غلامعباس آرام از اعضای تشکیلات بهائی و وزیر خارجه‌ای کاملاً انگلیسی
20 دي 1402
غلامعباس آرام، فرزند علیرضا در سال 1282 ﻫ ش در شهرستان یزد به دنیا آمد. پدر او از مبلغین بهایی بود که به دلیل اسائه ادب به ساحت مقدس ائمه هدی(ع) و در درگیری‌ها در این خصوص به قتل رسید. علیرضا آرام در بازار یزد چای فروش بود و با یک زن هندی ازدواج کرد و غلامعباس در سال 1282ش (1278ش نیز گفته شده است. شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، باقر عاقلی، ج اول، صفحه 5) حاصل این ازدواج بود.
وی تا 16 سالگی در یزد به تحصیل اشتغال داشت و سپس عازم شیراز شد و سرانجام در پلیس جنوب که توسط استعمار انگلیس برای حفظ مال‌التجاره اتباع خودشان و غرض‌های دیگر اقتصادی و سیاسی تشکیل شده بود، استخدام شد و تا پایان جنگ بین‌المللی اول با درجه گروهبانی در آن واحد نظامی مشغول بود. در همین هنگام مورد توجه برخی از افسران هندی و انگلیسی قرار گرفت و در سال 1300 به هندوستان رفت و دو سال به کار آزاد(چای فروشی) پرداخت و در سال 1302 با معرفی انگلیسیها به عنوان عضو محلی سرکنسولگری ایران در هندوستان استخدام شد. مسترکنت، کنسول انگلیس پس از آشنایى با آرام در هر مأموریتى که از طرف وزارت خارجه انگلیس به او محول مى‌شد، آرام را هم با خود مى‌برد. آرام با یک دختر انگلیسی نیز ازدواج کرد ولی پس از دو سال کار به جدایی کشید و آرام پس از آن تا پایان عمر دیگر ازدواج نکرد.
دیگر مشاغل و مسئولیت‌هاى وى به شرح زیر است :
1 / 4 / 1315 عضو اداره اطلاعات و ترجمه ـ 27 / 12 / 1315. وابسته سفارت ایران در لندن ـ 1 / 7 / 1317. دبیر سوم سفارت ایران در لندن ـ 22 / 11 / 1321. کارمند اداره اطلاعات و مطبوعات ـ 24 / 11 / 1321. کارمند اداره سوم سیاسى ـ 22 / 11 / 1322. کارمند مقدم اداره سوم سیاسى ـ 23 / 2 / 1324. دبیر اول سفارت ایران در برن ـ 4 / 10 / 1324. دبیر اول سفارت کبراى ایران در واشنگتن ـ 9 / 6 / 1328. متصدى رایزنى سفارت ایران در واشنگتن ـ 10 / 5 / 1330. کاردار موقت ایران در واشنگتن. بازرس وزارتى ـ 1330. رئیس اداره چهارم سیاسى ـ 13 / 11 / 1330. رایزن سفارت کبراى ایران در بغداد ـ 11 / 8 / 1332. وزیرمختار ایران در سفارت کبرى واشنگتن ـ 1 / 4 / 1335. مدیرکل سیاسى وزارت امورخارجه ـ 11 / 11 / 1336. در این ایام بود که با شنیدن خبر فوت شوقى افندى رهبر بهائیان در لندن، به نشانه عزا کراوات مشکى بست و در همین مقام بود که به همراه دیگر اعضاى شوراى عالى استخدامى با ارتقاء امیرعباس هویدا، به مقام رایزنى سفارت ایران در ترکیه، رسید. سفیر ایران در توکیو ـ 1338. وزیر امورخارجه در کابینه اقبال ـ مهر 1339. رایزن سفارت ایران در بغداد ـ 1340. وزیر امورخارجه در کابینه‌هاى امینى، علم، منصور و هویدا ـ 1346. سفیر ایران در لندن- 1345 تا 1349.
