جولان بهائیان در تلویزیون ملی ایران!!


18 بهمن 1399


واقعیت تاریخ حکومت پهلوی و اسناد، مدارک، خاطرات و نظرات وابستگان به آن حکومت، شک و شبهه‌ای در وابستگی تام و تمام آن‌ها به بیگانگان اعم از انگلیس، آمریکا و اسرائیل باقی نمی‌گذارد ولی حتی کسانی که رضاخان و محمدرضا پهلوی را دارای نقش مستقل در اداره حکومت کشور می‌دانند و یا او را در بخشی از تصمیمات دارای استقلال رأی و نظر می‌شمارند، نمی‌توانند به اشتباهِ بزرگ محمدرضا در واگذاری تأسیس و راه‌اندازی تلویزیون ملی ایران به حبیب ثابت‌پاسال از مهره‌های مهم بهائیان و از سرسپردگان قطعی و حتمی به امپریالیسم جهانی، اعتراف ننمایند. در کشوری که قانون اساسی آن، اسلام و مذهب جعفری را به عنوان مذهب رسمی شناخته و غیر از اقلیت‌های دینی، مذاهب و مرام‌های دیگر را نفی کرده است و مردم کشور با صبغه مذهبی و دینی و سنن ملی بر گرفته از همان مذهب بالیده‌اند، چگونه می‌توان پذیرفت که شاه آن کشور اولین و مهمترین شبکه رسانه تصویری یعنی تلویزیون را در اختیار یکی از بزرگترین گردانندگان فرقه ضاله‌ای قرار دهد که دشمنی آن‌ها با مذهب و ملیت در تاریخ به طور واضح و روشن ثبت و ضبط گردیده است! تلویزیونی که به گفته مقام امنیتی ساواک «90 تا 95 درصد آن را بهائیان تشکیل می‌دهند.» و 5 درصد دیگر از بهائی دوستان و یا لاابالیان مذهبی و افراد لائیک تشکیل می‌شد. بهائیانی که تلاش می‌کردند از این فرصت طلائی برای تبلیغ اهداف خود تلاش نمایند چنان که در تاریخ معاصر از فرصت‌هایی به مراتب کمتر و کوتاهتر از این نهایت استفاده را بردند و به دلیل نزدیکی فوق‌العاده سپهبد عبدالکریم ایادی به شاه افراد خود را در ارتش، امور اجرائی، اقتصادی، هنری و غیره گسترش دادند و دست آخر امیرعباس هویدا را به نخست وزیری و افرادی چون سپهبد صنیعی وزیر جنگ، فرخ‌رو پارسای وزیر آموزش و پرورش، منوچهر شاهقلی وزیر بهداری و منوچهر تسلیمی وزیر بازرگانی و منصور روحانی وزیر آب و برق را به مصادر حکومتی رساندند و از کنار این‌ها جمعی از بهائیان در اداره کشور صاحب منصب و موقعیت و نفوذ گردیدند.[1] لذا تلویزیون به عنوان یک مرکز مهم که «به لطف اعلیحضرت همایونی!» در دست بهائیان قرار گرفته بود، منبعی برای تبلیغ و جولان بهائیان قرار گرفت و هر چند ساواک و مقامات دولتی نظیر اداره اطلاعات(فرهنگ و ارشاد اسلامی کنونی) هر از چندی بازرسی و تذکراتی به مسئولین تلویزیون می‌دادند ولی عملاً با مقاومت و کارشکنی‌های مدیران و متولیان تلویزیون مواجه می‌شدند و چون این دستگاه مورد حمایت آمریکا، انگلیس و اسرائیل و در نتیجه شاه بود چندان کاری از پیش نمی‌بردند.

اسناد زیر بخشی از فعالیت‌های بهائیان در تلویزیون و مواجهه ضعیف و بی سرانجام ساواک را نشان می‌دهد.[2]

*****

 

موضوع: گزارش

محترماً به طوری که استحضار دارند، تلویزیون ایران در تاریخ چهارشنبه 31 / 1 / 39 به علت تصادف با روزی که به اصطلاح فرقه بهائی‌گری عید رضوان[3] نامیده می‌شود، قصد تعطیل داشته و چون به موقع از این امر اطلاع حاصل گردید، نمایندگان مربوطه (آقایان حسینی و کیکاوسی) به مسئولین مربوطه مراجعه و تذکر دادند که از تعطیل کار در روز 31 / 1 / 39 خودداری گردد که در ابتدا گفته‌اند باید از آقای ثابت کسب تکلیف شود و سپس قبول نموده و موضوع قطعی شد، مع‌الوصف چون مسئولین تلویزیون در روز مورد نظر قصد خودداری از اجراء برنامه را داشته‌اند لذا نماینده مربوطه (آقای فرشید) به آقای ثابت مراجعه و تذکرات لازمه را مبنی بر اجرای برنامه عادی تلویزیون داده است، ولی بعداً به طوری که استحضار دارند، موافقت گردید که برنامه اجراء نشود.

