گزارش ساواک از سوابق جلال آل‌احمد در سال 1342

03 خرداد 1400

خلاصه سوابق آقای جلال آل‌احمد

 با بررسی سوابق نامبرده بالا، وی سابقاً از اعضاء فعال حزب منحله توده بوده که در تصفیه سال ۱۳۲۶ از آن حزب اخراج گردیده است. سپس در بدو تشکیل حزب زحمتکشان جزء کادر اولیه رهبری آن حزب قرار گرفته و بعد از جدا شدن از آن حزب با حزب نیروی سوم همکاری داشته است که از آن حزب نیز بر اثر اختلاف عقیده و سلیقه با خلیل ملکی رهبر حزب مزبور از آن حزب نیز کناره‌گیری نموده است. مشارالیه ضمن این که دبیر دبیرستان‌های تهران است گاهگاهی کتب، جزوات یا مقالاتی در جراید کشور درج کرده و ضمن این کتب و مقالات مطالب انتقادی شدیدی از وضع سیاسی موجود کشور و یا اهانت به مقامات عالیه مملکتی حتی مقام شامخ سلطنت نموده است.

 نامبرده در سال ۱۳۴۱ برای مدت چهار ماه از طرف وزارت فرهنگ با استفاده از بورس واگذاری انجمن ملی یونسکو به کشورهای فرانسه. سوئیس. آلمان. انگلستان و هندوستان مسافرت نموده است.

 

*****

موضوع: آقای جلال‌الدین سادات آل‌احمد

نامبرده بالا لیسانسیه شعبه ریاضی و دبیر دبیرستان‌های تهران، برابر اطلاعیه موجود از اعضاء مهم حزب توده بوده که در تصفیه سال ۲۶ او را اخراج نموده اند. در موقع تشکیل حزب زحمتکشان جزء کادر اولیه رهبری آن قرار گرفته و طبق اعلامیه دیگر از سران سابق حزب نیروی سوم بوده که بر اثر اختلاف با خلیل ملکی از آن حزب کناره‌گیری نموده است. مشارالیه ضمن این که دبیر دبیرستان‌هاست گاهگاهی کتاب و جزوه یا مقالاتی در جراید درج می‌نماید که مندرجات کتاب و جزوه او مطالب انتقادی شدید از وضع موجود سیاسی کشور و یا اهانت به مقامات عالیه مملکتی و حتی مقام شامخ سلطنت می‌باشد. در سال ۴۱ از تاریخ نهم مهر ماه برای مدت ۴ ماه جهت معالجه از طرف وزارت فرهنگ با استفاده از بورس واگذاری انجمن ملی یونسکو به کشورهای فرانسه - سویس - آلمان - هندوستان و انگلستان عزیمت نموده است.

منظور - دانشگاه هاروارد آمریکا از نامبرده دعوت نموده به منظور شرکت در سمینار بین‌المللی تابستانی که از تاریخ نهم تیر ماه ۴۳ تاسی‌ام مرداد ۴۳ در ایالات متحده آمریکا تشکیل خواهد یافت به کشور مذکور عزیمت نماید.

وزارت فرهنگ در این مورد نظریه ساواک را خواسته است.

نظریه:

با توجه به گزارشی که در تاریخ 9 / 5 / 42 در مورد مندرجات جزوه (سه مقاله دیگر) به عرض رسید و تقاضا گردید تا نامبرده را احضار و تذکر لازم به وی داده شود و مدیریت کل پی‌نوشت فرمودند. به نظر می‌رسد این تذکر لازم باشد ولی در هر حال به ترتیبی نبایست انجام شود که نظر غیردوستانه به سازمان پیدا نماید. بایستی اعتماد او را جلب نمود تا در آتیه بتوانیم از وجود وی استفاده نمائیم. 10 / 5 / 42 و به همین ترتیب اقدام شد لذا با در نظر گرفتن این که در سال ۴۱ هم مدت ۴ ماه به خارج از کشور مسافرت نموده است. مراتب جهت صدور هر گونه اوامری در مورد شرکت وی در سمینار مذکور موکول به رأی عالیست.

تهیه کننده - داوری

رئیس بخش -۳۲۵ - فردوسی

از طرف رئیس اداره دوم عملیات 9 / 3

مدیر کل اداره سوم

 معاون ساواک

محترماً با توجه به اینکه نامبرده در احزاب زحمتکشان و نیروی سوم فعالیت داشته در صورت تصویب نظریه بخش ۳۲۱ نیز در این مورد اعلام شود. 6 / 3

 پس از اخذ نظر از بخش ۳۲۱ مراتب به عرض می‌رسد 6 / 3 / 42

از ساواک تهران نظر خواسته شود. 7 / 3

محترماً با توجه به سوابقی که در پرونده موجود از جلال آل‌احمد وجود دارد متذکر می‌گردد که در جلسات حزب زحمتکشان و نیروی سوم نامبرده شرکت نمی‌کند و شاید اصولاً دست از فعالیت‌های حزبی برداشته باشد. علیهذا دایره احزاب نسبت به مسافرت مشارالیه نظر خاصی ندارد. معینی 9 / 3 / 43