عباس آرام به رغم بازنشستگى در سال 1349، در سال 1350 به سفارت جمهورى خلق چین رفت و سپس سفارت ویتنام و کره را تجربه کرد و پس از آن به عنوان سناتور به مجلس سنا راه یافت. او که در لژهاى مختلف فراماسونرى، از جمله لژ کیوان و ستاره سحر عضویت داشت و هر ساله ـ در دورانى که وزیرخارجه بود ـ به عنوان ریاست هیئت نمایندگى ایران در مجمع عمومى سازمان ملل به نیویورک مى‌رفت، در ارزیابى ساواک، فردى طرفدار سیاست انگلستان و داراى علاقمندى زیاد به مقام، شهرت و تملق و چاپلوسى معرفى شده است.
در ارزیابی دیگری در سال 1339ساواک می‌نویسد: اهل مشروب و قمار است، و در اردیبهشت 1341 نیز چنین معرفى شد:
«بد نام نیست ولى به علت معروفیت به طرفدارى جدى از سیاست انگلیس، بین مردم وجهه‌اى ندارد.»
حسین فردوست که از تربیت‌یافتگان مکتب جاسوسى انگلیس ـ MI6 ـ بود، پس از شرح چگونگى ارتباط مأموران اینتلجنس سرویس، با همکاران ایرانى خود، درباره جایگاه و موقعیت غلامعباس آرام در نزد آن سازمان مى‌نویسد:
«عباس آرام از وابستگان انگلیس، مدت‌ها وزیر خارجه بود. موقعى که او سفیر در ژاپن شد، هوشنگ انصارى کارمند محلى سفارت ایران بود. آرام تشخیص داد که انصارى فرد مناسبى است و او را به انگلیسى‌ها معرفى کرد. بدین ترتیب، انصارى ناگهان وزیر اطلاعات، سفیر ایران در امریکا و... شد.»
عباسعلى خلتعبرى که زمانى وزیر امور خارجه رژیم پهلوى بود، در معرفى آرام مى‌گوید:
یک سیاستمدار طراز اول بود فقط طرفدار انگلیسها بود، خیلى مورد احترام مقامات بالاى انگلیس بود. به نظرات او انگلیسها احترام مى‌گذاردند. نمى‌توان گفت یک مأمور انگلیس بود بلکه یک همکار و مشاور قابل اعتماد آنها بود. او بود که انصارى را که یک عضو محلى سفارت ایران در ژاپن بود با توافق با انگلیسها او را با سرعت به مقام وزارت و سفارت رساند چون تشخیص داده بود که لیاقت بازى کردن رُل سیاسى بسیار مهم در ایران را دارد، به انگلیسها علاقه مفرط داشت به خصوص به خانواده سلطنت انگلیس و تمام وسایل خانه او از انگلیس تهیه شده و همه نشانه از سلطنت و حکومت انگلستان دارد، با سایر سیاستمداران ایران تفاوت بسیار داشت و از همه آنها بالاتر و بهتر فکر مى‌کرد. فرد بارز رژیم سابق در زمینه سیاسى است و به عنوان نشانگر قابل اطمینان براى انگلیسها نیز عمل مى‌کرد.
آرام در پی انقلاب اسلامی ایران آرام دستگیر و سه سال را در بازداشت گذراند و در سال ۱۳۶۳ درگذشت.
برای شناخت بیشتر غلامعباس آرام بنگرید به کتاب: کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد ساواک، جلد اول، صفحه 173 تا 222، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1384.
غلامعباس آرام
غلامعباس آرام- حسنعلی منصور
حسنعلی منصور- غلامعباس آرام- جمشید آموزگار- محمد نصیری- امیرعباس هویدا نیز در پشت سر غلامعباس آرام دیده می شود
غلامعباس آرام- اسداله صنیعی
غلامعباس آرام- حسنعلی منصور- پادشاه بلژیک (کاخ گلستان- 28 آبان 1343)
