امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: خدای بیامرزد آن بنده‌ای را که بیندیشد و عبرت گیرد، و پشت کردن‌ها و روی‌آوری آنچه حاضر است را با دیده اعتبار(پند و اندرز) بنگرد. بحارالانوار، جلد 70، صفحه 119، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.***

تاریخ و آنچه که به ملت‌ها می‌گذرد، این باید عبرت باشد برای مردم. از جمله تاریخ عصر حاضر... امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 8، ص 348.

 

 

شرحی بر اسناد

یادکردی از مرحوم حاج محمد معصوم‌شاهی برادر و پدر شهید پانزده خرداد و جنگ تحمیلی


تاریخ انتشار: 04 مرداد 1399


مرحوم حاج محمد معصوم شاهی فرزند عباس و فاطمه‌سادات، شغل پارچه ‌فروش از اهالی متدین و مبارز ورامین بود که برادر خود به نام شهید امیر(هوشنگ)[1] را در قیام مردم آن شهر در 15 خرداد سال 1342 از دست داد و یکی از فرزندانش به نام محسن (مشهور به حسین) در شروع جنگ تحمیلی به عرصه پیکار با رژیم متجاوز عراق پیوست و سه ماه بعد از آغاز جنگ در یک عملیات ناموفق به اسارت دشمن در آمد و ده سال از عمر خود را در اسارت گذراند.[2] فرزند دیگرش به نام علی(متولد 1344) نیز پیش از عملیات غرور آفرین آزاد سازی خرمشهر در تاریخ 10 / 2 / 1361 در سن 17 سالگی به فیض شهادت رسید.

مرحوم حاج محمد پس از رحلت مرحوم آیت‌الله العظمی سیدحسین بروجردی با انتخاب امام خمینی(ره) به عنوان مرجع تقلید، بیانات و اقدامات ایشان را پیگیری می‌کرد تا اینکه در حوادث قیام پانزده خرداد و حرکت و جنبش مردم ورامین به همراه برادر شهید خود، «امیر» در تظاهرات شرکت می‌نماید و در همین تظاهرات برادر او به کاروان شهدای پانزده خرداد می‌پیوندد.

مرحوم حاج محمد با آغاز نهضت اسلامی در سال 1356 به فعالیت انقلابی خود ادامه می‌دهد لذا در سند ساواک او به عنوان یکی از «طرفداران سر سخت خمینی» معرفی می‌گردد و در آبان سال 57 دستگیر و راهی زندان می‌شود.

حاج محمد معصوم شاهی در 15 دی 1395 به دعوت حق لبیک گفته و به برادر و فرزند شهیدش پیوست. روحش شاد.[3]

*****

 

از: سازمان اطلاعات و امنیت سمنان                                                شماره: 5212 / 14ﻫ

به: مدیریت کل اداره سوم 312                                                        تاریخ: 29 / 7 / 1357

 

درباره: طرفداران خمینی

عطف به 7886 / 312 - 20 / 7 / 57

بدین‌وسیله دو برگ (در سه صفحه) لیست طرفداران سرسخت خمینی که از هرگونه فرصتی جهت منحرف کردن اهالی چشم‌پوشی نخواهند نمود، به پیوست تقدیم می‌گردد.

رئیس سازمان اطلاعات و امنیت سمنان. نصر

دایره عملیات. بهره‌برداری شود.

 

1. حاج شیخ محمدعلی عالمی فرزند جواد پیشنماز مسجد جامع ساکن خیابان پهلوی کوچه ناظمیان.

2. سیدمحمد شاهچراغ (شاهچراغی) فرزند حسن پیشنماز مسجد عابدینیه ساکن سمنان میدان منوچهری کوچه محقق پلاک 189.

3. شیخ محمدتقی نصیری فرزند استاد رضا مدرس مدرسه علمیه سمنان ساکن سمنان خیابان شاه کوچه قوام مقابل کلانتری پلاک 15.

4. محمدباقر عبدوس فرزند غلامعلی پیشنماز مسجد مهدیه ساکن سمنان خیابان رستاخیز کوچه مهدیه پلاک 4.

5. شیخ علی‌اکبر ادب فرزند محمد پیشنماز مسجد شاهجو ساکن سمنان خیابان نصیری پشت دبیرستان صفائی منزل شخصی.

6. سیدرضا خاتمی فرزند محمد شغل خوار و بار فروش در چهارسو ساکن سمنان خیابان شهربانی روبروی (خیابان فرعی).

