امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: حکمت و زیرکی برای هرکس آشکار گردد عبرت را می‌شناسد و هرکس عبرت را بشناسد چنانست که در میان پیشینیان زندگانی کرده باشد. قصارالحکم، 31-5، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش. *** تاریخ باید سرمشق ما باشد. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 7، ص 67.

اسناد بدون شرح

فراماسونرها در رأس پست‌ها!


تاریخ انتشار: 05 آذر 1397


شماره : 1627 / 326                                   تاریخ : 14 / 6 / 43

موضوع: فعالیت جمعیت فراماسیونرها

 

     مدتی است که بر دامنه‌ی فعالیت‌های مستمر جمعیت معروف به (بنایان آزاد[1]) ­که همان لژ فراماسیونری ایران باشد افزوده گردیده و بر اثر همین گزارش فعالیت­ می‌باشد که گروهی از اعضاء متوسط‌السن و جوان جمعیت مذکور در رأس پستها­ و مقامات حساس قرار گرفته و با اتحاد و همدستی خویش یکدیگر را در هر­ مرجع و مقامی که هستند ­حمایت می‌نمایند و از جمله­ اعضاء جمعیت مزبور که هم ­اکنون مصدر مقامات­ عالی‌رتبه و مهم می‌باشند ­می‌توان آقایان خوشبین،[2] مهندس روحانی[3]، شجاع­ملایری[4] و دکتر مهندس­اسکندرانی را نام برد که­عموماً در جمعیت نامبرده که­ بعد از مرحوم حکیم‌الملک[5] ­سرپرستی آن را مرحوم­ حسین علاء[6] برعهده داشته ­عضویت دارند و مورد وثوق­ و اعتماد آن می‌باشند. ضمناً هفتاد و چهار برگ ­لیست کامل کلیه اعضای این جمعیت که در لژهای مختلف فراماسیونری ایران از­جمله (کورش، تهران، خیام و غیره) فعالیت دارند و به این منظور طبق دعوت دبیران لژ جلسات عادی و خصوصی خود را در تهران تشکیل می‌داده‌اند، با اوراق ­دعوتنامه به پیوست تقدیم می‌گردد و به استحضار می‌رساند اوراق مذکور مربوط به­ جلساتی است که در ظرف 10 ماه گذشته (از اول مهر ماه 42 الی 27 خرداد ماه­43) در تهران تشکیل گردیده و از آن پس به علت فرا رسیدن فصل گرما طبق­معمول تعطیل گردیده و تا آخر ماه جاری نیز تعطیل خواهد بود.

­در اوراق ضمیمه علاوه بر اسامی کلیه اعضای لژهای مذکور فعالیت‌های جاری­ فراماسیونرهای ایران نیز تا حدی روشن شده و فعالیتهای مالی آنان با ذکر اسامی اشخاص ذکر گردیده است. مستدعی است مقرر فرمایند چون اسامی­اشخاص روی اوراق اداره پست یادداشت گردیده، پس از تهیه رونوشت آنها را­ معدوم نمایند.

بخش 321 بررسی و اقدام نمایند. 14 / 6

مذاکره شود.

فرمودند: مدارکی نزد آقای نشاط بوده که بایست گرفته شود اگر اظهار نمودند که نزد ایشان نیست ­باید دید پرونده‌های فراماسونی در کجا [ناخوانا] و برای اینکار در حضور معاونت کمیسیون­[ناخوانا] 16 / 6 / 42

 

پی‌نوشت‌ها:


[1] . فراماسونی (بنایان آزاد): در­قرون وسطی بنّاهای روزمزد و ­دوره گرد اتحادیه‌ای تشکیل­ دادند که امور صنفی را در آن­ مطرح می‌کردند و در هر شهری ­که بودند گرد هم جمع شده تبادل­ نظر می‌کردند و شکایات خود را ­مطرح می‌ساختند و تصمیماتی­ هم برای پیشرفت کار خود­ می‌گرفتند و برای اینکه دچار­محضوراتی نشوند، اجتماعات­آنها و مطالبی که بحث می‌شد­ مخفی و پنهانی بود. در قرن 16­و 17 میلادی سازمان این ­بنّاهای آزاد رونق بسیار داشت ­و عضویت در آن منحصر به بنّاها ­بود. در قرن 18م گروهی از­ کسانی که هیچ گونه وابستگی با­ صنف بنّاها نداشتند ولی سازمان ­پنهانی آنها را مطلوب یافته ­بودند به دستگاه فراماسونری ­وارد شده، رسوم و سنن آن را­ پذیرفتند و طولی نکشید که این­ دستگاه تغییر ماهیت داده و تبدیل به دستگاه فراماسونی ­امروزی شد. در قرن 18م لاج­(لژ) بزرگ در لندن تشکیل شد و ­مدتی بعد شعب آن در غالب ­کشورهای اروپائی برپا گردید و بین اعضاء آن پادشاهان و ­سیاستمدارانی همچون جرج­ واشینگتن رئیس جمهور­ آمریکا، گوته شاعر آلمانی، و ­ادوارد هفتم پادشاه انگلستان و­ دیگران دیده می‌شد در اواخر­ قرن 19 میلادی و اوایل قرن 20­م شعب دستگاه فراماسونی در­کشورهای خاورمیانه مانند،­ ترکیه، مصر و ایران تشکیل شد­ در زمان ناصرالدین شاه، میرزا­ ملکم‌خان دستگاه فراماسونی را­ در ایران برپا کرد اما مدتی بعد ­به علت مخالفت حکومت وقت ­دوام زیادی نیاورد و برچیده شد ولی پس از او شعبه‌ای از فراماسون انگلیسی و فرانسوی­ در ایران تشکیل شد. (دائره‌المعارف مصاحب، ج 3)

