نمونه‌ای از اعتراضات و اعتصابات کارمندان دولت در سال 1357 علیه رژیم پهلوی


22 دي 1397


وضعیت اعتصاب کارمندان وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتى و نیمه دولتى

 

وضعیت اعتصاب کارمندان وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتى وابسته به دولت در روز 23/ 8/ 57 (2357 شاهنشاهى) به شرح زیر بوده است.

1ـ تهران.

کارکنان وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتى و نیمه دولتى در تهران به شرح زیر در روز 23/ 8/ 57 در حال اعتصاب بوده‌اند.

الف ـ وزارتخانه‌ها

وزارت پست و تلگراف و تلفن و وزارت امور اقتصادى و دارائى.

توضیح:

(1) در ساعت 0930، 23/ 8/ 57 حدود 150 نفر مهاجم که گفته می‌شود اکثر آنان ­کارکنان شرکت مخابرات ایران می‌باشند، به یکى از ساختمانهاى شرکت مذکور واقع در خیابان کوروش کبیر که در آن جا تعدادى کارشناسان آمریکائى مشغول کار بوده‌اند حمله برده و کلیه وسایل کار و وسایل شخصى کارشناسان مزبور را به بیرون از ساختمان پرتاب نموده‌اند.

(2) به تعدادى از وزارتخانه‌ها و سازمانهاى دولتى در اثر آتش‌سوزى خساراتى وارد شده که مشغول ترمیم آن می‌باشند.

ب ـ سازمان‌ها

سازمان آب منطقه‌اى تهران، گمرک تهران و مرکز آمار ایران.

پ ـ شرکت‌ها

شرکت توانیر، شرکت برق منطقه‌اى تهران و شرکت ملى نفت ایران (پالایشگاه تهران).

ت ـ شهردارى‌ها

روز 23/ 8/ 57 حدود 80 نفر کارمندان شهرسازى شهردارى پایتخت به کم‌کارى خود ادامه داده و از دیگر کارمندان تقاضا نموده‌اند که مجدداً دست ازکار بکشند.[1]

استان گیلان   سازمانها و ادارات آب و برق منطقه شمال، آب، تعاون و امور روستاها، سد شهبانو فرح، کشاورزى و عمران روستایى رشت ـ امور اقتصادى و دارائى و اوقاف لاهیجان، لنگرود و رودسر.

3ـ استان مازندران    سازمان‌ها و ادارات امور آبیارى، بهدارى و بهزیستى، کشاورزى و عمران روستائى، امور اقتصادى و دارائى و برق منطقه‌اى سارى ـ امور اقتصادى و دارائى بابل ـ شرکت سهامى نکاچوب واقع در نکا ـ حفاظت محیط زیست آمل، بابل، گرگان و بهشهر ـ شوراى هماهنگى و نظارت بر توسعه مناطق ساحلى بحر خزر در چالوس ـ واحد ماکروویو مخابرات و کادر ادارى جمعیت شیروخورشید سرخ بابل، بیمارستان جمعیت شیروخورشید سرخ بهشهر.[2]

4ـ استان آذربایجان شرقى   ادارات امور اقتصادى و دارائى تبریز ـ بیمارستان شیروخورشید سرخ و بوعلى اردبیل در روز 23/ 8/ 57 در حالت کم‌کارى بوده‌اند.

5ـ استان آذربایجان غربى  ادارات امور اقتصادى و دارائى مهاباد، نقده و 

از کارمندان امور اقتصادى و دارائى رضائیه.

6ـ استان کرمانشاهان  سازمان حفاظت محیط زیست، دادگسترى و مرکز ماکروویو کرمانشاه.[3]

7ـ استان همدان    ماکروویو  همدان و اسدآباد. ضمناً کارمندان  ادارات  امور اقتصادى و دارائى استان در حالت کم کارى هستند.

8ـ استان خوزستان

سازمان‌ها و ادارات آب و برق دشت میشان، دزفول، آبادان، خرمشهر و اهواز ـ گمرک اهواز ـ شرکت ملى نفت آغاجارى ـ لیسانسیه‌هاى امور دریائى خرمشهر ـ کار و امور اجتماعى خرمشهر، دزفول و بندر شاهپور ـ حفاظت محیط زیست اهواز و دزفول ـ امور اقتصادى و دارائى دزفول، آبادان و اهواز.

9ـ استان خراسان 

ادارات امور اقتصادى و دارائى، فرهنگ و هنر، بازرگانى، استاندارد و امور اجتماعى مشهد ـ سازمان تعاونى روستائى استان.