7. محمدهادی فامیلی فرزند شکراله دبیر دبیرستان‌های سمنان خیابان رستاخیز جنب حمام.

8. عبدالحسین قدس فرزند محمد شغل کارمند مخابرات ساکن سمنان.

9. عبدالوهاب ناظمیان فرزند حسن شغل دبیر دبیرستان مهرگان ساکن سمنان.

10. مرتضی وعدتی[وحدتی] فرزند محمدعلی شغل دبیر علوم دینی دبیرستان‌های سمنان و دارای کتابفروشی آریا در خیابان رستاخیز ساکن خیابان منوچهری انتهای کوچه عباسی.

11. غلامعلی رحیمیان فرزند حسن کارمند بازنشسته دادگستری ساکن سمنان خیابان یغما کوچه رحمت پلاک 19.

12. سید علی‌اصغر ربیعی فرزند سید ربیع شاغل در بازار ساکن سمنان خیابان یغما بن بست نزدیک به سه راه سعدی منزل بی‌بی.

14. رمضانعلی اعوانی فرزند غلامرضا شغل کاسب در بازار ساکن سمنان خیابان یغما داخل بازار کوچه عباسیه منزل سیدعلی موسوی.

15. علی قربانی فرزند محمد شغل کارمند اداره مخابرات ساکن سمنان خیابان حافظ 90 دستگاه.

16. عبدالعلی نژادلو فرزند اسماعیل شغل معمار ساکن سمنان خیابان باغ فردوس ده متری اکبر جنب اداره بودجه.

17. احمد قدس فرزند محمدحسن شغل دبیر دبیرستان‌های سمنان و عضو انجمن شهر ساکن سمنان خیابان.

18. صدیقه سلطانیان فرزند عبدالباقی شغل دبیر دبیرستان ایرج برهمن ساکن سمنان خیابان.

19. سید محمد ولی فرزند سیدآقا شغل کاسب جنب کارخانه ریسمان‌ ریسی سمنان ساکن کوی کارمندان دولت پلاک

20. حسین آقا عمو فرزند محمد شغل دبیر و کتابفروش ساکن سمنان خیابان شیخ علاء الدوله کوچه عنایتی پلاک 42.

21. منصور صادقی فولادی فرزند اسد شغل بیکار ساکن سمنان خیابان شاه کوچه حسینیه.

22. علی معلی فرزند محمدتقی شغل طلبه ساکن دامغان خیابان رضا شاه کبیر کوچه ارژنگ پلاک 21.

23. محمدحسن رشیدی فرزند حسن شغل کارمند مخابرات ساکن دامغان بلوار جنوبی دست راست مقابل کوچه امیر خلیلی.

24. محمدمهدی امیدوار فرزند غلامرضا شغل فرش‌فروش ساکن دامغان کوچه معصوم‌زاده پلاک 50.

25. حسین معلم فرزند علی‌اصغر شغل دبیر ساکن دامغان خیابان منوچهری کوچه کمال‌الملک منزل شخصی.

26. علی معلم فرزند علی‌اصغر شغل دانشجوی اخراجی ساکن دامغان خیابان منوچهری کوچه کمال‌الملک منزل برادرش.

27. سیدرضا تقوی فرزند سیدعلی شغل طلبه ساکن قم و گاهاً به دامغان تردد دارد.

28. سیدحسن شاهچراغی فرزند سید مسیح شغل طلبه افراطی ساکن دامغان کوی خور یا منزل سید مسیح شاهچراغی.

29. علی‌اکبر فرخزاد فرزند محمد شغل ساعت‌ساز ساکن دامغان خیابان منوچهری روبروی کارخانه پنبه 8 متری اول داخل 8 متری دوم.

 30. حسن نجار فرزند شکراله دبیر در سرخه ساکن بخش سرخه سمنان.

31. محمد اسماعیل نجار فرزند شکراله شغل محصل ساکن بخش سرخه سمنان.

32. حسن صلواتی فرزند محمد شغل خیاط ساکن بخش سرخه سمنان مهماندشت منزل شخصی.

 33. محمدعلی غریب فرزند اسحاق وابسته به گروه مجاهدین خلق ساکن شاهرود قریه مجن منزل شخصی.

34. ابوالفضل امامی فرزند محمد شغل دبیر ساکن شاهرود خیابان راه‌آهن خیابان شاه عباس مقابل گرمابه همایون دست چپ درب دوم.

35. احمد ابوالقاسمی (عبدالهی) فرزند صادق شغل نجار ساکن شاهرود خیابان پهلوی کوچه مسجد جامع پلاک 4.

