مسجد ارک تهران

سال انتشار: 1390

تعداد صفحات: 695

شابک: 978-600-149-027-9

قیمت: 700000 ریال

نام کتاب: مسجد ارک به روایت اسناد ساواک «پایگاه‌های انقلاب اسلامی؛ مساجد (کتاب سوم)» ناشر: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات چاپ اول: 1390 تعداد صفحات: چهل و پنج صفحه مقدمه: 741 صفحه قیمت: 8000 تومان کتاب «مسجد ارک تهران» سومین کتاب از مجموعه‌ی «پایگاه‌های انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ مساجد» است که به‌ وسیله‌ی مرکز «بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات» از میان انبوهی از اسناد باقی مانده از دوره‌ی پهلوی انتخاب و به چاپ رسیده است. این کتاب به روال سایر کتاب‌های منتشر شده از سوی مرکز، شامل یک مقدمه‌ی نسبتاً جامع است که در آن، ضمن بیان اهمیت مساجد در اسلام و ایران، تاریخچه‌ای از تأسیس مسجد ارک به همراه رویدادهایی که در آن به وقوع پیوسته‌اند ارائه گردیده است. در این مقدمه علاوه بر بررسی رویدادهای دهه‌ی چهل و پنجاه، اسامی سخنرانان مسجد ارک و موضوع سخنرانی آنها نیز بیان شده است. اسنادی که در متن کتاب و پس از مقدمه آمده‌اند، براساس ترتیب زمان مرتب شده و هرگاه در سندی، اشخاص، رویدادها و جریان‌هایی نیاز به توضیح داشته‌اند، مانند دیگر کتاب‌ها گویاسازی شده و در حاشیه‌ی همان سند به اختصار آمده است. اسناد کتاب خواننده را در جریان شکل‌گیری، تدوین و تحکیم مبانی انقلاب اسلامی قرار داده و او را تا روزهای پیروزی انقلاب همراه می‌کند. حضور تعدادی از علماء، روحانیون و حتی روشنفکران برجسته در این مسجد و تنوع موضوعات مطرح شده در سخنرانی‌ آنها به همراه تجزیه و تحلیل‌های مأمورین ساواک، خواننده را به فضای قبل از انقلاب برده و با دغدغه‌های فکری آن روزگار آشنا می‌کند. از آنجایی که به گفته‌ی ناشر، مبنای کار ارائه‌ی سندهایی برای درک بهتر انقلاب اسلامی و حرکت امام خمینی (ره) بوده است، لذا اسنادی که به پیش از دهه‌ی چهل باز می‌گردند، در این مجموعه منتشر نشده‌اند، تنها برای درک بهتر خوانندگان از فضای حاکم بر مسجد ارک پیش از دهه‌ی چهل، چند برگ سند در ضمایم پایان کتاب گنجانیده شده‌اند. اولین سند این مجموعه که تاریخ 16 /1 /1340 را دارد به حضور تعدادی از چهره‌های سیاسی آن روزگار ‌مانند «الهیار صالح» و «دکتر ارسنجانی» در مجلس ترحیم «آیت‌اله‌العظمی بروجردی» که به وسیله‌ی «آیت‌اله زنجانی» برگزار شده است اشاره دارد. آخرین سند از این مجموعه مربوط به 20 /6 /1357 است که به صورت دستی نوشته شده و از آشفتگی در ارکان ساواک حکایت دارد. این سند به شعارها،‌ اعلامیه‌ها و اجتماعات مسجد ارک در آن روز اشاره می‌کند. از ویژگی‌های خاص اسناد در این کتاب،‌ ارائه‌ی تصویری شفاف از مبارزینی است که در طول 17 سال مسجد ارک را به کانون مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل کرده بودند، تعدادی از این افراد که در اسناد بارها به آنها اشاره شده است عبارتند از: «حجت‌السلام فلسفی» ، «سید عبدالرضا حجازی» ، «ناصر مکارم شیرازی» ،‌«علی‌اکبر ناطق نوری» ، «مرحوم احمد کافی» ، «محمد امامی کاشانی» ، «آیت‌اله مهدی حائری تهرانی» ، «آیت‌اله محمدرضا فاکر» ، «آیت‌اله نوری همدانی» و شخصیت‌های برجسته دیگر که در مقدمه همین کتاب لیستی از سخنرانی‌های آنها آمده است. پس از اسناد نسبتاً زیاد این مجموعه، منابع و مآخذ در چند صفحه برای مطالعه بیشتر خوانندگان آورده شده است. فهرست اعلام و ضمایم، پایان بخش قسمت مکتوب کتاب می‌باشند. در انتها تعدادی عکس از اجتماعات مردم، رجال، روحانیون سیاسی و کشته‌شدگان حادثه‌ی آتش‌سوزی مسجد ارک در 26 /11 /1383 به کتاب الحاق شده‌اند که روایتی تصویری از نقش برجسته‌ی مسجد ارک در جریان انقلاب اسلامی را بازگو می‌کنند.

تعداد مشاهده: 4864