اینک به عرض می‌رساند چنانچه این وضع برای روزهایی که به اصطلاح این فرقه جزء اعیاد و سوگواری‌های آن‌ها است تجدید شود، گذشته از اینکه مخالف با اصل اول متمم قانون اساسی ایران (مذهب رسمی ایران اسلام و طریقه حقه جعفریه اثنی عشریه است و شاهنشاه ایران حامی و مروج این مذهب است) می‌باشد و ذات اقدس ملوکانه همیشه این اصل مسلم را تقویت و تأیید فرموده‌اند، اصولاً برخلاف مصالح عالیه کشور نیز تلقی می‌گردد.

با توجه به اینکه در تاریخ 4 / 12 / 38 به مناسبت یکی از سوگواری‌های فرقه مذکور، تلویزیون ایران قصد دو روز تعطیل داشت، اشعار می‌دارد که با اتخاذ تصمیمات لازم، موضوع منتفی گردیده و برنامه به طور عادی اجراء شده است.

اینک چون 90 الی 95% از مسئولین و کارمندان تلویزیون ایران دارای مرام بهائی می‌باشند، با در نظر گرفتن سیاست عمومی کشور برای اینکه در آینده نکثی[شکستی] در اجرای برنامه‌های تلویزیون ایجاد نشود در صورت تصویب مقرر فرمایند، از هم اکنون پیش‌بینی شود در این قبیل مواقع از مقدورات رادیو ایران، اداره کل هنرهای زیبای کشور و موزیک ارتش با نمایش فیلم‌های متنوع، ضمن در نظر گرفتن کلیه جهات و جنبه‌های فنی و برنامه‌ای تلویزیون استفاده گردد و ترتیبی اتخاذ شود تا در اذهان عمومی شبهاتی ایجاد نگردد.

ضمناً به منظور تفهیم انتظارات سازمان از تلویزیون ایران، مدیر مسئول تلویزیون (آقای سنگی) به ساختمان 195 احضار گردید و با حضور نمایندگان اعزامی به تلویزیون (آقایان حسینی. فرشید و کیکاوسی) در خصوص نحوه عمل و چگونگی جریان امور تلویزیون بر وفق مصالح عالیه کشور و مقررات مملکتی، مذاکراتی در اطراف مسائل زیر به عمل آمد:

1. تلویزیون به هیچ عنوان نباید غیر از تعطیلات ملی و مذهبی که رسماً از طرف دولت ابلاغ می‌شود تعطیل دیگری به وجود آورد.

2. در باب بازدید از فیلم‌ها و بررسی نمایشنامه‌ها و سایر برنامه‌های مربوطه موضوع کلیه برنامه‌ها قبلاً تعیین و جهت اظهار نظر به نمایندگان اینجانب که حضور دارند، ارائه شود.

3. درباره مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های اشخاص در هر مقام و رتبه‌ای که باشند قبلاً کسب تکلیف شده و متن سخنرانی ارائه شود.

4. رعایت کلیه نکات و جهاتی که تاکنون تذکر داده شده و این سازمان انتظار اجرای آن را دارد.

دکتر فروزین 10 / 2 / 39

‌[تیمور بختیار:] خیلی خوب کردید. همه این مقررات را جداً بخواهید. 11 / 2 / 1339

خیلی خیلی فوری. در اجرای اوامر تیمسار ریاست سازمان، آقایان حسینی، فرشید، کیکاوسی اقدام نموده و از هم اکنون پیش‌بینی لازم در مورد همکاری اداره رادیو، هنرهای زیبا، موزیک ارتش و غیره را نموده و نتیجه را به اینجانب گزارش نمایند. فروزین 17 / 2 / 39

 

*****

موضوع: گزارش

محترماً به عرض می‌رساند:

چون روز دوشنبه 12 / 2 / 39 مصادف با آخرین روز عید رضوان فرقه بهائی‌ها می‌باشد، مسئولین تلویزیون ایران در نظر داشته‌اند با تعذر بر اینکه ثابتِ بزرگ (عبداله ثابت پدر آقای حبیب ثابت) روز گذشته بدرود زندگی گفته است، برنامه کوتاه‌تری اجراء نمایند، ولی مأمورین مربوطه (آقایان فرشید و کیکاوسی) تذکرات لازم را مبنی بر اجرای برنامه معمولی دادند و آقایان ثابت‌ها قبول کردند برنامه طبق روزهای عادی اجراء گردد. مراتب استحضاراً به عرض می‌رسد.

