نظر رئیس ساواک خراسان برای از بین بردن استقلال و نفوذ روحانیت

10 اسفند 1398

شماره: 10558 /  م‌الف 11                                   تاریخ: 9 / 12 / 1341

فرستنده: ساواک خراسان                         گیرنده: مدیریت کل اداره سوم

ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور 

شماره پیرو: 9405 /  م‌الف11-29 / 9 / 41

چون عامل اجرا و به‌ طورکلی وسیله نفوذ معنوی روحانیون بین مردم؛ وعاظ و سخنرانان مذهبی می‌باشند و هم‌چنین با توجه به این که در حال حاضر دولت موفق گردیده است که از نفوذ روحانیون به نسبت قابل ‌توجهی در میان مردم بکاهد و فعلاً یک حالت خلأ به وجود آمده است، درصورتی‌که سریعاً دست ‌به‌کار جدا کردن وعاظ و اهل منبر از روحانیون و علما بشود بسیار به‌ جا خواهد بود زیرا کلیه اقدامات حاد و خلاف مصلحت که از ناحیه طبقه روحانی به وجود می‌آید بر اثر صحبت‌ها و تلقینات وعاظ و استفاده از تعصب و عامی بودن قاطبه اهالی که متأسفانه اکثریت قابل‌توجهی را نیز تشکیل می‌دهند می‌باشد. در این صورت به صلاح است که در این موقعیت با قطع این رشته و گسستن ارتباط میان روحانیون و سخنرانان مذهبی بهترین ضربه قطعی بر پیکر خرافات و کهنه‌پرستی زده‌ شده و برای همیشه فکر دولت و مقامات انتظامی را در این زمینه راحت نمایند. برای انجام این عمل پیشنهاد می‌گردد در صورتی‌که صلاح دانسته شود امور وعظ و تبلیغ دینی منحصراً در اختیار وزارت فرهنگ گذارده شده و به کسان دیگر مطلقاً اجازه اجتماع و منبر رفتن داده نشود. البته برای جلوگیری از هرگونه پیش‌آمد سوء و جلب رضایت خاطر وعاظ فعلی بهتر است طی آگهی این امر ابلاغ شود و ذکر گردد که از کلیه وعاظ و اهل منبر امتحان به عمل خواهد آمد تا در صورت احراز شرایط و موفقیت در امتحان مزبور به سمت کارمند فرهنگ در مدارس به تدریس علوم دینی خواهند پرداخت و ساعات فراغت نیز با نظر رؤسای فرهنگ مناطق به کار تبلیغ از روی اصول صحیح و متحدالشکل مشغول خواهند گردید. در صورت عملی شدن چنین طرحی علاوه بر آن که از هرگونه تشنج احتمالی جلوگیری خواهد گردید دولت نیز همواره خواهد توانست منویات و نظریات خود را به ‌طور غیرمستقیم و مؤثر به مردم تلقین نماید و هم‌چنین با کنترل دقیق، تعداد روحانیون نیز تحت نظر مستقیم قرارگرفته و رفته رفته نسبت به تقلیل عده آنان نیز به‌ طور طبیعی می‌توان اقدام نمود. مقرر فرمایند نظریات عالی را در این مورد ابلاغ فرمایند.

رئیس سازمان اطلاعات و امنیت خراسان- هاشمی

 

در پرونده کل روحانیون بایگانی شود. 332 ـ 14 / 12

 

مدرسه علمیه عباسقلی خان مشهد