36. مرتضی اشرفی فرزند آقا بزرگ شغل پیشنماز و واعظ ساکن شاهرود خیابان مصلی کوچه مسجد منزل شخصی.

37. اسلام (اسداله) وطنی فرزند علی‌اکبر شغل آموزگار مدارس سرخه ساکن بخش سرخه سمنان.

38. رضا معلم فرزند علی‌اصغر کارمند شیر و خورشید سرخ و آموزش و پرورش دامغان ساکن دامغان خیابان ایستگاه روبروی کارخانه پنبه قدیم دست راست داخل کوچه سه ‌راهی سرازیر شده.

39. سید محمد آقاشانی فرزند سیدآقا شغل راننده ساکن چهارده دامغان قریه قلعه منزل شخصی.

40. سید علی آقاعمو فرزند سیدمحمود کارمند اداره پست سمنان ساکن خیابان پهلوی جنب خانه حاج عباسعلی قدس.

41. حسن واحدی فرزند باقر شغل معلم ساکن شاهرود خیابان گلستان کوچه سعدآباد.

42. حاج حسن عابدی فرزند ابراهیم شغل کاسب در بازار ساکن شاهرود کوچه مسجد مصلی.

43. حاج آقا محمد عابدی شغل کاسب ساکن شاهرود خیابان ششم بهمن روبروی شهرداری ساختمان دو طبقه.

44. غلامحسین رادمنش ساکن شاهرود کوچه بانک رهنی.

45. مجید نورمحمدیان فرزند محمد باقر شغل کارمند راه شوسه شاهرود و دانشجوی قضائی قم ساکن شاهرود.

46. حاج محمد حاج هاشمی فرزند کریم شغل کاسب در بازار ساکن شاهرود.

47. احمد دهملائیان فرزند کربلائی علی مسگر شغل طلاساز ساکن شاهرود.

48. محمدمهدی جامعی فرزند ابراهیم دانشجوی سال دوم دانشگاه ملی ساکن شاهرود خیابان پهلوی جنب چهارراه تخت جمشید.

49. سیدعلی‌اکبر صداقت فرزند سیدحسن شغل معلم ساکن دهملا شاهرود.

50. حاج حسن مشهدی ساکن شاهرود خیابان مصلی جنب کارخانه آرد.

51. محمد دزیانیان ساکن شاهرود خیابان رضاشاه کبیر کوچه مدرسه شمس پهلوی.

52. حاج صادق شهری و هاشم شهری ساکن شاهرود کاست در بازار.

53. خانم محمدحسین افتخاری صاحب داروخانه نوین ساکن شاهرود خیابان فردوسی روبروی منزل فیروز معزی.

54. خانم حبیب‌اله شعاعی ساکن شاهرود خیابان فردوسی کوچه شیخ محمد حسن جلالی.

55. خانم سیدمحمد ضیائی، دختر مهدی داودی ساکن شاهرود.

 

ورامین

1. سیدمرتضی محمودی فرزند محمدرضا ساکن خیابان مسجد جامع کوچه مدرسه.

2. سید مصطفی میرحسینی فرزند حسن شغل خواربارفروش ساکن ورامین خیابان مسجد جامع.

3. محمد معصومشاهی فرزند عباس شغل قماش‌فروش ساکن ورامین خیابان پهلوی شرقی.

4. سیدمحمدتقی میرنصیری است فرزند سیدابوالقاسم شغل لاستیک ‌فروش ساکن ورامین خیابان پهلوی شرقی.

5. علی دبستاد فرزند غلامحسین ساکن خیابان مسجد جامع کوچه حیدری سابق منزل شخصی.

6. غلامحسین موحد فرزند عباس شغل دبیر ساکن گرمسار محل کار مدرسه راهنمایی خیام.

7. ابوالقاسم تاج‌الدین فرزند علی‌اکبر ساکن گرمسار محل کار دبیرستان شاهدخت.

8. حاج عباسعلی امینی فرزند تقی قماش‌فروش ساکن ورامین.

9. شمس‌الدین بهشتی روی فرزند عبدالکریم شغل پیشنماز مسجد آرادان گرمسار ساکن آرادان.

10. سید محمدعلی موسویان فرزند محمد باقر (شهرت قبلی‌ ذوبین) ساکن گرمسار(فعلاً بازداشت می‌باشد).

11. سید محمدباقر موسویان فرزند محمدعلی شغل کارمند اداره ثبت ساکن گرمسار خیابان تهران. سمنان کوچه شقایق پلاک 12.