دکتر فروزین 11 / 2 / 39

گزارشی تهیه کرده بودید که به عرض رسید. تیمسار ریاست ساواک پیشنهادات آن بخش را تأیید و تأکید در اجرای آن‌ها فرمودند. با توجه به آن گزارش اقدام لازم بنمایید.

به آقایان: 1. حسینی، 2. فرشید، 3. کیکاوسی ابلاغ و طبق دستور صادره رفتار نمایند.

فروزین 14 / 2 / 39

 

*****

          تاریخ: 5 / 3 / 1339

موضوع: گزارش

محترماً پیرو گزارشات قبلی به عرض می‌رساند:

طبق اطلاع تلویزیون ایران روز شنبه 7 / 3 / 39 را به نام اینکه یکی از روزهای مذهبی مرام بهائی‌گری است، قصد تعطیل یا کوتاه کردن برنامه دارد.[4] مراتب جهت استحضار و صدور هرگونه اوامری به عرض می‌رسد.

دکتر فروزین 5 / 3 / 39

در ساعت 11 روز 5 / 3 / 39 حضوراً با مدیریت کل مذاکره شد، مقرر فرمودند هر طور که صلاح باشد شخصاً اقدام نمایید. 5 / 3 / 39

 

*****

تاریخ: 7 / 3 / 1339

گزارش

روز پنجشنبه 5 خرداد که به ایستگاه تلویزیون رفته بودم، مسئولین تلویزیون اظهار داشتند که چون روز یکشنبه 8 خرداد یکی از بزرگترین اعیاد[عزای] بهائی‌ها می‌باشد، چنانچه اشکالی ندارد برنامه تلویزیون از ساعت 15 الی 19 اجرا گردد و سپس تعطیل نماییم.

اینجانب اظهار داشتم که باید طبق نامۀ‌[ای] که به تلویزیون نوشته شده و در آن ذکر گردیده که تلویزیون فقط باید روزهای عزاداری عمومی [را] که رادیو هم تعطیل است، تعطیل نماید. مسئولین اظهار داشتند که ما در سال دو روز داریم که از اعیاد بسیار بزرگمان بوده و مجبوریم تعطیل نماییم و استدعا داشتند تا مراتب به عرض تیمسار ریاست سازمان برسد تا ایشان دستور صادر فرمایند. ضمناً به عرض می‌رساند طی گزارش مبسوطی که آقای دکتر فروزین به عرض تیمسار ریاست سازمان رسانده بودند که تلویزیون باید در روزهای عزاداری عمومی تعطیل نماید و تیمسار ریاست سازمان نیز این پیشنهاد را تأیید فرموده و مرقوم فرموده‌اند که فکر خوبی است و باید روزهای عزاداری عمومی تعطیل نمایند و الاّ خیر. اینک مراتب جهت استحضار به عرض می‌رسد تا تیمسار ریاست سازمان منویات عالیشان را امر به ابلاغ فرمایند که آیا با تعطیل نمودن تلویزیون بعد از ساعت 19 موافقت گردد یا خیر.

  کیکاوسی 7 / 3 / 39

 

*****

تاریخ: 7 / 3 / 1339

گزارش

مسئولین تلویزیون ایران تقاضا دارند به علت تصادف روز شنبه 7 خرداد با یکی از اعیاد[عزا صحیح است] بزرگ آن‌ها، برنامه تلویزیون از ساعت 15 الی 19 اجرا شود.

استدعا دارد منویات عالی را امر به ابلاغ فرمایید.

