امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: خدای بیامرزد آن بنده‌ای را که بیندیشد و عبرت گیرد، و پشت کردن‌ها و روی‌آوری آنچه حاضر است را با دیده اعتبار(پند و اندرز) بنگرد. بحارالانوار، جلد 70، صفحه 119، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.***

تاریخ و آنچه که به ملت‌ها می‌گذرد، این باید عبرت باشد برای مردم. از جمله تاریخ عصر حاضر... امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 8، ص 348.

 

 

چهلمین سالگرد انقلاب - اسناد

اعزام جاسوسان سیا، انگلیس و گروه میرو برای نجات شاه در سال 1357


تاریخ انتشار: 15 مهر 1398


یکی دیگر از اقدامات امریکا و انگلیس در پى ناکامى در اجرای برنامه‌هایشان برای متوقف نمودن روند انقلاب اسلامی، راهى کردن نیروهاى امنیتى تازه نفس به ایران بود. این بار در پوشش کارمندان شرکت «هلی‌کوپتر سازی بل» عده‌اى به اصفهان مى‌آیند. ساواک در مراقبت‌هاى خود متوجه ورود نیروهاى C.I.A مى‌شود و در گزارشى مى‌نویسد که ورود این نوع آدم‌ها به ایران در حال افزایش است. آنها در قالب نیروهاى حقوق بشر، خبرنگار و... به شهرهاى مختلف سفر مى‌کردند تا خانه‌هاى خالى جدول اطلاعاتى امریکا و انگلیس را پر کنند.

نزدیکى روزهاى تاسوعا و عاشورا در آذر سال 57، سران امریکا را وادار کرد اجازه خروج اتباع خود را از ایران صادر کنند. روز شانزدهم آذر 250 نفر از کارکنان شرکت بل هلى‌کوپتر ایران را ترک کردند. یک روز بعد 1200 نفر با هواپیماهاى بارى از فرودگاه مهرآباد به مقصد امریکا پرواز کردند. میان دولت مردان امریکا براى خروج این افراد اتفاق نظر وجود نداشت. برخى از مقامات ایالات متحده عقیده داشتند آگاهى شاه از این تصمیم امریکا، بیش از حد او را دچار لطمات روحى خواهد کرد، اما برخى دیگر از دولت مردان بر حفظ جان و سلامت اتباع خود به هر قیمتى اصرار مى‌ورزیدند. در آن زمان حدود 54 هزار امریکایى در ایران به سر مى‌بردند. «دزدموند هارنى» خروج امریکایی‌ها از ایران را به واقعه «دنکرک» تشبیه کرد: بندرى در فرانسه که نیروهاى انگلیسى پس از دریافت تلفات، دستپاچه از آن جا به طرف کشورشان عقب‌نشینى کردند.

سازمان CIA به دلیل ناتوانى در انعکاس حقایق ایران در این دوره مورد انتقاد بود. اعزام این گروه چه بسا براى جبران ضعف‌ها و کوتاهى‌هاى سازمان CIA باشد. سیر حوادث به جایى رسیده بود که گسیل جاسوسان سازمان C.I.A و انگلیس به ایران نیز نتواند در روند فروپاشى سلطنت شاه خللى ایجاد کند. روز هفتم دى ماه یک گروه 150 نفرى از این نیروها وارد ایران شدند. این گروه در گزارش ساواک «میرو» نامیده شده است. موضوع از چشم عوامل جاسوسى شوروى پنهان نماند، به ‌طورى که بلافاصله در رسانه‌هاى خود آن را مطرح و امریکا را به دخالت در امور جارى ایران متهم نمود. رادیو مسکو در گفتار ساعت 20 خود در 27 / 9 / 57 ضمن تشریح وضع ایران و ادامه اعتصاب‌ها و درگیری‌ها، نوشت: «گزارش‌هاى رسیده حاکى است که نظامیان امریکا و کارمندان سازمان CIA همچنان وارد ایران مى‌شوند تا به حکومت نظامى در امر رفع بحران سیاسى کمک کنند.» (بولتن محرمانه خبرگزارى پارس، ش 274، ص 20)

مطبوعات شوروى نیز نوشتند یک هیئت شصت نفره آمریکایى به ایران اعزام شده «تا ظاهراً به بررسى اوضاع ایران و تهیه گزارش پیرامون آن بپردازد ولى در حقیقت مأموریت این هیئت اعزامى آن است که در ایران به جستجوى سیاستمدارانى بپردازد که بتوانند کمک کنند که شاه را در مسند خدمت باقى نگه دارند... این کوشش جهت حفظ منافع امریکا در ایران صورت مى‌گیرد.» (همان، ش 284، ص 19)

رؤسا و مأموران ساواک به دلیل ماهیت وظایف امنیتی و ضد جاسوسی خود این گزارش‌ها را ارسال می‌کردند و خود آنها خوب می‌دانستند که آمریکائیان و انگلیسی‌ها کشور ایران را مایملک خود می‌دانند و شاه را سر سپرده قدرت‌های استکباری و برای ورود و خروج و هر اقدامی از کسی اجازه نمی‌گیرند، چه شاه باشد و چه ساواک!

*******

تاریخ: 14 / 7 / 57

گزارش خبر

موضوع: آمریکاییان مقیم اصفهان

ضمن مذاکراتى که با آمریکاییان مقیم اصفهان پیرامون اوضاع سیاسى ایران به عمل آمده چنین استنباط گردید که بعضى کارکنان شرکت بل‌هلیکوپتر از افراد اطلاعاتى آمریکا هستند و دلائل زیر گویاى این موضوع می‌باشد.

1ـ این افراد داراى تحصیلات سیاسى یا اقتصادى می‌باشند.

2ـ طبق اظهار خودشان سوابق چند ساله مأموریت در کشورهاى مختلف دارند.

3ـ دوره زبان فارسى را گذرانده‌اند در صورتی که نیازى به آن ندارند.

4ـ نوع سؤال و نوع قرار ملاقات و تکیه روى مطالب، عین اطلاعاتى بودن آنهاست. به عنوان مثال سؤالاتى که در مورد وقایع منزل آیت‌الله حسین خادمى و اجتماع مردم در منزل نامبرده مطرح شده عبارتست از:

الف ـ حوادث منزل خادمى چه بوده است.

ب ـ چه کسانى بوده‌اند.

پ ـ نوع شعار آنان چه بوده است.

ت ـ میزان سواد آنان چقدر بوده است.

ح ـ تعداد تلفات چقدر بوده است.

چ ـ خواسته آنها چه بوده است.

ح ـ سیستم تشکیلاتى آنها چگونه بوده است.

نظریه شنبه: در پاسخ این آمریکائیان جواب داده شده و یادآورى گردید که چون حزب کمونیست نتوانست با فلسفه ماتریالیسم پیشرفت کند در نتیجه با تفسیرهایى از قرآن توده مردم را فریب داده‌اند.

نظریه یکشنبه: مراقبت از افراد فوق لازم به نظر می‌رسد.

نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است. تکاپو

******

شماره گزارش: 1581 / 10 / و                                 تاریخ گزارش: 21 / 8 / 57

گزارش خبر

موضوع: جیمز وب تبعه آمریکا

چندى قبل بیگانه یاد شده بالا به اتفاق چند نفر آمریکایى دیگر به اسامى «لید هاکینز ـ فرد وارن ـ چاک وست فال و فلچر» به عنوان مأموران امنیتى و حفاظتى وارد اصفهان و در شرکت بل هلیکوپتر مشغول به کار شده‌اند و «جیمز وب» سرپرستى مأمورین را به عهده دارد. ضمناً خاطر نشان می‌سازد که بیگانگان فوق‌الذکر در جلسه‌اى ضمن بحث پیرامون اوضاع اخیر مملکت اظهار نظرهایى به شرح زیر نموده‌اند.

