راه اندازی تظاهرات دولتی به نفع شاپور بختیار


01 بهمن 1402


بعد از تظاهرات عظیم مردم در آذر و دی ماه سال 57 که به معنای واقعی رفراندوم سراسری برای نفی رژیم سلطنتی پهلوی بود، دولت ارتشبد غلامرضا ازهاری و سپس شاپور بختیار سعی کردند با جمع‌آوری نیروهای وفادار به شاه و عده‌ای از اجیرشدگان، مانوری تبلیغاتی راه بیندازند تا آثار تظاهرات میلیونی مردم مسلمان به رهبری امام خمینی(ره) را تا حد مقدور کم رنگ نمایند. در این باره ساواک، فرمانداری نظامی، نیروهای نظامی و انتظامی سعی وافر نمودند تا هم بر تعداد تظاهر کنندگان به نفع خود بیفزایند و هم آن را گسترش دهند ولی حرکت توفنده و موج عظیم انقلاب اسلامی این نقشه را مانند توطئه‌های دیگر به سرعت نقش بر آب و بی‌اثر نمود.

نامه زیر که به امضای رئیس ساواک به شعب مختلف و فعال سازمان اطلاعات و امنیت کشور ارسال شد، خبر از تصمیم شاپور بختیار براى راه اندازى تظاهرات به نفع خود و حکومت سلطنتى مى‌دهد. مقدمات این امر باید از اول دى ماه فراهم شده باشد، چون بنا بر حاشیه سند، روز دوم دى ماه موضوع در شوراى هماهنگى و مسئولان نظامى طرح شده است. به هر حال روزهاى چهارم و به ویژه پنجم دى ماه تظاهراتى به نفع بختیار با محوریت حمایت از قانون اساسى مشروطه در تهران و برخى شهرهاى دیگر بر پا مى‌شود. تحرکاتى نیز روز 3 / 11 / 57 در تهران دیده شد. یکى از آن‌ها رژه نیروهاى گارد شاهنشاهى در محل پادگان لویزان در حضور نمایندگان رسانه‌هاى گروهى بود که با فریادهاى شاه‌دوستى و نمایش ادوات نظامى پیشرفته همراه بود. (آیندگان، ش 3272، ص 2) اجتماعى هم در سالن بدمینتون ورزشگاه امجدیه شکل گرفت. حدود دو هزار نفر فریاد زدند: استقلال، آزادى، قانون اساسى. (همان، ص 4) گروهى موسوم به میهن‌پرستان، طرفداران قانون اساسى و سوسیال دمکراسى نیز گفتند که براى تظاهرات پنج‌شنبه پنجم دى ماه تدارک وسیعى دیده‌اند. این گروه محل گردهم‌آیى را ساعت 10 صبح پنج‌شنبه در میدان بهارستان اعلام کرد. (همان، ص 2) اجتماع کنندگان در سالن بدمینتون امجدیه در خیابان روزولت (مفتح فعلی) هم راهپیمایى کردند. (بولتن خبرگزارى پارس، ش 297، ص 1)

****

[بخشنامه]

طبق اعلام نخست‌وزیرى دستجات و طبقات مختلف مردم که از وضع نابسامان کنونى به ستوه آمده‌اند در نظر دارند روز چهارشنبه یا پنجشنبه هفته جارى تظاهراتى در مرکز و شهرستان‌ها و بخش‌ها نموده و خواستار اجراى قانون اساسى و تأیید دولت فعلى که مجرى قانون اساسى است و هم چنین تأیید برنامه دولت بشوند. لازم است در این مورد با تماس با استاندار و مسئولین محلى همکارى شود که تظاهرات آرام و با ابعاد گسترده باشد.

سپهبد مقدم

 

روز گذشته موضوع در شوراى هم‌آهنگى مطرح و تیمسار فرماندار نظامى توجه دارند که در این قبیل تظاهرات مأمورین مى‌بایست با رعایت بى طرفى نسبت به جلوگیرى از برخوردهاى احتمالى موافقین و مخالفین اقدام نمایند.

3 / 11 / 57





نمونه‌ای از تظاهرات به نفع بختیار و قانون اساسی



نمونه‌ای از تظاهرات به نفع بختیار و قانون اساسی

منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج 24، ص 265، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1386.


 
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.