‌[تیمور بختیار:] استثنائاً امروز را اجازه دارند که از ساعت 15 تا 20 کار کنند. ضمناً روزهای تعطیل خود را گزارش دهند تا بررسی و تصمیم شایسته اتخاذ گردد. 7 / 3 / 39

به آقای سنگی مدیر ایستگاه ابلاغ گردید. گفتند دیگر تعطیل نداریم. کیکاوسی 7 / 3 / 39

 

*****

          تاریخ: 7 / 3 / 1339

آقای ایرج ثابت

طبق تقاضای قبلی مبنی بر اینکه تلویزیون در ساعت 19 تعطیل شود، مراتب به عرض تیمسار سپهبد بختیار رسید و مقرر فرمودند که استثنائاً برنامه تلویزیون از ساعت 15 الی ساعت 20 اجرا گردد.

اینک مراتب جهت استحضار به اطلاع می‌رسد و همان‌طور که صبح هم به آقای هرمز ثابت تلفناً گفتم به مسئولین برنامه ابلاغ نمایید تا برنامه تا ساعت بیست اجرا گردد.

کیکاوسی

 

*****

شماره: 1090 / 3 / 1                                            تاریخ: 8 / 3 / 1339

گزارش

محترماً به عرض می‌رساند: در اجرای منویات تیمسار ریاست سازمان، اوامر ایشان مبنی بر اینکه تلویزیون در ساعت 20 تعطیل نماید به مسئولین مربوطه ابلاغ گردید ولی اظهار داشتند که چون روز یکشنبه مصادف با تشریف‌فرمایی اعلیحضرت همایونی می‌باشد و دوربین‌ها را به فرودگاه برده‌ایم[5] و از طرفی برنامه تا ساعت 19 پیش‌بینی شده است، لذا مقدور نمی‌باشد که تا ساعت بیست برنامه اجرا نماییم. سپس برنامه خود را در ساعت 19:10 تعطیل نمودند.

ضمناً به عرض می‌رساند که اینجانب اوامر تیمسار ریاست را به آقای ایرج ثابت ابلاغ نموده بودم که به پیوست تقدیم می‌گردد.

کیکاوسی 8 / 3 / 39

‌[تیمور بختیار:] اداره کل سوم، از هرمز ثابت بازخواست کنید. من بعد هم حق تعطیل ندارند مگر وقتی که رادیو تعطیل می‌کند.

آقای دکتر فروزین

 

*****

موضوع: گزارش

محترماً به طوری که استحضار دارند، مسئولین تلویزیون ایران روز شنبه مورخه 7 / 3 / 39 به علت تصادف با یکی از روزهای مذهبی مرام بهائی‌گری قصد تعطیل یا کوتاه کردن برنامه را (از ساعت 4 تا 7 بعدازظهر) داشته‌اند. به منظور جلوگیری از اجرای این تصمیم و بروز هرگونه اشکالات بعدی به نمایندگان خود در تلویزیون دستورات لازم مبنی بر اجرای برنامه به طور عادی داده شده و مذاکرات در اطراف امور مربوطه با مسئولین مربوطه صورت گرفته است.

ضمناً با مسئول برنامه اداره کل هنرهای زیبای کشور (آقای روحانی)[6] و جناب آقای معینیان سرپرست اداره کل انتشارات و رادیو مذاکره گردید و نامبردگان همکاری خود را در خصوص اجرای برنامه‌های فوق‌العاده توسط هنرمندان مربوطه اعلام داشته‌اند. از لحاظ اینکه تلویزیون ایران دستور مزبور را مطابق برنامه یاد شده هم اجرا ننموده و این امر کاملاً به طور دلخواه صورت گرفته است؛ اینک به عرض می‌رساند به منظور جلوگیری از صدور دستورهای متناقض و اجرای فوری اوامر صادره از طرف مقامات، چون ابلاغ دستور به اینجانب با مسئولیتی که در این‌گونه موارد به اینجانب محول شده است به نحو مطلوب و مؤثرتری جریان می‌پذیرد و از طرفی رعایت مقررات قانونی و در نظر گرفتن بعضی جهات که در اجرای مأموریت‌های محوله همواره مورد توجه بوده و در حفظ شئون سازمان نقش مهم و مؤثری را عهده‌دار می‌باشد، اشعار می‌دارد چنانچه مقرر فرمایند اوامر صادره تیمسار، ابتدا به اینجانب ابلاغ شود و آقای کیکاوسی بدون اطلاع قبلی اینجانب با تیمسار ریاست سازمان در کارهای مربوط به تلویزیون ایران تماس نگیرند تا عملی برخلاف پی‌نوشت مورخه 11 / 2 / 39 تیمسار ریاست که می‌بایست برنامه‌ها اجرا شود، صورت نپذیرد یا شب‌هایی که تعیین می‌گردد نامبرده به ایستگاه تلویزیون برای کنترل بروند نه به طور دلخواه، که دو نماینده از یک دستگاه در ایستگاه حضور به هم‌رسانده و اولیاء تلویزیون تصور اختلاف و یا اجازه سوءاستفاده از این جریان را به خود ندهند. در این صورت ضمن توجه به سوابق امر و در نظر گرفتن جهات و جنبه‌های قانونی امور مربوطه به نحو شایسته‌تری جریان خواهد پذیرفت.

