بخاری کمیته مشترک ضد خرابکاری وسیله‌ای برای شکنجه و آزار زندانیان سیاسی

01 مرداد 1403

«بخاری نفتی بزرگی که از آن برای گرم کردن بندهای زندان کمیته مشترک در فصل زمستان استفاده می‌شد.

 از این بخاری ـ به دلیل داشتن چند ویژگی ـ در خاطرات بسیاری از زندانیان سیاسی یاد شده است. این بخاری به‌رغم ایجاد سر و صدا و دود بسیار، گرمای چندانی نداشت و زندانیان از دوده حاصل از احتراق گازوئیل برای رنگ کردن مجسمه‌های دست‌سازی که از خمیر نان تهیه می‌شد، استفاده می‌کردند. علاوه بر این، زندانیان معتقد بودند این بخاری نیز فقط ابزاری برای آزار زندانیان است. بخاری زندان کمیته مشترک، از نوع بخاری‌های کارگاهی بود که در کارگاه‌ها، مساجد و مکان‌های بزرگ و سرپوشیده از آن‌ها استفاده می‌شد. این بخاری‌ها دود زیادی تولید می‌کردند که با دودکش بزرگی به خارج از محیط منتقل می‌شد.

این بخاری‌ها سر و صدای زیادی تولید می‌کردند و برای محیط‌های باز و دارای پنجره و سقف بلند مناسب بودند، اما بندهای کمیته مشترک به غیر از در ورودیِ بند، منفذی دیگری به بیرون نداشتند و سقف بندها هم کوتاه بود. به دلیل استفاده از گازوئیل به جای نفت -که سوخت ارزان‌تری بود- احتراق در این بخاری‌ها به صورت ناقص انجام می‌شد و از آنجا که این بخاری‌ها دودکش نداشتند و لوله بزرگشان هم به فضای داخل بند منتهی می‌شد، دوده زیادی بر در و دیوار و سقف بند می‌نشست و سیاهی همه جا را فرا می‌گرفت. مساحت بندهای کمیته مشترک زیاد بود؛ به طوری که کوچک‌ترین‌شان حدود ۲۰۰ متر مربع وسعت داشت. به همین دلیل، این بخاری به‌هیچ‌وجه نمی‌توانست فضای راهروی بند و سلول‌ها را در سرمای زمستان گرم کند و تنها فضای اطراف خود را گرم می‌کرد و این خود شکنجه‌ای دیگر برای زندانیان بود که مجبور بودند زمستان را با تحمل سر و صدای زیاد بخاری و دود و تنگی نفس در فضای کوچک و زمین سرد سلول با یک پتوی سربازی سپری کنند.»[1]

پی‌نوشت: