اعضای فراماسونی لژ دانش در سال 1350
17 آذر 1397
سند زیر از کتاب رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک(16): عبدالله ریاضی (تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1384، ص290-287) انتخاب شده است. این سند بخشی از فعالیت لژ فراماسونری دانش را توصیف کرده است. کتاب یاد شده به‌ویژه برای بررسی تاریخ فعالیت و سوابق لژهای فراماسونری در ایران بسیار سودمند است. در سند حاضر به تأسیس لژ فراماسونری دانش تهران اشاره شده است. در تأسیس این لژ عباسقلی گلشائیان(1283-1367ش؛ وی پست هایی چون وزارت دارایی، شهرداری تهران، استانداری آذربایجان، فارس و خراسان و ریاست دانشگاه تبریز را تجربه کرد. مذاکرات وی با نویل گس از مقامات شرکت نفت ایران و انگلیس و قرارداد الحاقی گس-گلشائیان معروف است. وی در این زمان در کابینه ساعد مراغه ای وزیر دارایی بود.) قائم مقام استاد اعظم لژ بزرگ ایران و عبدالله ریاضی (1285-1358ش)استاد ارجمند این لژ نقش اساسی داشتند. از سند شماره 5541/م1 برمی‌آید که جلسه تأسیس و تقدیس لژ دانش و استقرار مهندس عبدالله ریاضی در کرسی استاد ارجمندی روز 27 اسفند 1349 برگزار شده است. (همان، ص 283) این لژ در خیابان بهارستان شماره 410 قرار داشت. (همان، ص 284و285) در پیوست سند شماره 20/21541ﻫ4، تاریخ 50/2/9 - همانگونه که ملاحظه می‌کنید- اسامی اعضای مؤسس لژ دانش آمده است. بنابر نظریه مأمور ساواک بیشتر اعضای این لژ را نمایندگان مجلسین (سنا و شورای ملی) و معاونین وزارتخانه‌ها تشکیل می‌دادند. نام کسانی چون سید حسن امامی، هلاکو رامبد، مصطفی الموتی، حبیب القانیان، عبدالله ریاضی و … به عنوان اعضای مؤسس به چشم می‌خورد. در این سند همچنین به برخی اصطلاحات و عناوین چون برادر، استاد ارجمند، استاد پیشین، نگهبان اول و دوم، خطیب امین خیریه، خزانه‌دار، دبیر، رئیس تشریفات، پرده‌دار، دردار و خوانسالار لژ اشاره شده است.
