فراماسونرهای انگلیسی و آمریکائی در ایران

[1] . اسناد فراماسونری در ایران، جلد دوم، صفحه 422، سند شماره 42 ـ 41  /  417016، گزارش شماره 46574  /  20 ﻫ 7 ـ 12  /  12  /  47، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.

[2] . این نوشته گزیده‌ای است از پیشگفتار جلد اول کتاب اسناد فراماسونری در ایران از انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی است.

[3] . «سیا» مخفف نام انگلیسى سازمان اطلاعات مرکزى آمریکاست که فعالیت‌هاى جاسوسى و اطلاعاتى آمریکا را­ در خارج از آن کشور رهبرى­ مى‌کند. این سازمان در سال 1947 تأسیس شده و تا سال­1962 مرتباً در حال توسعه بود ­تا این که در این سال پس از ­گزارش‌هاى نادرست به کندى ­رئیس جمهور وقت آمریکا،­ کندى محدودیت‌هایى در کار­ آن به وجود آورد و به همین جهت ­پس از قتل کندى در سال 1963­ شایع شد که عوامل سیا در این­ماجرا دست داشته‌اند. میدان­ اصلى فعالیت‌هاى سازمان سیا­ در خارج آمریکاست و نقش این­سازمان در عملیاتى از قبیل ­سرنگون ساختن حکومت­ مصدق در سال 1953 و ­کودتاى شیلى در سال 1973­ علنى شده است. در ماجراى­ کودتاى 28 مرداد 1332 این ­اقدام سیا موجب بازگرداندن­ محمدرضا شاه از رم به ایران ­شد و سرآغاز ظهور رژیم ­استبدادى شاه براى اجراى­ مقاصد سیاسی و اقتصادى­ایالات متحده آمریکا گردید. از سال 1973 به بعد موقعیت ­سیا به علت ناتوانى این سازمان­ در تشخیص آمادگى مصر براى­ حمله به مواضع اسرائیل در طول ­کانال سوئز و پیش‌بینى جنگ اکتبر 1973 تضعیف شد و کشف ­مداخله عوامل سیا در ماجراى­ واترگیت که به استعفاى نیکسون ­از مقام ریاست جمهورى­آمریکا انجامید ضربه دیگرى به ­اعتبار این سازمان زد. یکى از­ نخستین اقدامات کارتر پس از­انتخاب شدن به مقام ریاست­جمهورى آمریکا بر کنارى رئیس سازمان سیا و تعیین یک­ دریاسالار آمریکایى به ریاست­ سازمان بود که به علت بى­تجربگى در این کار بیشتر­موجب تضعیف سیا گردید. سیا با­ وجود داشتن عوامل متعددى در­ایران از پیش‌بینى انقلاب ایران­ عاجز ماند و پس از بروز علائم انقلاب در تابستان 1357 نیز­پیش‌بینى کرد که وضع رژیم­ سلطنتى در ایران محکم است و­ حوادثى که رخ داده تزلزلى در­ ارکان رژیم پدید نخواهد آورد. آخرین ماجرا در مورد سیا که ­موجب تضعیف این سازمان شد ­دخالت در امور انقلاب اسلامى­ایران است. سازمان سیا پس از­ چهل سال که از تثبیت انقلاب­اسلامى مى‌گذرد در صدد ­براندازى نظام به شیوه‌هاى ­گذشته مى‌باشد. رجوع کنید به: مرکز بررسى­اسناد تاریخى ـ ارتشبد بهرام ­آریانا به روایت اسناد ساواک ـ­تهران : مرکز بررسى اسناد ­تاریخى، 1381، ص 181.

