برخی از طرح‌ها و کاریکاتورهای مردمی در انقلاب اسلامی ایران (20)

دروازه تمدن بزرگ!!


25 تير 1399


در دوران پهلوى ایران با سرعت هر چه تمام‌تر به سوى غرب‌زدگى گام بر مى‌داشت و اکثر لوازم فساد و بى‌بند و بارى مهیا بود و در رسانه‌هاى مختلف نیز تبلیغ مى‌شد.

محمدرضا پهلوى که بر منابع و ذخایر کشور چوب تاراج زده بود، با زرق و برق‌هاى ساختگى و برگزارى جشن‌هاى متعدد مانند جشن هنر شیراز، تاجگذارى و جشن 2500 ساله شاهنشاهی فقر مردم را روز افزون مى‌کرد و بر آن نام «تمدن بزرگ» مى‌نهاد.

حضرت امام خمینى(ره) در اعتراض به این وابستگى استعمارى، ضمن بر شمردن موارد متعدد آن در تاریخ 10 خرداد 1357 درمسجد شیخ انصارى نجف اشرف فرمود:

«... این آقاى "دروازه تمدن بزرگ" ملاحظه نکرده خود تهران را، این محله‌هاى تهران را؟ آن طورى که آقایان نوشته‌اند، چهل و چند منطقه هست که در این چهل و چند منطقه، این زاغه‌نشین‌ها، این چادرنشین‌ها، این‌هایى که خانه ندارند اصلاً، یا زیر زمین یک سوراخى پیدا کرده‌اند و بیچاره‌ها مثل حیوانات زندگى مى‌کنند...» (صحیفه امام، ج 3، ص 408)

در مرداد ماه 1357 در شهرستان شاهرود طرح‌هایى به دست ساواک افتاد که یکى از آن‌ها طرحى از میدان شهیاد (آزادى فعلى) بود که در بالاى آن، جمله: «دروازه تمدن بزرگ» حک شده و در پاى آن روباه مکّارى با دایره زنگى در حال نمایش و رقص بود.

در طرح دوم نشانه گرفتن مغز درخت ریشه‌داری را ترسیم نموده که مورد اصابت گلوله و تیر قرار گرفته و از بالای آن خون می‌چکد. شکل درخت به صورت کلمه "قم" است که اشاره به حوادث حوادث خونین قم در 19 دی سال 1356 است و تنه درخت مردی به زنجیر کشیده ترسیم شده و رأس درخت ملبس به عمامه است که مورد جنایت حکومت پهلوی قرار گرفته است.

در طرح سوم، شاه افرادی را زیر پا و مورد جنایت قرار داده که در یک دست خوشه‌ای از گندم در دست دارد و عمامه‌ای که به گوشه‌ای افتاده است. بدین معنا که جنایات شاه همه ملت اعم از دهقان، کارگر و روحانی را فرا گرفته است.

در طرح چهارم ماری دو سر که در دو سوی بالا و پایین امتداد و زنجیری به همراه دارد و از یکی از بندهای آن فردی به اعدام کشیده شده، نمایان است و در پایین زنجیر جمله «پنجاه سال سلطنت پر انزجار» به چشم می‌خورد. این جمله در تقابل با جمله «پنجاه سال سلطنت پر افتخار» است که یکی از شعارهای نقش بسته بر در و دیوار و رسانه‌های جمعی در دوران پهلوی دوم بود.








منبع: طرح‌ها و کاریکاتورهای مردمی به روایت اسناد ساواک، صفحه 55 تا 59، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1387، با ویراستاری و اضافات.


 
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.