قسمت سی و دوم محمدرضا پهلوی . دندان های مبارک در لوروزه

ندانپزشکی رسمی در ایران، دارای تاریخچه ای حدوداً نود ساله است. پیش تر از آن، که راه اندازی مدرسه دندانپزشکی مورد توجه قرار گیرد و سال های زیادی بعد از آن نیز، مسئولیتِ کشیدنِ دندان های خراب، به عهده دلاک های حمام و سلمانی های ثابت و دوره گرد بود، که بدون هیچ وسیله ی بی حس کننده ای، دندان های خراب کسانی را که از دردِ دندان به ستوه آمده بودند، می کشیدند. دندان هائی که گاهی مواقع موقع بیرون آمدن، مقداری از لثه را نیز به همراه داشت.
در سال 1300ش، در تهران تنها 3 نفر دندان پزشک وجود داشت. دکتر فالک کوش میلچارسکی (اهل لهستان، دندانپزشک مخصوص رضا شاه) . دکتر اتکین اشتومپ (تبعه سوئیس، دندانپزشک مخصوص اتابک) و دکتر هارطیون استپانیان ( تبعه ترکیه و از زمره پزشکان دربار)
در سال 1307ش، دکتر محسن سیاح، که باید او را پدر دندانپزشکی ایران نام نهاد، با همکاری دکتر میلچارسکی، دکتر اشتومپ و دکتر استپانیان، دست به کار راه اندازی مدرسه دندانسازی شد که این اقدام مدت دو سال به طول انجامید و در نهایت در سال 1309 ش در محل مدرسه ی دارلفنون و با مدیریت دکتر میلچارسکی آغاز به کار نمود و پس از چند سال، در سال 1313ش، مدیریت آن به عهده ی دکتر سیاح گذاشته شد.
در سال های آغازین دهه 20 که ولیعهد ایران برای ادامه ی تحصیل راهی مدرسه لوروزه شد، علی اصغرخان مؤدب الدوله به عنوان سرپرست و البته « پزشک مخصوص »، همراه او شد تا ضمن مواظبت از تمامیِ فرایندهای جسمی و روحی ولیعهد در سوئیس، تغییرات آن را نیز به اطلاع رضاخان برساند.
رسیدگی به دندان های خراب محمدرضا پهلوی و دیگر شاهزاده ها و اصلاح اساسی آنها و البته رسیدگی یک نوبت هم به دندان های حسین فردوست، یکی از اقداماتی بود که در این موقع صورت پذیرفت.
معالجاتی که نزد « دکتر آبروزول » با مبلغ 100 فرانک آغاز شد و هزینه ی مجموع آن به 1125 فرانک در آن زمان رسید.
برخی از گزارشات مؤدب الدوله نفیسی، در رابطه با چگونگی درمان دندان های ولیعهد به این شرح است:
« شنبه 18 /6 /1312 . دندان هائی که اصلاح کرده بودند، بدون عیب و در موقع غذا خوردن به هیچوجه اسباب زحمت نیستند؛ ولی به عقیده دندانساز، علاوه بر مسواک یومیه که هیچ وقت ترک نمی شود، لازم است هر دو سه ماه یک دفعه، آنها را معاینه کرده و پاک نمایند. این است که در مراجعت از ییلاق لازم است دو سه روزی منزل دندانساز، که همان دکتر ابروزول است، تشریف فرما شوند. این کار برای محافظت آنهاست و الاّ هیچ عیبی ندارند.»
« شنبه 29 /7 /1312 . دندان های مبارکشان همه خوب اند؛ آنهائی را که پارسال پر کرده بودند به خوبی و بی عیب باقی مانده، ولی یکی از دندان های کرسی بالائی در طرف راست، اخیراً سه خال سیاه برداشته بود. دکتر ابروزول دندانساز... گفت : این خال ها مقدمه کرم خوردگی است و باید پیشگیری نمود. هر سه را پاک کرد و با ملغمه مخصوص پر کرد و عقیده دارد که من بعد این دندان بی عیب خواهد ماند.»
« شنبه 6 آبان 1312 . از وضعیت و صحت دندان ها هم دکتر ابروزول دندانساز اظهار خوشوقتی نمود. اصلاحات پارسال همه به خوبی برقرار می باشند و تا مراجعت از گشتاد انشااله اصلاح جدیدی لازم نخواهد داشت. غلام جان نثار علی اصغر.»
« 30 دی 1312 . صورت دندانساز را که بالغ بر 100 فرانک سوئیس و راجع به اصلاح دندان های بندگان... و... شاهپور... و حسین است، لفاً ارسال می دارد.»
در تابستان سال 1313ش، و یک سال پیش از اعلام رسمی کشف حجاب رضاخانی، ملکه، به همراه دو دختر خود (شمس واشرف پهلوی) برای دیدار ولیعهد راهی سوئیس شدند. ماجرای چگونگیِ این دیدار را در بخش مستقلی خواهم نوشت؛ ولی آنچه مربوط به این موضع می باشد، اصلاح دندان های کرم خورده ی! شمس و اشرف و اصلاح آنان نزد دکتر ابروزول است، که انعکاس آن در راپورت های مؤدب الدؤله نفیسی به این شرح است :
«20 /5 /1313 . چون هر دو علیاحضرت، از دندان ها شکایت داشتند و غالباً در غذا خوردن به زحمت بودند، روز سه شنبه پیش دندانساز بندگان... رفتیم. معلوم شد بعضی خال های سیاه، که مقدمه کرم خوردگی است، پدید آمده؛ از آنجائی که وقت زیادی برای اقامت در سوئیس ندارند، از دندانساز تقاضا شد که هرچه زودتر ممکن شود آنها را اصلاح و مرمت نماید.»