[4] . جمشید آموزگار در سال ­1302 شمسى در تهران متولد ­شد. پدرش حبیب‌اللّه‌ آموزگار­ اهل اصطهبانات فارس و از­ شخصیت‌هاى فرهنگى و مدافع ­سیاست آمریکا در ایران بود. او­ پس از تحصیلات متوسطه در­رشته‌هاى مهندسى و حقوق ­تحصیل کرد و در سال 1323 با ­یک کشتى بارى از طریق­ بندرعباس به آمریکا رفت و در­ دانشگاه کرتل و واشنگتن با­ درجات تحصیلى فوق‌لیسانس­در مهندسى بهداشت و در رشته­ هیدرولیک دکترا گرفت و چون ­تحصیلات را با درجه عالى به­ پایان رساند در آنجا مشغول تدریس شد. در سال 1330 به ­ایران بازگشت و به  عنوان رئیس­اداره مهندسى آژانس عمران ­بین‌المللى وابسته به اداره اصل­4 ترومن شروع به کار کرد و در­ سال 1334 دکتر جهانشاه صالح­ وزیر وقت بهدارى او را به ­معاونت انتخاب کرد. او نخستین­بار در سال 1347 در کابینه ­اقبال به سمت وزیر کار و سپس ­به سمت وزیر کشاورزى معرفى­شد و در کابینه منصور و اولین­کابینه هویدا وزارت بهدارى را ­به‌ عهده داشت. در نخستین ترمیم­ کابینه هویدا به وزارت دارایى­نقل مکان کرد. تا اوایل سال ­1353  قریب  9 سال وزیر­  دارایى بود. او ریاست هیات ­نمایندگى ایران در سازمان­ اوپک را نیز به عهده داشت. هویدا که نسبت به موفقیت او­ حسادت مى‌کرد در سال  1353­ او را به عنوان وزیر کشور ­معرفى نمود اما شاه در جلسه معارفه ­مسؤلیت هیات نمایندگى را­ همچنان به‌ عهده آموزگار ­گذاشت. در سال 1353 شاه­ تشکیل حزب رستاخیز را اعلام­ کرد و وظیفه دشوار انجام ­انتخابات رستاخیز به‌عهده­ آموزگار بود. در سال 1355 شاه ­براى ایجاد تحرکى در حزب­ رستاخیز از آموزگار خواست که ­دبیر کلى آن را به‌ عهده گیرد. وى ­باطناً تمایلى به این کار نداشت­ ولی به محض ورود به حزب به شدت­ به فعالیت پرداخت و به عنوان­ رئیس جناح مترقى حزب ­مشهور و در وضع رقابت غیر­خصمانه با هوشنگ انصارى­ وزیر اقتصاد و دارایى و رئیس­جناح دیگر قرار گرفت آنها به­ رقابت پرداختند تا پس از ­کناره‌گیرى هویدا یکى از آنها­ نخست‌وزیر شود. شاه در سال­1356 در صدد بر کنارى هویدا­ بر آمد و آموزگار را جانشین او­ کرد. با توجه به دوران اوج‌گیرى ­انقلاب اسلامى و حوادثى چون تظاهرات در شهرها، آتش‌سوزى­ سینما رکس آبادان؛ در چهارم شهریور 1357 استعفا داد و در­ دى ماه ایران را ترک کرد و به­ آمریکا رفت و دفتر مشاوره ­انرژى را در واشنگتن تأسیس­ کرد. بازیگران عصر پهلوى، محمود ­طلوعى، ص 49، 539.

[5] . عبدالرضا انصارى در سال ­1304 شمسى متولد شد، او­ تحصیلات متوسطه خود را در ­دبیرستان‌هاى  فیروز  بهرام و  ­البرز انجام داد و در  سال 1325­ به دانشکده کشاورزى کرج وارد گردیده و پس از گذرانیدن­ دوره مهندسى زراعى، عنوان مهندسى­کشاورزى را به دست آورد. وى خدمات دولتى خود را در­سال 1325 (پائیز آن سال) در­اداره کل تبلیغات و رادیو آغاز ­نموده و در اداره اخبار رادیو­ (خبرنگار ورزشى) شد. نامبرده پس از دو سال خدمت ­در اداره کل تبلیغات و وزارت ­کار براى ادامه تحصیلات در­رشته اقتصاد عازم آمریکا شد و ­پس از اخذ درجه فوق لیسانس­از دانشگاه یوتاى آمریکا و ­گذرانیدن دوره اقتصاد در سال­1330 به ایران مراجعت کرده،­ از طرف وزارت اقتصاد ملی،­ مأمور خدمت در هیئت عملیات ­اقتصادى آمریکا در ایران شد. انصارى در سال 1336 به سمت­ وزیر کار وارد کابینه دکتر اقبال­ گردید و در شهریور 1339 با عنوان مدیرعامل سازمان آب و­ برق خوزستان به کار اشتغال ­ورزید و سپس در تیر ماه سال­1343 استاندار خوزستان ­گردید. عبدالرضا انصارى در­ کابینه دوم هویدا که از 27 مهر­ماه سال 1346 تا شهریور سال­1350 دوام یافت وزیر کشور ­شد. وى چند سالى را در مسند­ وزارت کشور گذراند و در زمان این وزارت بود که در داستان­ تاجگذارى که در کاخ گلستان ­برقرار گردید نقش مؤثرى ­داشت. وقتى عمر وزارت­ مهندس عبدالرضا انصارى در­ وزارت کشور به سر آمد وى با­ اشرف روابطى بر قرار کرد و­ مدیر عامل سازمان شاهنشاهى­خدمات اجتماعى شد که مدت‌ها­ در این سمت انجام وظیفه نمود.­ وى نشان‌هاى مختلفى چون جاوید، تاج و همایون از رژیم­ پهلوى دریافت داشته است. مرکز­بررسى اسناد تاریخى ـ ­مطبوعات عصر پهلوى (تهران­مصور)، مرکز بررسى­اسناد تاریخى، 1379، ص 321.