 

*****

 

از: سمنان                                                                                  تاریخ: 1 / 9 / 1357

به: کل سوم 303                                                                         شماره:6153 / 14ﻫ

 

عطف به 879 / 303 - 29 / 8 / 57

  آمار زندانیان ضد امنیتی این سازمان همان است که طی شماره 5520 / 14ﻫ - 9 / 8 / 57 اعلام گردیده است و تاکنون سرانجام کار نامبردگان واصل نشده؛ مقرر فرمایند چنانچه دستوراتی در جهت آزادی آنان صادر شده، به این سازمان اعلام فرمایند. ضمناً روز جاری 1 نفر متهم به نام کامیار ناظمیان فرزند ناصر، محصل از طریق شهربانی شاهرود دستگیر و به این سازمان معرفی شده که پس از تکمیل پرونده به دادسرای گرگان اعزام گردیده و به آمار زندان این سازمان اضافه شده است. مضافاً آمار زندانیان ورامین که در تاریخ 26 / 8 / 57 و 29 / 8 / 57 دستگیر و به کمیته اعزام گردیده‌‌اند، به شرح زیر است:

1. عباس امینی          محمدحسین                 کاسب

2. مصطفی میرحسینی      سیدحسن               نوشابه فروش

3. محمد معصومشاهی     عباس              پارچه فروش

4. احمد سیدی          محمود                     آهن فروش

5. احمد برفبای          غلامعلی                   دیپلمه

6. محسن امینی         عباس                       مغازه‌دار

7. قاسم امینی          عباس                        محصل، بنایی

8. ماشاءاله نوری         حسن                      کارگر     

9. محمدعلی فارسی      خسرو                    نقاشی

10. احسان‌اله تاجیک     فتح‌اله                     دیپلمه

11. محمود حسینی      ابوالقاسم                   راننده

12. محمود علی کاهی     محمد                    کارگر

13. محسن اکبری       محمدتقی                   درجه‌دار نیرو هوایی

14. اصغر اردستانی       عباس                      محصل

15. حبیب‌اله تاجیک اسمعیلی فتح‌الله               بنا

16. علی‌اکبر اکبری    محمدتقی                     راننده

17. محسن زاهدی     حسین                         محصل

18. محمد تاجیک اسماعیلی فتح‌الله                  آموزگار

19. علی‌اکبر کربلایی    محمد                         کدخدا

20. رضا تاجیک       مصطفی                          راننده

21. علیرضا تاجیک     اسماعیل                        سپاهی

22. محمد شکری      یداله                             آهنگر

23. حبیب‌اله اسماعیلی  محمد                          دانشجو

24. قنبر مهدویان    عزیز محمد                        آموزگار

 

 

 

پی‌نوشت‌ها:


[1] . شهید امیر معصوم شاهی در سال 1314 در خانواده‌ای متدیّن دیده به جهان گشود. از سنین نوجوانی در سخنرانی‌ها و مراسم‌های مذهبی حضور فعّال و در رونق آنها نقش به سزایی داشت. شهید در کنار پدر بزرگوارش حاج عبّاس معصوم شاهی در نانوایی همراه برادران خویش به پدر کمک می‌کرد و در رسیدگی به محرومان و مستضعفان فعّالیّت زیادی داشت. شهید معصوم شاهی بعدها در شغل مغازه‌داری به شراکت برادرش حاج غلامرضا نیز در رفع حاجات مردم نقش به سزایی داشت.

آن شهید بزرگوار در قیام 15 خرداد از شهر ورامین با قیام کنندگان همراه شد و با عشق و ارادت وصف ناپذیر به اسلام و امام(ره)، جمعیّت را همراهی می کرد.

از برادرشان حاج محمد معصوم شاهی نقل شده که: وقتی ایشان بین راه به شهید گفت: اگر از اینجا برگردیم چه می‌شود؟ شهید فرمود: کوفیها برگشتند، ما اهل کوفه نیستیم که برگردیم.

شهید معصوم شاهی با سینه‌ای مالامال از عشق به مقتدای خویش خمینی کبیر در باقرآباد جلوی جمعیّت با اصابت گلوله به قلب مبارکش در خون سرخ خویش غلتید و به شهادت رسید. جنازه خونین آن شهید بزرگوار توسّط رژیم ستم شاهی به مسگرآباد منتقل و همراه دیگر شهدا غریبانه به خاک سپرده شد.

