تشکیل کمیته امداد متواریان از خدمت سربازی در سال 1357
28 اسفند 1397
حضرت امام خمینی (ره) در یازدهم آذرماه 1357 (اول محرم 1399ق) در اعلامیهای از سربازان خواستند که محل خدمت خود را ترک کنند و در اول دی طی سخنرانی در نوفل لوشاتو دستور کمک و رسیدگی به سربازان فراری دادند ایشان در قسمتی از این اعلامیه و سخنرانی فرمودند:
«... من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانهها فرار کنند، این وظیفهای است شرعی که در خدمت ستمکار نباید بود. من از پدرها و مادرها و عائله صاحب منصبان تقاضا دارم که آنها را از کمک به شاه خائن و اطاعت از صاحب منصبان خدمتگزار به شاه و اجانب بازدارند و از درجهداران خواستارم که به ملت خود بپیوندند و افتخار خدمت به مسلمین را احراز کنند... و ما به سربازها گفتیم که – دستور دادیم که – فرار کنند برای این که خدمت در این دستگاه خدمت به ظلم است و آنها هم بسیاریشان فرار کردند؛ لکن بعض مشکلات پیدا شده است. اینها بسیاریشان فقیرند و مکان هم ندارند از باب این که اگر بخواهند در مکانهای خودشان بروند مورد تجاوز دولت واقع میشوند و آنها را میگیرند، از این جهت آنها نمیتوانند در منازل خودشان بروند؛ مردم در هر جا که هستند مکلفند به این که اینها را پناه بدهند، هم مخارجشان را بدهند و هم منزلی محقر برای اینها، به طوری که معلوم نشود که اینها کجا هستند، مردم مکلفند که این کار را بکنند و ما هم بابت وجوه شرعیه قبول داریم چیزی که همراهی به اینها بشود. این یک مساله است که مهم است و لازم است مردم اقدام کنند. این بیچارهها از سربازخانهها بیرون رفتند و الان مکان ندارند و باید این کار بشود.» » (صحیفه امام، جلد 5، ص 153 و 259 و 260)
در لبیک به این پیام حضرت امام خمینی، سربازان بسیاری سربازخانهها را ترک کردند. اما رفت و آمد این سربازان و احتمال دستگیری و یا فراخواندن دوباره ایشان توسط مقامات نظامی، مسئله را جدیتر و پیچیدهتر میکرد. سند زیر به تشکیل کمیتهای اشاره دارد که برای حل این مشکل تشکیل شده بود. این کمیته، امداد متواریان نام داشت و در بازار تهران تشکیل شده بود. کار این کمیته پناه دادن و مخفی کردن سربازانی بود که محل خدمت خود را ترک کرده بودند. اعضای این کمیته با انقلابیون مسلمان آذربایجان در ارتباط بودند و به ویژه سربازانی را که شهید آیتالله سید محمدعلی قاضی طباطبائی(ره) معرفی کرده بود، میپذیرفتند
.
گزارش خبر
کمیتهای به نام امداد متواریان در بازار تهران تشکیل و سربازان متواری را پناه داده و ترتیب مخفی کردن و مواظبت از آنان را فراهم و سربازانی که از تبریز متواری شدهاند از طریق قاضی طباطبائی به کمیته مزبور معرفی گردیدهاند.
نظریه یکشنبه: صحت مراتب مورد تایید است.
نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تایید است. هرگونه اخبار مکتسبه بعدی در این زمینه به موقع به عرض خواهد رسید.
نظریه جمعه: نظریه چهارشنبه مورد تایید است. در حال حاضر جز اظهارات 1585 نشانی دیگری از محل و گردانندگان این کمیته در تهران موجود نمیباشد هرگونه اخبار مکتسبه متعاقباً به استحضار خواهد رسید.
در بولتن درج گردید جهت هرگونه اقدام به استحضار ریاست عملیات برسد. روحانی
منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، جلد 22، صفحه112، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1385. همچنین بنگرید به روز شمار اسنادی مورخ 3 / 10 همین سایت.