[6] هوشنگ انصارى در 1306­ش در اهواز به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتى و متوسطه را­ در این شهر به پایان رساند. در­ دوران دبیرستان و پس از آن ­براى مدتى خبرنگار جراید چاپ­تهران در اهواز بود او براى ادامه ­تحصیل به انگلستان رفت مدتى­هم براى کار و تحصیل در ژاپن ­بود. سمتهاى او در رژیم پهلوى ­از این قرار بود: وابسته ­مطبوعاتى ایران در ژاپن­(1333). مستشار اقتصادى ­ایران در خاور دور (1335).­ سفیر سیار ایران در کشورهاى ­افریقایى (1334). سفیر ایران در ­پاکستان و سیلان (1344). وزیر­اطلاعات و جهانگردى (1335)­. سفیر ایران در امریکا (1346)­. وزیر دارائى و امور اقتصادى­(1348). هوشنگ انصارى شم ­اقتصادى و تجارى خوبى داشت ­او سرمایه فراوانى اندوخت و­ پیش از بقیه دولتمردان وقوع­ انقلاب را حدس زد. و به همین­ جهت به آمریکا پناهنده و با ­سرمایه‌هاى به یغما برده یکى از­ سرمایه‌داران مطرح آن کشور شد..­جمشید آموزگار به روایت اسناد­ ساواک، مرکز بررسى­اسناد تاریخى، 1382، ص 156.

[7] . کریم پاشا بهادرى فرزند ­محمد متولد 1305، در سال ­1335 پس از اخذ فوق لیسانس ­در رشته حقوق عمومى و روابط ­بین‌الملل از فرانسه به ایران ­بازگشت. در سند بیوگرافى ساواک چنین آمده است: نامبرده­از خانواده بهادرى‌هاى معروف ­تبریز و از عناصر وطن‌خواه و­ شاهدوست و طرفدار سیاست­ غرب بوده و مردى است درویش­مسلک و اهل قمار و عیاش و به ­امور سیاسى چندان علاقه‌اى ­ندارد. وى در سال 1340 به ­عضویت باشگاه لاینز در آمده و­ سپس عضو شوراى مرکزى حزب­ایران نوین گردید. وى مشاغلى­منجمله معاونت نخست‌وزیر و­ رئیس دفتر پهلوى و وزارت­اطلاعات و جهانگردى را به­ عهده داشت. ر. ک: وقایع اتفاقیه و شرح­احوال، ج 2، ص 154.

[8] خلیل اسعد رزم‌آرا فرزند­ شفیع در سال 1294 ش در­ ملایر متولد شد. نامبرد دوره­ ابتدائى را در شهر ملایر و دوران ­متوسطه را در همدان و تهران ­به پایان رساند. مشارالیه در سال­1320 به استخدام وزارت­ فرهنگ در آمد و ناظم و مدیر­دبستان سلطانى در ملایر شد. وى­ مدتى دبیر دبیرستان پهلوى ملایر ­و در سال 1325 رئیس فرهنگ­ تویسرکان و در سال 1326­رئیس فرهنگ نهاوند و در سال ­1328 رئیس اوقاف ملایر­گردید. نامبرده مدیر روزنامه هفتگى ­مرد مبارز در ملایر بود که به­ طرفدارى از مصدق در سال 31 مقالاتى در این روزنامه چاپ­ کرد. وى همچنین در احزاب ­ملیون و مردم و دمکرات ­عضویت داشت و دو بار از طرف­ این احزاب کاندید نمایندگى­مجلس شورایملى در شهرستان ­ملایر شد ولى موفق به راه یافتن ­به مجلس نشد. خلیل اسعد رزم‌آرا در ملایر به سوءپیشینه اخلاقى شهرت داشت ­و داراى چندین پرونده در ­دادگسترى در رابطه با فساد­اخلاق و معاونت در سرقت بود. پدر نامبرده یکى از دوستان­ رضاشاه بود که در این رابطه­چنین مى‌گوید: «به مناسبت دوستى پدرم با­ رضاشاه ‌کبیر در مأموریت به ­همدان در سال 1306 رضاشاه ­در شهر ملایر به منزل ما آمد و ­شب را منزل ما بود و براى بهبود­ امور تحصیلى من و برادرانم­ دستور اکید و اوامر صریح صادر ­فرمودند.»

