تبعید علمای انقلابی و اثرگذاری آنها در محل تبعید
01 دي 1397
تبعید مخالفین سیاسی یکی از شیوه‌های رژیم پهلوی برای مهار انقلاب و کنترل مخالفین بود. متاسفانه در چارچوب این سیاست بسیاری از روحانیون که غالباً کهولت سنی داشته و بعضاً بیمار بودند به مناطق عمدتاً بدآب و هوا تبعید گردیدند. اسناد موجود نشان می‌دهد که این بزرگان چه مرارت‌هایی را متحمل شده و به خاطر عدم تطابق با اقلیم منطقه دچار انواع بیماری شده‌اند. در انتخاب محل تبعید مجموعه عواملی در نظر گرفته می‌شد که اقلیم نامناسب و تفاوت‌های مذهبی و فرهنگی عمده‌ترین آنها بوده است. به طور مثال می‌توان به تبعید بسیاری از علماء به مناطق سنی نشین اشاره کرد.در حقیقت رژیم با اتخاذ این سیاست تصور می‌کرد که روحانیون شیعه در مناطق سنی نشین دچار سرخوردگی شده و از سوی اهل سنت مورد اذیت و بی‌مهری قرار خواهند گرفت. اسناد ساواک نشان می‌دهد که بزرگانی چون «آیت‌الله سید محمد صادق لواسانی» ،«آیت‌الله فاضل لنکرانی» ،«آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی» ،«آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی» ،«آیت‌الله عبدالرحیم ربانی شیرازی» و .. که به مناطق سنی نشین تبعید شده بودند نه تنها به راحتی با اهالی منطقه ارتباط برقرار کردند بلکه از این فرصت برای ترویج اندیشه‌های امام و نزدیکی اهل سنت و شیعیان استفاده می‌کردند. سند امروز گزارشی است از «کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم» درباره‌ی تبعید «آیت‌الله صادق خلخالی» از شهرستان لار به بانه‌ی کردستان، لازم به توضیح است که محل تبعید آیت‌الله خلخالی به خاطر فعالیت‌های سیاسی‌اش ظرف مدت 5 ماه سه بار تغییر پیدا کرد. در این سند به مناطق تبعید ایشان که رفسنجان ، لار و بانه بوده اشاره شده است. در بخشی از این سند می‌خوانیم :«در اجرای امریه واصله از مرکز و بنا به مقتضیات محل و مصالح عمومی پیشنهاد می‌نماید که محل اقامت اجباری یاد شده‌ی بالا [آیت‌الله خلخالی] به شهر دیگری که کمیسیون تعیین می‌نماید تغییر یابد...» در اسناد روز هفدهم سند اجرای این حکم ارائه خواهد شد.
