امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: خدای بیامرزد آن بنده‌ای را که بیندیشد و عبرت گیرد، و پشت کردن‌ها و روی‌آوری آنچه حاضر است را با دیده اعتبار(پند و اندرز) بنگرد. بحارالانوار، جلد 70، صفحه 119، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.***

تاریخ و آنچه که به ملت‌ها می‌گذرد، این باید عبرت باشد برای مردم. از جمله تاریخ عصر حاضر... امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 8، ص 348.

 

 

شرحی بر اسناد

ارتباط و همکاری مستمر سید کاظم شریعتمداری با ساواک


تاریخ انتشار: 15 فروردين 1401


قبلاً تعدادی از اسناد در باره مواضع و همکاری نزدیک و صمیمانه آقای سید کاظم شریعتمداری با رژیم پهلوی و ساواک در همین سایت با عناوین زیر چاپ شده است.

* تکاپوی آقای سید کاظم شریعتمداری و پیروان او برای مخالفت و منکوب نمودن امام خمینی(ره) در سال 1357

* نظر مشورتی آقای سید کاظم شریعتمداری به ساواک علیه شهید آیت‌الله محمد صدوقی

* گفتگوی پر معنای آقای سید کاظم شریعتمداری و نماینده ساواک در تاریخ 16 / 11 / 1356

* تعهد آقای سید کاظم شریعتمداری به شهربانی در سال 1342

* جانبداری از حکومت پهلوی از سوی برادر آقای سید کاظم شریعتمداری

* اظهارنظری صریح درباره آقای سید کاظم شریعتمداری

* نقشه پیشنهادی آقای شریعتمداری به ساواک در پانزده خرداد سال 1342

* همکاری آقای سید کاظم شریعتمداری با ساواک

* امام خمینی(ره) رکن روحانیت و موضع‌گیری آقای سید کاظم شریعتمداری

* کنترل مرحوم حجت‌الاسلام سید احمد خمینی توسط آقای شریعتمداری

* پیشنهادهای آقای سید کاظم شریعتمداری به ساواک درباره شهید آیت‌الله سید اسدالله مدنی

* سید کاظم شریعتمداری: تمام تلاش‌ من برای حفظ مقام سلطنت است

چاپ این اسناد به منظور بیان حقایق تاریخ انقلاب اسلامی و جلوگیری از تحریفات در این مهم است. دشمنان انقلاب اسلامی ایران از آغاز نهضت امام خمینی در سال 1342 تا هم اکنون همواره سعی در تحریف این برهه مهم و سرنوشت ساز از تاریخ داشته‌اند. آن‌ها با نشان دادن تصویری از مظلومیت و یا انقلابی بودن یا بی‌تقصیر بودن برخی اشخاص در تحکیم پایه‌های نظام وابسته و استبدادی پهلوی، تلاش می‌کنند باورهای به حق مردم مسلمان و انقلابی ایران را دگرگون نموده، با ایجاد شبهات بی‌اساس و پایه، آن‌ها را از راه برحق خویش منصرف و یا لااقل متزلزل سازند و بار دیگر خودباوری و ایمان به جهاد و نصرت الهی را در قلوب، کم‌فروغ و یا بی‌فروغ سازند و بندهای سالیان پیش را بر دست و پای این ملت بزرگ و نجیب بربندند.

حضرت امام خمینی(ره) با دلی بیدار و بصیرتی روشن از ابتدای نهضت جریان‌های انحرافی در تغییر و تبدل واقعیات تاریخی و حوادث را رصد نموده و در سال 1357 این امر حیاتی را بدین‌گونه رهنمون شده و وظیفه نویسندگان حقیقت جو را روشن می‌سازد:

«...امروز که ملت، به پاخاسته و راه خود را خوب و درست یافته است، سکوت و امر به سکوت، مخالف مصالح عالیه اسلام است و خلاف طریقه شیعه جعفری است و امر به تحرک و استنکار و افشای فجایع خانمان سوز و اسلام بر باد ده دستگاه شاه، موافق سیره مبارکه انبیا و خصوصْ رسول معظم خاتم است...

