استمرار بازجویی در زندان‌های سیاسی برای درهم شکستن زندانی و به دست آوردن سرنخ و نکته‌های جدید
08 مرداد 1402
«یکی از شگردهای بازجویان برای در هم شکستن مقاومت زندانیان، بازجویی‌های متناوب در زمان‌های گوناگون بود که به استمرار بازجویی شهرت داشت.
بازجویان حکومت پهلوی در برخورد با متهمان سیاسی از حقه‌ها و شگردهای مختلفی برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کردند. بازجویی‌های مستمر همراه با تهدید و شکنجه از جمله شیوه‌های حرف کشیدن و کسب اطلاع از زندانی بود. نکته مشترک در گفته‌ها و خاطرات زندانیان سیاسی دوره پهلوی بازجویی‌های مکرر است؛ بازجویی‌هایی که وقت و بی‌وقت و گاهی برای ماه‌های طولانی انجام می‌گرفت. یکی از شگردهای ساواک برای رسیدن به اهدافش تحت فشار قراردادن زندانی بود؛ زندانی برای ماه‌های طولانی در بازداشت نگه داشته می‌شد. با این که ساواک اطلاعات مهمی از زندانی نداشت اما وی را گاهی ۶ تا ۷ ماه در بازداشتگاه نگه می‌داشت و در این مدت وی را بارها تحت بازجویی قرار می‌داد شکنجه زندانیان هفته‌ها و حتی ماه‌ها، با دوره‌های تعلیق به طول می‌انجامید.
زندانبانان می‌دانستند که «وقت مهمترین سلاح بازپرس است» چون گذشت زمان و نامعلوم بودن وضعیت پرونده زندانی در دوره طولانی زندانی را ناامید و گاه وادار به تسلیم می‌کرد بر این اساس بازجویی‌های متناوب در دوره‌های متفاوت از شگردهای بازجویان به حساب می‌آمد. بازجویی‌های مکرر و وقت و بی‌وقت زندانی را گیج و سردرگم و دچار تناقض گویی می‌کرد؛ و از همین جا بازجو سر نخی را که می‌خواست پیدا می‌کرد.
در مقابل بازجویی‌های مداوم ساواک، زندانیان نیز برای این که در بازجویی‌های مداوم جان سالم به در برند و اطلاعات خود را لو ندهند، شگردهایی داشتند. یکی از شگردهای زندانیان این بود که پس از پایان هر مرحله از بازجویی، اطلاعاتی را که در برگه‌های بازجویی نوشته بودند، به خاطر می‌سپردند و در سلول‌ها آن‌ها را با خود تکرار می‌کردند تا در صورت احضار مجدد برای بازجویی، دچار تناقض‌گویی نشوند.»[1]
پی‌نوشت:
[1] . دانشنامه زندان سیاسی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، چاپ اول، سال 1401، ج 1، ص 80 و 81.