1ـ مقامات دولتى ایران بایستى هر چه زودتر اغتشاشات را خاموش کنند و نگذارند که اخلالگران مجدداً بر اوضاع مسلط شوند.

2ـ ممکن است کشورهاى موافق سیاست ایران به هر نحو که باشد خمینى را از بین ببرند.

3ـ جیمى کارتر به خاطر وقایعى که در افغانستان و ایران به وجود آمده شدیداً به سازمان سیا اعتراض نموده و اظهار داشته است که چرا سازمان سیا وی را از وقوع چنین حوادثى مطلع نکرده‌اند در حالی که شاهنشاه ایران از موضوع با اطلاع بوده و پیش‌بینی‌هاى قبلى را با سازمان سیا مطرح کرده‌اند.

4ـ جیمى کارتر ریاست جمهورى آمریکا کاملاً پشتیبانى خود را از شاهنشاه آریامهر ابراز نموده و شدیداً خواستار رژیم سلطنتى در ایران می‌باشد.

5ـ بیگانگان تبعه آمریکا چنین اظهار نظر کرده‌اند که احتمال دارد رژیم سلطنتى ایران مانند رژیم سلطنتى انگلستان شود و حکومت مردم بر مردم به وجود آید و شاهنشاه آریامهر اختیارات بیشترى را به دولت واگذار فرمایند.

نظریه همکار:

 1ـ مأمورین امنیتى شرکت بل هلیکوپتر بسیار کنجکاو هستند و سعى می‌نمایند از هر حادثه‌ای که در اصفهان به وجود می‌آید مانند خرابکارى و آتش سوزى مؤسسات دولتى و خصوصى تحقیق و از چگونگى اوضاع کسب خبر نمایند.

2ـ احتمالاً شخصى به نام «تونى ملونى» در تهران در رأس کلیه مأمورین امنیتى آمریکایى قرار دارد.

3ـ قبل از ورود بیگانگان مورد بحث در اصفهان فرد دیگرى به نام «سام هالوى» که به جاى «آرتور ـ وى ـ میلر» مسئول حفاظت آمریکاییان شرکت بل هلیکوپتر را به عهده داشتند فعلاً در اصفهان سکونت دارد و در حال حاضر تحت نظر «جیمز وب» انجام وظیفه می‌نماید.

ملاحظات: قبلاً مأمورین امنیتى در شرکت بل هلیکوپتر محدود بوده ولى به نظر می‌رسد از زمانی که اخلالگران ضد ملى وضع ایران را ناآرام و باعث بر هم زدن اوضاع کشور شدند، مقامات آمریکایى به تعداد مأمورین امنیتى و حفاظتى خود افزوده باشند.

 

*******

به: کلیه سازمان‌ها                                                             شماره: 949 / 823

از: 823                                                                               تاریخ: 7 / 10 / 57

سری

اخیراً گروهى به نام «میرو» که حدود 150 نفر از اتباع امریکایى و انگلیسى مى‌باشد به ایران وارد و از قرار معلوم گروه مذکور یک گروه تحقیقى و بررسى کننده واقعیت‌هاى اجتماعى در کشورهاى در حال اغتشاش و در آرام بوده که در زمینه‌هاى مختلف اجتماعى ـ سیاسى ـ فرهنگى و نظامى داراى تخصص و تجربه هستند و سن آنان بین 18 الى 31 سال مى‌باشد. افراد مذکور به صورت گروه‌هاى کوچک به شهرهاى مختلف ایران من‌جمله اصفهان ـ آبادان تردد نموده‌اند و قرار است با طبقات مختلف اجتماعى تماس برقرار و به بحث و گفتگو بپردازند. دستور فرمایید تحقیق و مراقبت‌هاى لازم در این مورد معمول و نتیجه را به مرکز اعلام دارند. آصفى

ضد جاسوسى 9 / 10 / 57



منبع: بنگرید به: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج 12، ص 452، ج21، ص 198 و 199، ج 22، ص 335، مرکز بررسی اسناد تاریخی.
 

تعداد مشاهده: 3729

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.