حسن پاکروان، دومین رئیس ساواک و سوءاستفادهای مالی وی


21 فروردين 1401


از: 20 ﻫ 24                                                      تاریخ: 18 / 4 / 2536[1356]
به: 345                                                          شماره: 75800 / 20ﻫ 24
 

موضوع: تیمسار حسن پاکروان

نامبرده فوق که سال‌ها به عنوان سرباز و رئیس تشکیلات ساواک انجام وظیفه نموده می‌بایستى پس از بازنشسته شدن مشغول استراحت و مطالعه گردد ولى معلوم نیست یک دفعه چطور مهندس کشاورزى از آب درآمد آن هم مهندس مشاور یعنی مهندسی که حداقل 20 سال سابقه علمى و عملى در زمینه کشاورزى داشته باشد. تیمسار پاکروان  با همکاری آقاى همایون صنعتى مدیر عامل گروه مهندسین اِنماک  که از فامیل‌هاى نزدیک آقاى روحانى وزیر کشاورزى مى‌باشند یک شرکت مهندسین مشاور به نام کامانا تأسیس که هدفش بررسى‌هاى کشاورزى است و اولین بررسى که توسط وزیر کشاورزى به این شرکت ارائه شده بررسى در زمینه خرما در کشور مى‌باشد که مبلغ 45 میلیون ریال اعتبار تحقیقاتى آن تعیین گردیده و چندى پیش آقاى وزیر کشاورزى از آقاى نخست‌وزیر خواهش کرده بودند که نظر به اهمیت خاص محصول خرما اجازه دهند که این بررسى انجام گیرد و اعتبار آن به حساب شرکت کاناما  واریز گردد در حالى که اولاً تولیدات خرما و کیفیت خرما چندین مرتبه در وزارت کشاورزى بررسى گردیده و هیچ لزومى ندارد که مجدداً بررسى شود فقط هدف این بود که از سفره حاتم طائى آقاى وزیر کشاورزى تیمسار پاکروان نیز 45 میلیون ریال بهره‌مند شود. لازم به توضیح است که یک بررسى در زمینه هر محصولى توسط مهندسین مشاور عبارتست از جمع‌آورى 50 الى 100 صفحه اطلاعات آمارى در مورد آن محصول که از خود دستگاه وزارت کشاورزى مى‌گیرند و بعداً جلد گرفتن و ارائه دادن به وزارت کشاورزى و نگهدارى در کتابخانه و اخذ 200 میلیون ریال پول از اعتبار مملکت در صورتى که هیچ بررسى کشاورزى وسیله مهندسین مشاور اجرائى نیست و تعهد اجرائى ندارد که نتیجه مثبت یا منفى آن معلوم گردد.
نظریه شنبه ـ تحقیق در مورد این که آیا تاکنون همایون صنعتى و تیمسار حسن پاکروان موفق به دریافت 45 میلیون ریال گردیده‌اند یا نه تا اندازه‌اى محرمانه است ولى به عقیده اینجانب با نامه‌اى که شخصاً مشاهده کردم که به جناب آقاى نخست وزیر نوشته بودند احتمال این که جواب رد داده شود کمتر است زیرا آقاى وزیر کشاورزى قید کرده بودند که موضوع مورد توجه شاهنشاه آریامهر است. 1 نظریات رهبر عالیقدر همیشه مورد توجه بوده و خواهد بود ولى نظر معظم‌له این نبوده که مهندسین مشاور تحقیق کنند در این صورت تعداد 36 هزار کارمند فنى وزارت کشاورزى و تعاون روستائى در این مملکت چکاره‌اند که بررسى خرما را نیز به تیمسار پاکروان باید داده شود واقعاً تأسف‌آور است.
نظریه سه‌شنبه ـ شنبه در اظهارات خود صادق است و با توجه به میزان دسترسى شنبه در هدف و صداقت وى امکان صحت خبر وجود دارد. الوند
نظریه چهارشنبه ـ نظریه سه‌شنبه مورد تایید است. استاد                   

به عرض تیمسار ریاست ساواک رسید. تاریخ 26 / 4 / 36

 

________________________
1. اداره کل سوم این نامه را به شرح ذیل برای اداره کل نهم ارسال نمود:
از: اداره کل سوم 345                                             تاریخ: 29 / 4 / 2536[1356]
به: مدیریت کل اداره نهم 923                                  شماره: 649 / 345
درباره: تیمسار سرلشگر بازنشسته حسن پاکروان رئیس سابق ساواک
     برابر اطلاع واصله: نامبرده بالا با همکارى آقاى همایون صنعتى مدیر عامل گروه مهندسین انماک که از فامیلهاى نزدیک آقاى روحانى وزیر کشاورزى مى‌باشند یک شرکت مهندسین مشاور به نام کامانا تأسیس که هدفش بررسى‌هاى کشاورزى است و اولین بررسى که توسط وزیر کشاورزى به این شرکت ارائه شده بررسى در زمینه خرما در کشور مى‌باشد که مبلغ 45 میلیون ریال اعتبار تحقیقاتى آن تعیین گردیده و چندى پیش آقاى وزیر کشاورزى از آقاى نخست‌وزیر خواهش کرده بودند که نظر به اهمیت خاص محصول خرما اجازه دهند که این بررسى انجام گیرد و اعتبار آن به حساب کاناما واریز گردد در حالى که تولیدات خرما و کیفیت خرما چندین مرتبه در وزارت کشاورزى بررسى گردیده، و هیچ لزومى ندارد که مجددا بررسى شود، فقط هدف این بوده که از طرف آقاى وزیر کشاورزى، تیمسار پاکروان نیز 45 میلیون ریال بهره‌مند شود. لازم به توضیح است که یک بررسى در زمینه هر محصولى توسط مهندسین مشاور عبارتست از جمع‌آورى 50 الى 100 صفحه اطلاعات آمارى در مورد آن محصول که از خود دستگاه وزارت کشاورزى مى‌گیرند و بعدا جلد گرفتن و ارائه دادن به وزارت کشاورزى و نگهدارى در کتابخانه و اخذ 200 میلیون ریال پول از اعتبار مملکت در صورتى که هیچ بررسى کشاورزى وسیله مهندسین مشاور اجرائى نیست و تعهد اجرائى ندارد که نتیجه مثبت یا منفى آن معلوم گردد.
مراتب از عرض تیمسار ریاست ساواک گذشت پى‌نوشت فرمودند:
تحقیق کنید حقیقت چیست؟
علیهذا خواهشمند است دستور فرمائید در اجراى اوامر صادره تحقیق و از نتیجه این اداره کل را مطلع نمایند. مدیر کل اداره سوم ـ ثابتى
از طرف        28 / 4             .... به استحضار مقام مدیریت کل برسد در صورت تصویب .... 28 / 4

 








منبع: رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، منصور روحانی، صفحه 325 و 326، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1396.


 
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.