[2] . دکتر غلامحسین خوشبین از ­دانشگاه ژنو و در رشته دکتری ­حقوق فارغ‌التحصیل شد. بعضی ­از مشاغل و مناصب دولتی وی­ عبارتند از: دادیار دادسرای ­تهران، عضو دادگاه استان مرکز،­ کفیل شعبه پنجم دادگاه استان­ مرکز، دادیار دیوانعالی کشور،­ رئیس اداره حقوقی وزارت­ دادگستری، مدیرکل امور­قضائی دادگستری در سال­1327 ش و معاونت کل­دادگستری، مستشار دیوانعالی­کشور، معاونت اول دادستان ­کل، رئیس شعبه چهار دیوانعالی­کشور و رئیس هیئت مدیره و ­مدیرعامل کل بانک توسعه­ صادرات، سرپرست دانشجویان­ ایرانی در فرانسه و رایزن ­سفارت ایران در پاریس. وی همچنین از اعضاء مجلس ­سنا بوده است و در تیر 1341­در کابینه اسداللّه‌ علم به وزارت دادگستری منصوب شد و در ­بهمن همان سال وزیر مشاور­گردید. وی همچنین از اعضای­حزب ملت نیز بود. او از اعضای ­لژ فراماسونری ایران بوده است.

(فرمان، ش 3104، سال 41،­ اطلاعات، ش 10853، سال 41 و روز شمار تاریخ ایران، باقر عاقلی، ج 2)

[3] . مهندس منصور روحانی­، فرزند علی محمد در سال 1300­ش در تهران متولد شد. وی­تحصیلات خود را در دبستان ­انتصاریه، دبیرستان دارالفنون،­ دانشکده فنی تهران رشته راه و ­ساختمان و دانشگاه لندن در­ رشته مهندسی آب به پایان­ رساند. در سال 1324 در شرکت ­نفت آبادان مشغول به کار شد و­ یکسال بعد در مؤسسه آب تهران ­به خدمت دولت در آمد. مهندس­روحانی تا سال 1341 ریاست­ دفتر فنی سازمان آب تهران و بعد­ معاونت کل سازمان آب تهران و­ سپس کفالت سازمان و پس از آن­ مدیریت کل سازمان آب تهران را ­به عهده گرفت وی در اسفند 42­ در کابینه منصور وزارت آب و­ برق را عهده‌دار شد و در کابینه ­هویدا نیز این مقام را حفظ کرد تا­ اینکه در سال 1350 به وزارت­ کشاورزی رسید و تا آخر نخست­وزیری هویدا این سمت را­ عهده‌دار بود. در سال­ 1357 به دستور دولت شریف­امامی در جریان اجرای طرح­ مبارزه با فساد دستگیر و به­ زندان افتاد و پس از آن نیز در ­سال 1358 در دادگاه انقلاب­اسلامی محاکمه و به اعدام­ محکوم شد و در بیست و دوم ­فروردین 1358 تیرباران شد.­ وی با نام مستعار علاءالدین ­ابوتراب در لژهای مشعل و­ سعدی عضویت داشت و بهائی مسلک بود. (تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ­ایران، آینده، ش 1532، سال 51،­ روزشمار باقر عاقلی، ج 2)

[4] . شجاع‌الدین ملایری فرزند ­اسمعیل شیخ‌الاسلام ملایری­(نماینده ده دوره مجلس شورای­ملی) در سال 1300 در شهرستان ­ملایر متولد شد و تحصیلات ­ابتدائی را در همان جا پشت­ سرگذاشت و برای ادامه­ تحصیلات به تهران سفر کرد و از ­دبیرستان دارالفنون تهران­ فارغ‌التحصیل گشت. پس از آن­ب ه دانشکده ادبیات راه یافت و­ موفق به اخذ لیسانس ادبیات­گردید. وی از سال 1316 فعالیت­ اجتماعی و مطبوعاتی خود را­ آغاز کرد و مدتی طولانی با­ر وزنامه «ستاره ایران» و­ همچنین مجلات «اطلاعات­هفتگی» و «تهران مصور»­ همکاری داشت. بعضی از­ مشاغل و فعالیتهای دولتی وی­عبارتند از: معاونت دفتر کل­وزارت کشاورزی، بازرس ­وزارت کشور، معاون اداره­ دادگاههای وزارت کشور، رئیس ­اداره دادگاهها، رئیس اداره­ نمایش، رئیس اداره سیاسی،­ رئیس اداره اطلاعات، رئیس ­دفتر کل وزارتی، رئیس اداره­ کارگزینی، مدیر کل امور اداری، ­مدیر کل امور سیاسی و انتظامی­وزارت کشور، معاون وزارت ­کشور، مدیرعامل شرکت واحد ­اتوبوسرانی، رئیس هیئت مدیره ­و مدیر عامل شرکت سهامی ­شیلات ایران، استاندار ­مازندران، مشاور عالی وزیر ­کشور، وی سال 1354 درگذشت. از تألیفات او،­ف انتزی‌ها، خانه اموات و اسرا­ سیاه را می‌توان نام برد.

