدیث محمدرضا پهلوی، در عنفوان جوانی، درحادثه ای، که آن را مشکوک خوانده اند، درگذشت و در کنار پدرش، در امامزاده عبدالله(ع) به خاک سپرده شد.






 

تعداد مشاهده: 7823

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.