در ارزیابى ساواک در رابطه با­ وى و روزنامه مرد مبارز در سال ­38 چنین آمده است: «روزنامه ­مرد مبارز توسط اسعد رزم‌آرا­ مدت کمى است که امتیاز گرفته و­ در مدت انتشار کوچکترین ­انحرافى نداشته [وى ] مردى­ متدین و قانع و باهوش است،­ روزنامه وى با وجود مدت کم ­تیراژ خوبى دارد. شاه پرست و­ مخالف جدى کمونیسم است از نظر داخلى همگام دولت بوده و ­خود را با سیاست دولت وفق­مى‌دهد.»

مشارالیه در سال 32 به تهران ­آمد و به عنوان بازرسى کل اوقاف ­در مرکز به کار مشغول شد ولى در­سال 1335 براى روزنامه ‌نگارى ­از وزارت فرهنگ استعفا داد.

وى از سال 38 خزانه‌دار کانون­روزنامه ‌نگاران تهران و در سال ­45 خزانه‌دار انجمن مطبوعات­ ایران و در سال 48 در سندیکاى ­صنعت چاپ و در حزب ایران­نوین قائم‌مقام مسئول حوزه ­مدیران روزنامه‌هاى حزب بود.

نامبرده از خبرنگارانى بود که در­ سال 44 به نمایندگى از طرف ­مطبوعات ایران به اسرائیل مسافرت کرد. در سال 45 به­ همراه ناصر رنجبین و مهدى­ سعید شرفشاهى مخبرین جراید ­باندى را تشکیل داد که با ارعاب ­اشخاص، از آنها اخاذى ­مى‌کردند با این حال ساواک در ­همین سال با حضور وى در ­مراسم شرفیابى موافقت نموده ­است. ساواک نقاط ضعف وى را­ چنین ثبت کرده است: «فعال و­ خوش برخورد و متظاهر و هوچى ­و فاقد عفت کلام و بد دهن و بد ­چشم و اهل زدوبند و دسته‌بندى ­و شایعاتى به میزان وسیع مبنى بر­همجنس بازى و انحراف جنسى ­وى در افواه وجود دارد.»

وى همچنین پرونده‌اى در دادگاه­ داشته که قصد دخول به عنف به­ حمام زنانه را داشته که نگهبان از ­او جلوگیرى می‌نماید اما نامبرده کارگر­حمام را ضرب و شتم نموده است. ­به علاوه مشارالیه داراى مفاسد ­دیگرى بوده که قلم از درج آن­ شرم دارد.

در همین راستا در سال 50 مردم ­ملایر در اعتراض به انتخاب ­نامبرده به عنوان نماینده مجلس­شورای ملى از شهرستان طى ­نامه‌اى به مسئولین وقت او را­ فردى که در طفولیت بدنام بود به ­دزدى مال و ناموس پرداخته و ­باعث متلاشى نمودن چند­ خانواده به علت تجاوز به عنف به ­آنها، قاچاق فروشی و جمع‌آورى­ میلیونها ریال ثروت از راه حرام ­و نامشروع و کلاشیهاى بارز،­ معرفى کرده‌اند. رزم آرا همچنین مدیرعامل­شرکت ام (کشت و صنعت) و­ عضو حزب رستاخیز بود و در­ زمان نمایندگى مجلس­شورای ملى در مناقصه‌اى جهت ­احداث اسفالت جاده ملایر ـ توره­ توسط شرکت داس با تبانى با شرکت مذکور از یک طرف و ­شالچیان از طرف دیگر مبالغ­ زیادی اختلاس داشتند. نامبرده چندین بار از طرف رژیم ­محمدرضا پهلوى مفتخر به­ دریافت نشانهاى اصلاحات­ارضى ـ تاجگذارى ـ سپاس و ...­گردید. مشارالیه بهائى مذهب و عضو لژ ­فراماسونى آمریکا و نام وى جزء­ لیست، اعضاى سازمان سیا در­سال 48 منتشر گردید. در عین حال وى با نام مستعار­رزمجو به شماره رمز 1555 با­ ساواک نیز همکارى داشت.

