امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: حکمت و زیرکی برای هرکس آشکار گردد عبرت را می‌شناسد و هرکس عبرت را بشناسد چنانست که در میان پیشینیان زندگانی کرده باشد. قصارالحکم، 31-5، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش. *** تاریخ باید سرمشق ما باشد. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 7، ص 67.

روزشمار اسنادی


 احسان نراقی (1305-1391) از رجال عصر پهلوی است که اسناد مربوط به وی در کتاب بیست و ششم از مجموعه رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، احسان نراقی، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1394، منتشر شده است. دو سند زیر تصویری «منتظر الوزاره» از احسان نراقی ترسیم می‌کنند. وی که چهره‌ای فرهنگی بود از کاندیداهای احتمالی تصدی پست وزارت آموزش و پرورش در سال‌های 1344 تا 1348 بود. در سی و یکم فروردین 1344، اخباری از فعالیت‌های باشگاه مهرگان برای حمایت از انتخاب احسان نراقی برای تصدی پست وزارت آموزش و پرورش شنیده می‌شد. بنابر گزارشی دیگر در اسفندماه سال 1343، امیرعباس هویدا از انتصاب احسان نراقی (مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی) به عنوان معاون نخست‌وزیر پشیمان شده بود. (نک: گزارش اطلاعات داخلی، شماره: 112/302، تاریخ: 1343/12/11،ص 130) گزارش شماره 42748/20ﻫ7 (همان، ص 276) به فعالیت‌های شش ساله دوستان و طرفداران احسان نراقی برای رسیدن وی به مقام وزارت آموزش و پرورش اشاره کرده است. هسته اصلی گروه طرفداران وی همان اعضای باشگاه مهرگان و هواداران محمد درخشش بودند. گفته می‌شد این دسته در ایجاد تحریک و تشنج بین معلمین و ایجاد زمینه اجتماعی و صنفی برای رسیدن نراقی به پست وزارت آموزش و پرورش فعالیت می‌کرده‌اند. این فعالیت‌ها را عباس مسعودی (1280-1353) مدیر روزنامه اطلاعات و نویسندگان این روزنامه که اغلب از دوستان نراقی بودند، تقویت می‌کردند. با این حال نراقی هیچ‌گاه بر صندلی وزارت آموزش و پرورش تکیه نزد!



سند زیر به توزیع گسترده‌ی اعلامیه در شهر یزد اشاره دارد. این اعلامیه‌ها که امضاء «مردم مسلمان یزد» را داشته‌اند به وسیله‌ی مأمورین انتظامی رژیم پهلوی به سرعت جمع‌‌آوری شده‌اند. موضوع این اعلامیه‌ها اقدامات سبعانه‌ی رژیم و فعالیت آنها در اوایل سال 1357 بوده است.



اعمال فشار و سخت‌گیری رژیم پهلوی علیه انقلابیون در سال‌های 1356 و 1357 به چنان حدی رسید که نمایندگانی از «کمیته بین المللی صلیب سرخ» برای بازدید از وضعیت زندانیان سیاسی به ایران عزیمت کردند. صرف نظر از جنبه‌ی تبلیغاتی این اقدام و عدم تأثیری که بر سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی رژیم داشت، در سند امروز می‌بنیم که چگونه «پرویز ثابتی» خواسته است تا زندانی‌های سیاسی ساری را به شهربانی که از نظر وضعیت نگهداری اندکی از شکنجه‌گاههای ساواک مناسب‌تر بوده است، منتقل کنند. این سند اظهارات مضحک سال‌های اخیر پرویز ثابتی را که مدعی بود در دوره‌ی پهلوی زندانی‌های سیاسی شکنجه نمی‌شده و وضعیت مناسبی داشته‌اند را کاملاً رد می‌کند.



تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.