1- نهضت مقدس اخیر ایران که ابتدای شکوفایی‌اش از 15 خرداد 42 بود صد در صد اسلامی است، و تنها به دست توانای روحانیون با پشتیبانی ملت مسلمان و بزرگ ایران پی‌ریزی شد، و به رهبری روحانیت، بی‌اتکا به جبهه‌ای یا شخصی یا جمعیتی اداره شده و می‌شود. و نهضت پانزده ساله ما چون اسلامی است، بی‌دخالت دیگران در امر رهبری- که از آنِ روحانیت است- ادامه دارد و خواهد داشت؛ و آنان که اخیراً برای جلب منافع شخصی به جنب و جوش افتاده و می‌خواهند نهضت اسلامی را آلوده کنند و یا آن را متکی به بعض جناح‌ها یا دنباله رو معرفی نمایند حتماً سوء قصد دارند؛ و احیاناً با ساختن بعضی از آنان با دستگاه جبار می‌خواهند نهضت را متوقف و شاه را مصون نگه دارند...

5- لازم است برای بیداری نسل‌های آینده و جلوگیری از غلط نویسی مغرضان، نویسندگان متعهد با دقت تمام به بررسی دقیق تاریخ این نهضت اسلامی بپردازند، و قیام‌ها و تظاهرات مسلمین ایران را در شهرستان‌های مختلف با تاریخ و انگیزه آن ثبت نمایند تا مطالب اسلامی و نهضت روحانیت سرمشق جوامع و نسل‌های آینده شود، ما که هنوز در قید حیات هستیم و مسائل جاری ایران را که در پیش چشم همه ما به روشنی اتفاق افتاده است دنبال می‌کنیم، فرصت‌طلبان و منفعت‌پیشگانی را می‌بینیم که با قلم و بیان، بدون هراس از هر گونه رسوایی، مسائل دینی و نهضت اسلامی را بر خلاف واقع جلوه می‌دهند و به حکم مخالفت با اساس نمی‌خواهند واقعیت را تصدیق کنند و قدرت اسلام را نمی‌توانند ببینند، و شکی نیست که این نوشتجات بی‌اساس به اسم تاریخ در نسل‌های آینده آثار بسیار ناگواری دارد. از این جهت، روشن شدن مبارزات اصیل اسلامی در ایران از ابتدای انعقاد نطفه‌اش تاکنون و رویدادهایی که در آینده اتفاق می‌افتد از مسائل مهمی است که باید نویسندگان و علمای متفکر و متعهد بدان بپردازند. درست آنچه را امروز برای ما روشن و واضح است برای نسل‌های آینده مبهم می‌باشد؛ و تاریخ، روشنگر نسل‌های آینده است، و امروز قلم‌های مسموم در صدد تحریف واقعیات هستند، باید نویسندگان امین این قلم‌ها را بشکنند...» (پیام به ملت ایران درباره لزوم ادامه مبارزه‌، ۵ مرداد ۱۳۵۷ /  ۲۱ شعبان ۱۳۹۸، صحیفه امام خمینی(ره)، ج ۳ ، از ص ۴۳۱ تا ص ۴۳۵)

کوشش این مرکز فارغ از حب و بغض‌ها به همین نکته معطوف است و چاپ هزاران سند در بیش از سیصد کتاب منتشره و مقالات، اسناد بدون شرح، شرحی بر اسناد، روزشمار اسنادی در سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی بر همین رویه جاری است. در اسناد زیر نیز یکی از حقایق تلخ روزهای انقلاب اسلامی- که همکاری و همفکری آقای شریعتمداری با رژیم پهلوی و شخص شاه و ساواک است- نشان داده شده است. اظهارات آقاى شریعتمدارى در حالى بیان مى‌شد که روز 20 / 8 / 57 «عده زیادى با دادن شعار براى تجمع از نقاط مختلف من‌جمله خیابان جوى شور، یخچال قاضى در جلوى منزل حضرت آیت‌الله‌ خمینى حرکت کردند. مأمورین حکومت نظامى که به همراه توپ در ابتداى خیابان جوى ‌شور مستقر بودند با گاز اشک‌آور به متفرق کردن تظاهرکنندگان پرداختند... سپس به وسیله تیراندازى اقدام به متفرق کردن تظاهرکنندگان کردند. در نتیجه تعدادى مجروح شدند که به بیمارستان امامیه منتقل شدند و در ساعت 6 بعدازظهر یکى از مجروحین به نام حبیب‌الله بشارت 24 ساله دانشجوى دانشگاه تهران فوت کرد.» (بولتن رادیو تلویزیون ملى ایران، ش 188، ص 45)