[9] . اردشیر زاهدى، فرزند ­فضل‌اللّه‌ در مهر ماه 1307 در­ت هران به دنیا آمد. او پس از­ت حصیلات ابتدایى در تهران و­ اصفهان تحصیلات متوسطه را در­ سال 1325 در دبیرستان اسلامیه ­بیروت به پایان برد و راهى­آمریکا شد وى در سال 1328­ گواهینامه کشاورزى را از کالج­ کشاورزى یوتا آمریکا دریافت ­داشت. او در سالهاى تحصیل در بیروت با کرمیت روزولت­ آشنایى یافت و پس از بازگشت­ به آمریکا روابطه دوستانه‌اى با ­آمریکاییان مقیم تهران داشت. او ­در سال 1331 به استخدام­ وزارت کشاورزى در آمد و در ­پست معاونت و خزانه‌دارى­ کمیسیون مشترک ایران و آمریکا­ بهبود امور روستایى (اصل 4­ترومن) قرار گرفت. در سال­1331 از طرف وزارت ­کشاورزى به مدت یک سال­ براى آموزش به آمریکا اعزام ­شد و در سال 1332 آجودان­ کشورى شاهنشاه شد با برکنارى ­فضل‌اللّه‌ زاهدى، اردشیر با­ حمایت سرویس اطلاعاتى­آمریکا در ایران ماند و شاه در سال 1335 دخترش شهناز را به ­نامزدى او در آورد و در آبان ­1336 با او ازدواج کرد و در سال­ 1343 به متارکه انجامید. در­سال 1338 ابتدا به عنوان­ن ماینده شاه براى تماس با­ دانشجویان ایرانى به اروپا رفت ­و در اسفند 1338 سفیر ایران در­ واشنگتن شد و در شهریور­1341 به عنوان سفیرکبیر ایران­ عازم لندن گردید و تا آذر 1345­ در این سمت بود. وى در بهمن ماه­ 1345 در دولت امیرعباس­هویدا وزیر امورخارجه شد و تا ­سال 1350 در پست وزارت بود ­که یکى از بدنام‌ترین دوران‌هاى­تاریخى وزارت خارجه مى‌باشد ­و پس از برکنارى از وزارت­خارجه در اسفند ماه 1351 به ­سفارت ایران در واشنگتن رفت ­تا زمان دولت شاپور بختیار در­ آمریکا بود و در دى ماه 1357 از این سمت بر کنار شد. ظهور و سقوط پهلوى، ج 2، ص­258؛ اردشیر زاهدى به روایت اسناد ­ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی.

[10] . همایون صنعتى‌زاده در سال ­1304 در شهر کرمان متولد شد.­ تحصیلات ابتدایى و متوسطه­ خود را در شهرهاى کرمان و­ اصفهان به پایان رسانید. جهت­ ادامه تحصیلات به تهران آمده و ­در دانشکده حقوق ثبت نام نمود.­ هنوز 3 سال از تحصیلات عالى­ وى نگذشته بود که کناره‌گیرى­کرد. ابتدا در تجارتخانه پدرش ­به کار اشتغال داشت. وى در بین ­سنوات 1321 الى 1325 در­حزب منحله توده عضویت و­ فعالیت داشته و زمانى منشى­کمیته مرکزى حزب منحله توده­ بوده است. پس از انحلال حزب­توده بلافاصله در سفارت انگلیس با سمت منشى استخدام­ شد و یکى از عناصر ارتباطى­ سفارت انگلیس با دستجات و­ عناصر سیاسى ایرانى محسوب­ مى‌گردید.

در زمان دکتر مصدق­ مدتى به علت فعالیتهاى سیاسى­علیه دولت و به نفع انگلستان ­تحت مراقبت و تعقیب قرار گرفته­ و در آن هنگام که گویندگان­ برنامه فارسى رادیو لندن (بى.­بى. سى) اعتصاب نمودند،­ همایون صنعتى‌زاده به لندن ­مسافرت کرد و مدتى گویندگى­رادیو لندن را به‌ عهده گرفت و ­چندى نیز در اداره اطلاعات ­سفارت انگلیس در تهران ­مشغول به کار شد، سپس به ­آمریکا رفت و در سال 1333 در­حالى که رئیس و سرپرست ­مؤسسه فرانکلین شده بود به­ ایران بازگشت.

