نگاهی کوتاه به علیپاشا بهرامی رئیس ساواک استانهای خراسان، کرمانشاه و خوزستان
12 شهريور 1403
«علیپاشا بهرامی، فرزند رضاقلی، در سال ۱۲۹۸ش در کرمانشاه به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات دوره ابتدایی و متوسطه و اخذ دیپلم، اول مهر ۱۳۱۶ وارد دانشکده افسری شد. وی در اول مهر ۱۳۱۸ و پس از فارغالتحصیلی از دانشکده افسری، با درجه ستوان دومی وارد ارتش شد و تا درجه سرتیپی ارتقا یافت.
سمتهای بهرامی در ارتش چنین بوده است: کفیل فرماندهی دسته ۱ گردان مسلسل ضد هوایی لشگر ۷ مرکز؛ افسر اطلاعات هنگ پیاده لشگر ۲ مرکز؛ افسر اطلاعات هنگ ۶ پیاده مرکز؛ افسر رکن ۳ ستاد لشگر ۴ کردستان؛ فرمانده هنگ ۱۲ زرهی لشگر ۲ زرهی کرمانشاه؛ رئیس ستاد لشگر ۱۲ کرمانشاه؛ رئیس دادگاه تجدید نظر تیپ مستقل رشت و ریاست دایره حفاظت کار در ارتش.
علیپاشا بهرامی در ۲۲ خرداد ۱۳۳۷ به ساواک منتقل شد. وی در این سازمان در سمتها و مشاغل مختلف فعالیت کرده است. مدتی رئیس ایستگاه ساواک در آنکارا بود و مدتی مشاور نعمتالله نصیری رئیس ساواک و معاون دائم دبیرخانه شورای عالی پدافند ملی بود. وی ریاست ساواک استان خراسان و استان کرمانشاهان را نیز در کارنامه فعالیت خود دارد و به سبب خدمت به حکومت پهلوی، نشانهای متعددی از: جمله آذرآبادگان؛ درجه ۳ افتخار؛ درجه ۳ لیاقت؛ ۲۸ مرداد؛ درجه ۲ خدمت؛ درجه ۲ افتخار و درجه ۱ لیاقت، دریافت کرده است.
در پرونده علیپاشا بهرامی در ساواک گزارشهایی از اعمال خلاف قانون و سوء استفادههای بسیار از عنوان و سمت وی دارد. اخاذی، لواط، شرکت در مجالس عیش و عشرت، قماربازی، انتقال تریاک قاچاق از عراق به کشور از طریق مرز استان کرمانشاهان به وسیله خودرو با شماره ارتشی، پروندهسازی علیه مخالفان خود به کمک رئیس دادگستری استان خراسان و اعمال نفوذ برای اخذ نمره در پرونده درسی دخترش از آموزش و پرورش استان خراسان، بخشی از اقدامات خلاف وی در طول دوران تصدیگری در ساواک است.
بهرامی در سال ۱۳۴۵ ریاست فدراسیون کشتی و ورزشهای باستانی استان خراسان را به عهده گرفت اما به دلیل مخالفت قائممقام وقت ساواک از این سمت مستعفی شد. در دورهای که علیپاشا بهرامی در ساواک خراسان مشغول کار بود، معتقد بود ضرورتی برای برخورد شدید با شریعتی وجود ندارد و میتوان از برخی مباحث و اندیشههای وی از قبیل بازگشت به خویشتن و نقدهای او به مارکسیسم به نفع حکومت پهلوی استفاده کرد؛ اما به دلیل گزارشهای مختلف ارسالی به ساواک مرکز علیه دکتر علی شریعتی، نظرات بهرامی نتوانست به شریعتی کمکی بکند.
علیپاشا بهرامی اول شهریور ۱۳۵۷ از ساواک بازنشسته شد و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی از کشور خارج گردید.»[1]
پینوشت:
[1] . دانشنامه زندان سیاسی دوره پهلوی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، چاپ اول، سال 1401، ج 1، ص 195، با اندکی ویراستاری.