*****

تأثیرات نحوه ملاقات برخى مقامات دولتى از مرکز با آیت‌الله سیدکاظم شریعتمدارى در قم

به دنبال تقاضاى ملاقات‌هایى که از طرف تعدادى از مقامات دولتى از مرکز با آیت‌الله سید کاظم شریعتمدارى به عمل آمده مجموعاً نتایج نحوه این اقدامات مورد توجه قرار گرفته است.

بر اساس این نتایج بعضاً درخواست ملاقات از طریق افرادى که به عنوان پیشکار در دستگاه شریعتمدارى مشغول کار هستند، انجام گرفته و از ناحیه پیشکاران مزبور براى بزرگ جلوه دادن شریعتمدارى مراتب بازگو می‌گردد و از طرفى در ملاقات‌هاى انجام شده به علت عدم رعایت جوانب امر چگونگى ملاقات‌ها فاش و در نتیجه این نحوه ملاقات موجب ناراحتى شریعتمدارى گردیده است.

با انعکاس ملاقات‌هاى مورد بحث گروه‌هایى از طلاب تندرو و طرفدار روح‌الله خمینى به منزل شریعتمدارى مراجعه و مطالبى علیه او عنوان کرده‌اند که این موضوع موجب هتک حرمت شریعتمدارى شده است.

ارزیابى خبر: مراتب فوق صحت دارد.

 

*****

مذاکرات افراد مختلف با آیت‌الله سید کاظم شریعتمدارى

1ـ روز 15 / 8 / 57 (2537 شاهنشاهى)، شخص ناشناسى تلفنى از تهران با آیت‌الله شریعتمدارى تماس گرفته و اظهار داشته:

از طرف مقام عالى (شاهنشاه آریامهر) مأموریت یافته‌ام که ضمن مسافرت به قم آیت‌الله را در جریان اوضاع قرار دهم.

شخص ناشناس پس از اشاره به علل و جهات روى کار آمدن دولت نظامى گفته:

از طرف تجزیه‌طلبان و کمونیست‌ها به مواردى از جمله آوردن عکس میرزا کوچک‌خان در منطقه گیلان به خیابان‌ها و همچنین اعلامیه‌اى که از طرف دوست ما در خارج منتشر شده برخورد گردیده است.

شخص مذکور در دنباله اظهارات خود، ضمن تکرار فرمایشات ملوکانه و تأکید بر اینکه در اصل منظور اجراى قانون اساسى و برقرارى حکومت ائتلافى با نظر آیت‌الله شریعتمدارى می‌باشد، در مورد ادامه برقرارى حکومت نظامى در قم افزوده:

موکول به نظر آیت‌الله شریعتمدارى است.

نامبرده در خاتمه از جانب مقام عالى (شاهنشاه آریامهر) از شریعتمدارى خواسته است در چنین شرایطى لااقل مخالفتى ننماید که آیت‌الله شریعتمدارى پاسخ داده:

در وضع بسیار مشکلى قرار گرفته‌ایم و مقام عالى (شاهنشاه آریامهر) هم آگاهى دارند چون نمی‌دانیم که عاقبت چه می‌شود. اجازه بدهید فکرى بنماییم و جواب را ان‌شاءالله بعداً عرض خواهیم کرد.