 در تاریخ 1338­ که رسماً تقاضاى صدور امتیاز ­مؤسسه مزبور را نمود طبق­ مندرجات پرونده به دستور­قائم‌مقام ساواک با تقاضایش­موافقت گردید. همایون­صنعتى‌زاده با سیدحسن تقى‌زاده ­و على ایزدى رئیس دفتر اشرف ­پهلوى به علت شرکت در سهام ­چاپخانه افست روابط دوستانه و ­صمیمى داشته است. (پرونده­ مؤسسه فرانکلین در ساواک)

[11] . حسن طوفانیان فرزند مهدى،­ در سال 1291 ش در تهران­ متولد شد. او در سال 1312 به­ استخدام ارتش درآمد و در ­دوران سلطنت محمدرضا­پ هلوى، مهم‌ترین مشاغل وى­چنین بود: فرمانده آموزشگاه­ خلبانى، رئیس دایره 2 طرحهاى ­استراتژیک اداره سوم ارتش،­ معاون هوایى اداره سوم ارتش،­ مدیر عامل سازمان صنایع­ نظامى، آجودان مخصوص شاه، رئیس اداره خریدهاى نظامى­ایران در سالهاى 1350 و در ­دوران رونق اقتصاد. ارتشبد­ حسن طوفانیان به عنوان مسؤول ­خریدهاى نظامى ایران در سالهاى 1350 و در دوران رونق ­اقتصاد نفتى شهرت جهانى یافت­ و مطبوعات غرب گزارش‌های­ متعددى درباره معاملات­ تسلیحاتى ایران و­ کمیسیونهاى طوفانیان درج  کردند. از جمله مطبوعات آلمان­غربى گزارش دادند که طوفانیان ­در یک معامله تسلیحاتى با­ کمپانى‌هاى این کشور، مبلغ 3­ میلیون مارک «کمیسیون»­دریافت داشته است.

ارتشبد­ طوفانیان در جریان پیروزى ­انقلاب توسط مردم دستگیر شد­ ولى با حمایت مسئولین «دولت­موقت» مهدى بازرگان به همراه­ اسناد خریدارى کلان نظامى­ایران فرارى داده شد. علیرغم­ این تمهیدات، با تسخیر «لانه­جاسوسى آمریکا» توسط­«دانشجویان مسلمان پیرو خط­ امام» اسناد متعددى درباره ­معاملات طوفانیان، از جمله با­رژیم صهیونیستى اسرائیل، به ­دست آمد که در اسناد لانه­جاسوسى مندرج است. ـ ظهور و سقوط سلطنت پهلوى ـ­ج 2 ـ نشر اطلاعات ـ ص 469.

[12] . علینقی عالیخانى در سال­1307  در تهران متولد شد. پس­از گذراندن تحصیلات ابتدایى و­ متوسطه در تهران، لیسانس علوم­ سیاسى را از دانشگاه تهران ­گرفت. دیپلم عالى حقوق­بین‌المللى و دکتراى اقتصاد را در ­دانشگاه پاریس گذراند.  پس از­بازگشت به ایران، مشاور­ شوراى عالى اقتصاد شد. در سال ­1340 ش مشاور اقتصادى شرکت نفت بود تا اینکه در اسفند­ماه 1341 وزیر اقتصاد و معاون ­دولت علم شد در کابینه‌هاى­حسنعلى منصور و امیر عباس­هویدا این سمت را حفظ کرد تا­ اینکه پس از انتصاب هوشنگ­انصارى به جاى وى ریاست ­دانشگاه تهران را به عهده گرفت.­از جمله آثار او ترکیب عوامل­تولید براى صنعتى کردن­ کشورهاى عقب مانده به زبان ­فارسى و ترجمه فارسى (نفت و ­دولت در خاورمیانه) است.  جمشید­آموزگار به روایت اسناد­ ساواک، مرکز بررسى­اسناد تاریخى، 1382، ص 34.

[13] . محسن مبصر فرزند عبدالعلى­در سال 1296 در شهرستان تبریز ­به دنیا آمد. طبق گزارشهاى ­موجود در سال 1346 متهم به ­توطئه علیه جریان ملى کردن نفت­ با همکارى سازمان جاسوسى­آمریکا و شکنجه مبارزان از­ طریق رکن دوم ارتش براساس­ دستورات مستقیم مستشارى ­آمریکا و ایجاد چندین مرکز­ شکنجه مخفى گردیده است. مبصر در سال 1347 طبق دعوت ­محرمانه پلیس فلسطین اشغالى­از آن کشور بازدید کرد و در­زمان تصدى ریاست شهربانى به­ ساخت زندان قزل حصار اقدام­کرد.