(چهره مطبوعات معاصر سال­51، بازیگران روی صحنه­1343،اطلاعات، شماره 14741، سال­1354)

[5] . میراز ابراهیم خان حکیمی­(حکیم‌الملک) فرزند میرزا ­ابوالحسن حکیم باشی در 1290­ق متولد شد. وی پس از گذراندن­ تحصیلات ابتدائی در دارالفنون­ تهران، به پاریس سفر کرد و در­ رشته تحصیلی طب به تحصیلات­ خود پایان داد. پس از ­بازگشت به ایران به عنوان طبیب ­مخصوص مظفرالدین شاه­ مشغول خدمت شد و در­دوره‌های اول تا پنجم از تهران و تبریز به مجلس شورای ملی راه­ یافت. در سال 1328 ق در کابینه­ مستوفی‌الممالک به ­سمت‌وزارت دارایی انتخاب شد ­و در کابینه صمصام‌السلطنه همین سمت را برعهده داشت و در­کابینه مشیرالدوله و کابینه­ علاءالسلطنه و کابینه مجدد ­صمصام‌السلطنه در سال 1336ق ­وزارت فرهنگ را عهده‌دار بود.­ وی تا آغاز حکومت پهلوی 6 بار ­به مقام وزارت رسید و پس از آن­ در کابینه احمد قوام به سمت­وزیر مشاور انتخاب شد و در 12­آبان 1324 ش به نخست‌وزیری ­رسید و در 30 دی ماه همان سال ­استعفاء داد. سرانجام در مهر­ماه 1338 در گذشت ­و در شهرری مدفون گشت او از ­اعضاء سازمان فراماسونری لژ ­قاهره بود و یکی از اساتید اعظم ­این لژ به شمار می‌آمد که پس از­ او حسین علاء این سمت را­ عهده‌دار شد. (روز شمار تاریخ ایران، باقر عاقلی، ج 2)

[6] . حسین علاء معروف به معین­الوزراء فرزند میرزا محمدعلی­خان علاء السلطنه در سال 1261­ش در تهران متولد شد.­ تحصیلات متوسطه و عالی را در­ مدرسه «وست منیستر» لندن به­ پایان برد و از دانشگاه حقوق ­دانشگاه لندن فارغ‌التحصیل شد.­ وی در سال 1282 ش به ایران­ بازگشت و در وزارت خارجه­ مشغول به کار شد و دبیر دوّم سفارت ایران در لندن شد. در­سال 1296ش به وزارت­تجارت و فواید عامه رسید. وی­ عضو هیأت نمایندگی ایران در ­کنفرانس صلح پاریس بود. در­ سال 1301ش وزیر مختارایران در آمریکا گردید، در دوره­ پنجم مجلس شورای ملی وکیل ­مردم تهران و در سال 1306­وزیر مختار ایران در پاریس شد.­ مدتی بعد ریاست فواید عامه و­ ریاست بانک ملی ایران را به ­عهده گرفت و در سال 1312­عضو هیأت نمایندگی ایران در­ مذاکرات مربوط به قرار داد نفت­ بود و در همین سال به مقام وزیر­ مختاری ایران در لندن رسید. در­سالهای 18 ـ 1314 رئیس اداره ­کل تجارت در کابینه محمود جم و­ بعد وزیر تجارت بود. در سال­1320 به مدیریت کل بانک ملی ­ایران رسید و در همین سال ریاست انجمن ملی تربیت بدنی ­ایران را بر عهده داشت. در سال ­1321 به وزارت دربار و در­سال 1324 به سفیر کبیری ایران­ در آمریکا برگزیده شد. در سال ­1329ش در کابینه علی منصور ­به وزارت امور خارجه رسید و­ در 1330ش مجدداً به دربار ­برگشت. در 1334 به نخست­وزیری منصوب شد و در سال ­1336 برای سومین بار به ­وزارت دربار رسید. در سال­ 1342 به سناتوری انتخاب ­گردید. وی در 21 تیر 1343 در­تهران فوت کرد. وی از اعضاء لژ­فراماسونری در ایران و استاد ­اعظم «گراند لژ ایده‌آل جهانی­قاهره» و رئیس باشگاه لاینز بود. (فردا، ش 953، سال 43، اعزام­ محصل به خارج از کشور 72،­ آینده، شماره 8، سال 36)

 

منبع: قیام 15 خرداد به روایت اسناد، جلد ششم، صفحه 303، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1382.





 

تعداد مشاهده: 2994

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.