2ـ روز 15 / 8 / 57، شخص ناشناسى از نخست‌وزیرى در صدد تماس با آیت‌الله شریعتمدارى بوده که از منزل آیت‌الله شریعتمدارى به وى پاسخ داده شد:

ایشان منزل نیست و معلوم نیست کى می‌آید.

3ـ روز 15 / 8 / 57، افراد ناشناسى ضمن تماس تلفنى با منزل آیت‌الله شریعتمدارى، نظر آیت‌الله را درباره روى کارآمدن دولت نظامى استفسار کرده‌اند که به آن‌ها پاسخ داده شده:

به اطلاع آقا خواهد رسید و بعداً می‌توانید پاسخ خود را دریافت دارید.

4ـ روز 15 / 8 / 57، شخصى به نام منیرى از تبریز تلفنى با آیت‌الله سید کاظم شریعتمدارى تماس گرفته و اظهار داشته:

امروز (15 / 8 / 57) خبرى به دست ما رسیده که از مرکز پیامى آمده تا روحانیون را جمع کنیم و به آن‌ها بگوئیم هر درخواستى را که دارند بنمایند.

نامبرده اضافه نموده:

ما به آن‌ها جواب دادیم هر چه آقا (شریعتمدارى) بگویند مورد قبول است و آقا اخیراً با خبرگزارى پارس مصاحبه نموده‌اند و اگر خواسته‌هایشان به مرحله عمل برسد، مسئله حل است و الا غوغایى برپا خواهد شد.

آیت‌الله شریعتمدارى اظهارات منیرى را تأیید نموده است.

5ـ از روز 15 / 8 / 57 و به دنبال روى کار آمدن دولت نظامى، پسر آیت‌الله شریعتمدارى تلاش می‌نماید که پدرش با کسى ارتباط برقرار ننموده و حتى در این خصوص به احمد عباسى (داماد آیت‌الله شریعتمدارى) گفته:

باید مواظب بود چون به هر قیمتى شده، می‌خواهند تأییدى از شریعتمدارى بگیرند.

 

*****

اظهارات آیت‌الله سید کاظم شریعتمدارى در ملاقات با نماینده ساواک در قم

روز 20 / 8 / 57 (2537 شاهنشاهى)، نماینده ساواک در قم با آیت‌الله سید کاظم شریعتمدارى ملاقات نموده است.

آیت‌الله شریعتمدارى در این ملاقات با اشاره به حوادثى که اخیراً در شهرهاى زنجان و همدان رخ داده اظهار داشته: همان طوری که براى مقامات مرکزى پیغام فرستاده‌ایم، می‌بایست سعى شود که از کشت و کشتار گذشته جلوگیرى به عمل آید.

آیت‌الله شریعتمدارى در مورد صدور اعلامیه به مناسبت حوادث شهرهاى مذکور با امضاء او و آیات‌الله گلپایگانى و مرعشى نجفى گفته:

عده‌اى از طلاب جوان و تندرو و مدرسین مراجعاتى می‌کنند و درخواست عکس‌العمل شدیدتر پیرامون جریانات هستند.

آیت‌الله شریعتمدارى در دنباله اظهارات خود اضافه کرده:

اخبارى در زمینه قصد انجام سوء قصد به او (شریعتمدارى) می‌رسد و از جانب ارتشبد اویسى به وى اطلاع داده شده که اقدامات تأمینى از طرف فرماندارى نظامى قم به عمل آمده است.

آیت‌الله شریعتمدارى سپس با عنوان این که گفته شده در روز 21 / 8 / 57 اعتصاب عمومى در سطح کشور رخ خواهد داد، از منشأ این موضوع اظهار بى‌اطلاعى کرده است.

ارزیابى خبر: انجام مذاکرات فوق صحت داشته و مطالب بالا عنوان شده است.

 



نقاشی کودک با موضوع ۲۲ بهمن و دهه فجر

بنگرید: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج 15، ص 250، 251 و 499، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1383.
 

تعداد مشاهده: 2944

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.