مشارالیه در زمان تصدى­ریاست شهربانى کل کشور به ­اخاذى، سوءاستفاده‌هاى مختلف،­ قاچاق مواد مخدر و فساد اشتهار­ داشت. مشاغل و مناصب وى به­ شرح زیر ذیل بوده است :

رئیس­سازمان بازرسى صنایع نظامى،­ رئیس تجسس و اطلاعات رکن 2­ ستاد ارتش، رئیس هیأت­ وابستگى نظامى تهران در­ کشورهاى عربى، رئیس اداره بسیج همگانى ستاد کل، رئیس­پلیس تهران، معاون و رئیس­شهربانى کل کشور (هفت سال)­ رئیس هیات مشاوران ستاد ­مشترک، آجودان مخصوص شاه،­ معاون نخست‌وزیر و سرپرست ­سازمان دفاع غیر نظامى کشور. على­امینى به روایت اسناد ساواک ­(جلد دوم) ،مرکز بررسى­اسناد تاریخى، 1379، ص 24.

[14] . امیرقاسم معینى، فرزند ­محمود، در سال 1304 ش ­متولد شد. وى از سال 1325­ کارمند وزارت کار، رئیس اداره ­مشاغل، معاون اداره بازرسى،­ کفیل اداره کل استان فارس،­ معاون سازمان بیمه‌هاى­اجتماعى کارگران، مدیرکل­مشاغل و کاریابى، معاون فنى­ وزارت کار، مشاور وزارتى و ­عضو هیئت مدیره سازمان‌هاى ­بیمه‌هاى اجتماعى، نماینده ­مجلس شوراى ملى از شاهرود و­ رئیس کمیسیون حزب ایران نوین ­بود. وى در سال  1355 به عنوان­ وزیر کشور و در 1356 به سمت ­وزیر کار و اموراجتماعى در کابینه آموزگار منصوب شد. برابر تحقیقات ساواک وى با­ آموزگار دوست بوده و به توصیه­ و پافشارى سایر اعضاى جمع­دوستان تحصیلى، ابتدا به ریاست ­اداره و سپس به سمت مدیرکلى­وزارت کار رسید. همچنین ­تحقیقات ساواک در سالهاى 51­ و 56 حاکى است که در زمان ­نمایندگى مجلس، به طورکلى­انتصاب شهرستان حوزه ­انتخابیه‌اش با صلاحدید وى ­صورت مى‌گرفت و چنان چه­ یکى از رؤساى ادارات­ شهرستان مذکور (شاهرود)­ برخلاف توصیه و نظر وى رفتار ­مى‌نمود، ترتیب انتقالش را فراهم ­مى‌کرد و در وزارت کار نیز اغلب ­انتصاباتش به توصیه و سفارش ­دوستانش از جمله متنفذین ­سبزوار، منوچهر کلالى (دبیرکل­حزب ایران نوین) عطاءاللّه‌­ خسروانى و ... صورت مى‌گرفت.­ وى داراى نشانهاى 2500 ساله­شاهنشاهى، نشان بیست و­ پنجمین سال سلطنت پهلوى، ­نشان تاجگذارى، نشان درجه ­یک کار، نشانهاى درجه 3 و 1­ همایونى بوده است. وى در سال 63 طبق اعلام­وزارت اطلاعات به انفصال­ دائمى از خدمات دولتى محکوم­شد. ـ اسناد ساواک، پرونده انفرادى.

[15] . داریوش همایون فرزند ­نوراللّه‌ در سال 1307 ش در ­تهران به دنیا آمد. پدر وى در ­اداره دارائى اشتغال داشت.­ مشارالیه تحصیلات ابتدائى را­ در دبستان‌هاى فیروز بهرام و­ابن‌سینا و متوسطه را در ­دبیرستان‌هاى البرز و دارائى گذراند. همایون که به علت چند ­سال مردودى، در سال 1330­موفق به اخذ دیپلم شده بود، پس­از اخذ دیپلم به استخدام وزارت­ دارائى درآمد ولى پس از­ یکسال جهت ادامه تحصیل به­ دانشکده حقوق راه یافت و در­سال 1334، لیسانس قضائى­گرفت و در سال 1335 در رشته­ دکتراى سیاسى ثبت نام کرد. داریوش همایون در دوران­ تحصیل در دبیرستان به ­فعالیت‌هاى سیاسى کشیده شد و­ در سال 1325 به گروه انجمن که­ توسط محسن پزشکپور و دکتر­عالیخانى... به وجود آمده بود،­ پیوست و در سال 1327 به ­عضویت انجمن هنرى جام جم در­آمد و در سال 1328 وارد مکتب ­پان‌ایرانیسم‌ها شد.