توضیح: مردم مرتباً به بانک‌ها مراجعه و کلیه موجودى خود را دریافت می‌نمایند به طوری که تا تاریخ 21/ 8/ 57 حدود 000/ 000/ 700 ریال از بانک پارس و بیش از این مبلغ از بانک ملى مشهد گرفته شده و در سایر شهرستان‌ها نیز به همین نحو عمل می‌کنند.

10ـ استان اصفهان   پالایشگاه نفت، شرکت ملى گاز و آب فاضلاب اصفهان.[4]

11ـ استان کردستان   ادارات کار و امور اجتماعى سنندج و سقز ـ دخانیات بانه ـ بهداشت محیط وابسته به بهدارى و بهزیستى و امور اقتصادى و دارائى سنندج.

12ـ استان چهارمحال و بختیارى  15 نفر کارمندان تربیت بدنى استان.

13ـ استان هرمزگان

ادارات بهدارى و بهزیستى، گمرک، امور اقتصادى و دارائى، کشتى‌سازى خلیج فارس بندرعباس در حالت کم کارى هستند.

توضیح: کارکنان رادیو تلویزیون خلیج فارس اعلام نموده‌اند به پشتیبانى از اعتصاب مطبوعات با عنوان نمودن موارد سیاسى از روز 25/ 8/ 57 دست به اعتصاب خواهند زد.

14ـ استان یزد

اداره مخابرات استان ـ کلیه ادارات اردکان.

توضیح: در روز 23/ 8/ 57 عده‌اى به ادارات ثبت اسناد و املاک و مخابرات اردکان حمله نموده‌اند.

ارزیابى خبر:

خبرهاى فوق صحت دارد.

اقدامات انجام شده:

مراتب به نخست‌وزیرى منعکس، سازمانها و وزارتخانه‌هاى ذیربط در جریان اخبار به خود می‌باشند.

 

 

 

[1]. از دیگر خبرهاى اعتصاب تهران امروز (23/8/57) که یا به علت نداشتن سوخت و یا دست از کار کشیدن کارکنان ادامه داشت این‌ها بودند: شرکت سهامى شیشه و گاز، کارخانه کاشى سعدى، کارخانه آجر ماشینى فشم، کارخانه تولیدى تهران.(پرونده 08/713، ج 9) خبر دیگر در مورد شرکت‌هاى پخش گاز بود: «شرکت‌هاى گاز تهران از جمله پرسى گاز، بوتان گاز و ایران گاز از ارسال گاز به منازل اشخاص خوددارى و در پاسخ تلفن مشترکین اظهار مى‌دارند گاز وجود ندارد.»(پرونده 10696، ج 15، ص 43) ساواک این شایعه را هم گزارش داد: «به طورى که بین افراد شایع است به علت اعتصاب کارکنان شرکت نفت و این که حداکثر تا چند روز دیگر ذخیره نفت سیاه تمام خواهد شد ودرنتیجه نانوایى‌ها وفروشگاه‌هاى پخش نفت تعطیل خواهد گردید، مردم به تکاپوى نفت و نان و خواروبار افتاده‌اند.» (پرونده 08/713، ج 9)

[2]. شهربانى مازندران امروز (23/8/57) نوشت که: «اغلب کارمندان دادگسترى استان مازندران در اداره حاضر، لیکن از انجام کار خوددارى و یا کم‌کارى مى‌نمایند.» (پرونده 20ـ30ـ524)

[3]. جراید نوشتند که: «کادر قضایى و ادارى دادگسترى کرمانشاهان از امروز (23/8/57) به عنوان اعتراض به حمله پلیس به مدارس شیرین، مینوى، بازرگانى و شاهدخت کرمانشاه اعتصاب کردند. درجریان حمله پلیس به مدارس دخترانه و پسرانه کرمانشاه حدود 50 دانش‌آموز دختر و پسر بر اثر تیراندازى وضربه‌هاى باتوم مجروح شدند. این عده در بیمارستان‌ها بسترى هستند.» ( اطلاعات،«ضمیمه»، ش16620، ص 3)

[4]. «به علت این که آسیستان‌ها و انترن‌ها ودانشجویان پزشکى شاغل در بیمارستان‌هاى وابسته به دانشگاه اصفهان به عناوین مختلف دست از کار کشیده ودرمحوطه بیمارستان با آویزان کردن شعارهاى مضره اجتماع مى‌نمودند، ازصبح روزجارى (23/8/57) فرماندارى نظامى اصفهان از ورود کلیه آسیستان‌ها، انترن‌ها ودانشجویان پزشکى به بیمارستان‌هاى مذکورجلوگیرى مى‌نمایند.» (پرونده 106927، ج 3)














منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، جلد شانزدهم، صفحه 148 تا 151، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1384.


 
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.