ضمناً در اجرای اوامر تیمسار ریاست سازمان طبق پی‌نوشت مورخه 8 / 3 / 39 موضوع به آقای هرمز ثابت تذکر و دستور داده می‌شود و طبق اوامر صادره رفتار خواهد شد.

دکتر فروزین

 

*****

پی‌نوشت‌ها:


[1] . در این باره بنگرید به مقاله: مروری بر زندگی سیاسی امیرعباس هویدا در همین سایت به نشانی:

http://historydocuments.ir/?page=post&id=1560&action=

[2] . همچنین بنگرید به اسناد بدون شرح با عنوان: دشمنی تلویزیون ثابت‌پاسال بهائی با شعائر مذهبی مسلمانان و دو مقاله: مروری بر زندگی و فعالیت‌های حبیب ثابت پاسال؛ و حبیب ثابت پاسال از اعضای اصلی تشکیلات بهائیان ایران و شرحی بر اسناد با عنوان: نقش استعمار انگلیس در توسعه تلویزیون بهائیان در ایران؛ و تأسیس تلویزیون و نقش بهائیان و حبیب ثابت پاسال در فرهنگ سازی به شیوه آمریکایی، صهیونیستی در همین سایت به نشانی:

3176=http: /  / historydocuments.ir

1559=http: /  / historydocuments.ir

http://historydocuments.ir/?page=post&id=2984

http://historydocuments.ir/?page=post&id=3081

http://historydocuments.ir/?page=post&id=3069

[3] . عید رضوان یا عید گل از اول اردیبهشت هر سال شروع و تا 12 روز بعد ادامه دارد. این ایام مصادف با ورود بهاءالله به باغ نجیب پاشا در حومه شهر بغداد در اردیبهشت ۱۲۴۲ شمسی است. این باغ بعدها در بین بهائیان به باغ رضوان شهرت یافت. در این مکان بهاءالله به بابیان اعلان کرد که او پیام‌آور الهی و همان موعودی است که باب به آمدنش وعده داده بود و از این تاریخ به بعد بابیان به دو دسته ازلیان که پیروان یحیی صبح ازل(برادر بهاءالله و جانشین باب) بودند و بهائیان که پیروان حسینعلی نوری بهاءالله بودند، تقسیم شدند و علیه همدیگر اقداماتی نمودند. روزهای اول، نهم، و دوازدهم عید رضوان کار کردن برای بهائیان حرام است.

[4] . روز 9 خرداد مصادف با مرگ بهاء‌الله است.

[5] . محمدرضا پهلوی روز 24 / 2 / 1339، برای دیدار از کشورهای سوئد، بلژیک و اتریش، از ایران خارج شد و روز مورد اشاره به تهران بازگشت.

[6] . محمدتقى روحانى‌مقدم فرزند غلامرضا در سال 1299 ﻫ ش در تهران به دنیا آمد. وی یکی از گویندگان رادیو بود که سال‌ها در این سمت در جهت تحکیم رژیم پهلوى کوشش کرد و در تاریخ 12 / 9 / 57 و در زمان اوج گیری انقلاب اسلامی و گسترده شدن اعتصابات، به علت کوشش در بى‌اعتبار کردن انقلاب اسلامی و اعتصابات، از سوی ساواک مورد تقدیر و تشکر قرار گرفت و هدیه‌‌اى نیز به وی داده شد. صداى نامبرده که اعلامیه‌هاى فرماندارى نظامى را مى‌خواند، مورد تنفر مردم بود و به همین علت از طرف مبارزان مورد تهدید قرار گرفت. در این زمان یکى از شعارهاى مردم «مرگ بر روحانى» بود. وى در تاریخ 8 / 12 / 57 از سازمان صدا و سیما اخراج و تصفیه شده است و پس از چندی توسط گروه‌هاى خودسر ناشناس به قتل رسید.






منبع: رجال عصر پهلوی به روایت ساواک، حبیب ثابت‌پاسال، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1395، ص 49 تا 58.


 
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.