« 27 /5 /1313 . شمس... و... اشرف... روز سه شنبه به لوزان پیش دندانساز تشریف فرما شدند.»
«10 /6 /1313 . دندان های... شمس... و... اشرف... به خوبی اصلاح شدند و دیگر کاری ندارند.»
« 17 /6 /1313 . شمس... که همیشه در موقع غذاخوردن ناراحت بودند، حالا دیگر هیچ شکایتی از دندان ها ندارند. هشت دندانشان را که کرم خوردگی داشت، خالی و با طلای سفید پرکرده اند... اشرف پهلوی هم از اصلاح و پرکردن دندان های خودشان اظهار رضایت می فرمایند.»
« 19 /8 /1313 . دفعه اخیر که بندگان... پیش دکتر ابروزول دندانساز تشریف فرما شدند، کار دندان ها به کلی تمام شد و دیگر هیچ اظهار زحمتی نمی فرمایند و از قراری که دندانساز می گفت، تا چهار الی پنج ماه دیگر معاین?{ای} لازم نخواهد بود.»
«30 /1 /1314 . یک روز هم بعد از صرف ناهار برای اصلاح دندان ها و امتحان لباس های بهاره و تابستانی و برداشتن عکس به لوزان تشریف فرما شدند. دو دفعه دیگر باز رفتن پیش دندان ساز و خیاط لازم خواهد بود.»
« 6 /2 /1314 . روز چهارشنبه پیش دندانساز و خیاط تشریف فرما شدند... کار دندان های مبارکشان به کلی تمام شد و دیگر معاینه لازم نخواهد بود؛ مگر یک دفعه در موقع رفتن به گشتاد.»
« 1 /6 /1314 . صورتحساب دکتر دندانساز... 1125 فرانک »
و سپس، دیگر شاهپورها، محمل طبابت دکتر ابروزول شدند :
« 8 /6 /1314 . شاهپورها... با صحت و تندرستی... چیزی که قدری اسباب زحمت معظم الیهم می شود، کرم خوردگی دندان هاست که در طهران شروع شده بود و اینجا متدرجاً زیاد گردیده و دندان های... عبدالرضا بیشتر از دندان های ... شاهپورهای دیگر اصلاح و جلوگیری از فساد لازم دارد و از قراری که می فرمایند، در طهران هم غالباً مبتلای به درد دندان می شدند. این بود که روز جمعه گذشته در خدمت... شاهپورها به لوزان، پیش همان دندانساز والاحضرت همایونی رفتیم. پس از معاینه.. قرار براین شد که هفت?{ای} یک روز صبح های جمعه از رول به لوزان رفته، دو ساعتی مشغول به کار باشد. دندان های... غلامرضا هم محتاج به اصلاح و کشیدن هستند، اما دندان های... احمدرضا و... محمودرضا کمتر احتیاج به اصلاح دارند... راپورتی را که دکتر ابروزول دندانساز راجع به اصلاح دندان های... شاهپورها داده است، لفاً به عرض... می رساند. برای اینکه اسباب نگرانی فراهم نیاید... عبدالرضا در عریضه هفتگی از بابت اصلاح و مرمت دندان های خودشان و... احمدرضا و... محمودرضا چیزی عرض نکرده اند.»
« 15 /6 /1314 . شاهپورها... پیش دندانساز به لوزان تشریف فرما شدند. قریب دوساعت و نیم اصلاخات به طول انجامید.»
« 22 /6 /1314 . شاهپورها... روز جمعه پیش دندانساز تشریف فرما شدند. کار دندان های... محمودرضا تمام شده است.»
« 29 /6 /1314 . شاهپورها... صبح روز جمعه پیش دندانساز تشریف بردند. عملیات خاتمه یافت... فقط یک دندان از... غلامرضا باقی مانده که محتاج پرکردن است.»
« 24 /8 /1314 . روز چهارشنبه برای اصلاح دندان ها و برداشتن عکس در سه ساعت بعدازظهر از مدرسه به صوب لوزان حرکت فرمودند. دکتر آبروُزلُ ... به دقت رسیدگی و معاینه نمود، همه را بی عیب دید، مگر یکی از دندان های جلو را که در کنار آن کرم خوردگی مختصری پدیدار شده بود. فوراً آن کرم خوردگی را خالی و پاک و برطرف نمود و جای آن را با ماد? صدفی و مصنوعی شبیه به چینی که از اختراعات تاز?{ای}است، پرکرد. این ماده عین رنگ و جنس دندان های طبیعی را دارد و دندانی را که با آن پر می کنند، ابداً فرقی با دندان های سالم و بی عیب ندارد و چون این دندان در حرف زدن و تکلم نمایان است، تدبیر مزبور لازم بود و پس از ختم عمل، به طوری اصلاح شده بود که با دندان های طرفین هیچ اختلاف رنگی نداشت. در دندان های... علیرضا هم اصلاحات لازمه به عمل آمد.»

تعداد مشاهده: 6032