مرحوم محمد معصوم شاهی در باره برادر خود می‌گوید: « ... نام ایشان اول هوشنگ بود ولی بعداً خودشان با پدر و مادر در میان گذاشت که اسم بهتری برایشان انتخاب شود و این اسم تغییر کند. ایشان دوست داشت اسمشان را امیر بگذارد، و با یاد نام مبارک مولا علی(ع) پدر و مادرم اسمشان را تغییر داده و امیر گذاشتند.

ایشان عشق و ارادت زیادی به اباعبدالله الحسین داشت و در مساجد و عزاداری‌ها شرکت فعّال داشته و از مستمندان و فقرا دستگیری می‌نمود. ایشان دارای خانواده و سه فرزند بود، یک پسر و دو دختر.

ایشان در مغازه‌ای کنار کارخانه روغن‌کشی ورامین در سال‌های قیام مغازه‌دار بود و خواروبار فروشی می‌کرد و در عین حال از انقلابیون غیرتمند به شمار می‌آمد و در داخل شهر ورامین سکونت داشت. چند ماه قبل از وقایع 15 خرداد، دایی مادر شهید، آقای حاج محمّد آقا خلیلی به خاطر تبلیغ از انقلاب دستگیر شده بود.

با دستگیری حاج محمّد آقا خلیلی توسّط دژخیمان شاه، مادر شهید در خانه نشسته بود و خیلی بی‌تابی و گریه و زاری می‌کرد. وقتی شهید امیر معصوم شاهی به خانه آمد و این وضع را دید گفت: مادر جان چرا گریه می‌کنی؟ مادر گفت: دایی را دستگیر کردند و به خاطر آن گریه می‌کنم.

امیر آقا گفتند: مادر جان، این که گریه کردن ندارد. مادر عزیزم ای کاش در راه اسلام تیری به قلبم بخورد و به شهادت برسم، و با انگشت قلبشان را اشاره می‌کردند.

 بعد از شهادتشان در روز 15 خرداد نزدیک پل باقر آباد، من که همراهشان بودم، وقتی بالای سر جنازه‌اش رسیدم گلوله به همانجا که با انگشت اشاره می‌کرد به قلبشان اصابت کرده و به شهادت رسیدند. (زندگی 7 شهید 15 خرداد 42، به نشانی: http: /  / shahrestanha.navideshahed.com )

[2] . آزاده گرانقدر محسن معصوم شاهی خاطرات خود را در کتابی به نام: شیرین‌تر از عسل، به کوشش سیدحسن طباطبائی، نشر علمی و فرهنگی صاحب‌الزمان(عج) در 136 صفحه در سال 1391 به ثبت رسانده است، همچنین در تاریخ 25 / 5 / 1396 مختصری از خاطراتش با عنوان: روایت آقا معلم از 10 سال اسارت در سایت مشرق به نشانی: https: /  / www.mashreghnews.ir / news / 763057 درج گردیده است.

[3] . خاطرات مفصل مرحوم محمد معصوم شاهی در مجله یاد، بهار و تابستان 1365، شماره 2 و 3، صفحه 23 تا 44 درج شده است، همچنین در شبکه افق و سایت آوینی مصاحبه ایشان، همسر و فرزندش آقا محسن با عنوان روایت مهر، دُردانه، شهید علی معصوم شاهی پخش گردیده است. تعدادی از عکس‌های این نوشته از فیلم یاد شده برداشته شده است.



مرحوم حاج محمد معصوم شاهی


محمد معصوم شاهی


محمد معصوم شاهی


مرحوم محمد معصوم شاهی و پسر شهیدش علی


مرحوم محمد معصوم شاهی و پسر شهیدش علی


خانم عفت حیدری همسر حاج محمد و مادر شهید علی معصوم شاهی


شهید امیر معصوم شاهی


پوستر شهدای پانزده خرداد


شهید علی معصوم شاهی فرزند مرحوم حاج محمد


شهید علی معصوم شاهی


شهید علی معصوم شاهی نفر سمت چپ


شهید علی معصوم شاهی


مراسم تشییع جنازه شهید علی معصوم شاهی


آرامگاه شهید علی معصوم شاهی


آزاده سرافراز محسن معصوم شاهی


محسن معصوم شاهی در دوران اسارت


محسن معصوم شاهی در دوران اسارت


محسن معصوم شاهی، نشسته از سمت چپ نفر اول

منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان سمنان، جلد سوم، صفحه 449 تا 453 و جلد چهارم، صفحه 177 و 178، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1398.
 

تعداد مشاهده: 3665

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.