وى که با تأسیس حزب ملت­ایران، به آن پیوسته بود، پس از­یکسال از این حزب هم خارج و ­به عضویت حزب پان ایرانیسم ­در آمد ولى پس از مدتى، به ­علت اختلاف با پزشکپور از آن­هم جدا شد و در سال 1331 با­ شروع تحصیل در دانشگاه وارد­ حزب سومکا شد و پس از مدت­کمى، سردبیرى روزنامه سومکا­ را به‌ عهده گرفت و به معاونت­حزب رسید. همایون که از­ مأمورین نفوذى انگلیسى بود و­ در دوران دولت مصدق، به سران­ دولت وى، نزدیک شده بود، دم­از مخالفت با سلطنت مشروطه زد­ که به همین اتهام به دو ماه و نیم­ زندان محکوم شد. که به این­محکومیت، با پرداخت پول پایان ­داده  شد.

مشارالیه که در سال 1331 وارد­ حزب سومکا شده بود، به جرم­ حمل اسلحه غیر مجاز و غارت و ­آتش‌سوزى، 4 ماه زندانى شد.­ همایون که دختر فضل‌اللّه‌ زاهدى­ را به همسرى گرفته بود، در سال ­1334 در کلاس نویسندگى و­ خبرنگارى روزنامه اطلاعات ­پذیرفته شد و به عنوان مصحّح در­ روزنامه اطلاعات شروع به کار ­کرد و پس از چندى به عنوان ­مترجم به سرویس خارجى­روزنامه راه یافت و به سردبیرى ­آن رسید. مشارالیه در سال 1339 که عازم­ آمریکا بود. در رابطه با علت سفر­خود، چنین نوشت:

«اخیراً از طرف وزارت خارجه­آمریکا و با موافقت روزنامه ­اطلاعات به مدت 4 ماه براى ­مطالعه در امور روزنامه نگارى و ­بازدید به آن کشور دعوت شده‌ام و تا بیستم اسفند باید­ حرکت کنم.»

داریوش همایون که توسط دکتر­غلامحسین صدیقى به جبهه ملى­راه یافته بود، در سال 1340 به­ علت تشخیص به نفوذى بودن وى ­به همراه 27 تن دیگر اخراج شد و ­به استخدام مؤسسه آمریکائى ­فرانکلین در آمد و به مدت دو­سال و نیم به عنوان نماینده سیار ­آن مؤسسه، در پوشش بازرسى­شعبات فرانکلین براى تأمین ­نیازهاى اطلاعاتى آمریکا، به­کشورهاى مختلف سفر کرد.

مشارالیه که قبل از شروع جنگ ­6 روزه اعراب و اسرائیل، به­ فلسطین اشغالى سفر کرده و کمک­مالى گرفته بود، در سال 1346 با­ هدایت سازمان سیا، روزنامه ­آیندگان را راه‌اندازى کرد.

او که به عنوان چهره شاخص­سازمان جاسوسى آمریکا مطرح­ بود، در سال 1353 به همراه­ جمشید آموزگار و ... طرح تک­حزبى را داد و خود نیز به آن­ پیوست و در سال 1356 در­ دولت آموزگار، به وزارت­اطلاعات و جهانگردى رسید.­

همایون که مقاله موهن رشیدى­مطلق از طرف او براى چاپ به ­روزنامه اطلاعات ارسال شده­ بود. براى عوامفریبى در دوران­ انقلاب دستگیر و به همراه ­تعدادى دیگر از مهره‌هاى رژیم­شاه، به زندان رفت ولی در حمله ­تظاهرکنندگان به زندانها، از­زندان گریخت و سپس از مرز ­ترکیه خارج شد و به فرانسه­رفت. «برگرفته از مقدمه کتاب داریوش­همایون به روایت اسناد ساواک،مرکز بررسى اسناد­تاریخى، 1382»