اجازه نامه امام خمینی در امور شرعیه به آیت‌الله محمدمهدی ربانی املشی در سال 1340
تاریخ انتشار: 16 تير 1403
آیت‌الله محمدمهدى ربانى املشى، فرزند ابوالمکارم، در سال 1313ش در قم متولد شد. 5 ساله بود که پا به مکتب گذاشت و پس از دو سال به مدرسه ابتدایى رفت. پس از پایان تحصیلات ابتدایى وارد حوزه علمیه شد و به مدت 25 سال از محضر آیات عظام سید حسین بروجردى، حسینعلی منتظرى، محقق داماد، مرتضی حائرى و امام خمینى بهره برد. وى هم زمان با تحصیل، فعالیت‌هاى سیاسى خود را در حوزه علمیه قم آغاز نمود و در جریان نهضت انقلابى امام خمینی(ره) در سال 42 به یارى ایشان پرداخت. به دلیل انجام این قبیل فعالیت‌ها تا زمان اوج‌گیری انقلاب اسلامی چند بار راهى زندان و دو بار به مدت 6 سال تبعید شد.
مرحوم آقای ربانی پس از پیروزى انقلاب اسلامى در سمت‌هایى همچون نمایندگى مجلس خبرگان قانون اساسى از استان گیلان، ریاست شعبه اول دادگاه عالى، عضویت در ستاد انقلاب فرهنگى، عضویت در شوراى عالى قضائى، دادستانى کل کشور، عضویت در شوراى نگهبان، عضویت در مجلس خبرگان رهبرى از استان خراسان و عضویت در هیئت رئیسه این مجلس، نائب رئیس مجلس شوراى اسلامى در دوره دوم، عضویت در شوراى داورى، شوراى مرکزى و شوراى فقهاى حزب جمهورى اسلامى فعالیت داشت و به دلیل موقعیت حساس شغلی‌اش همواره در مظان ترور بود؛ به گونه‌ای که منافقین یک بار در دوم شهریور 1360 به منزل ایشان هجوم بردند، اما رشادت محافظ ایشان موجب شد که این سوء قصد ناکام بماند.
سرانجام دفتر زندگی این عالم وارسته در 17 تیر 1364 پس از یک عمر مجاهده و مبارزه بسته شد و به لقاءالله پیوست. شرکت هزاران نفر در مراسم تشییع و خاکسپاری آن مرحوم در جوار حرم حضرت معصومه(س) از اقبال و ارادت مردم به ایشان حکایت دارد.
مرحوم آیت‌الله ربانی املشی، انسانی وارسته، متقی و مخلص بود و برای پست و مال و مقام ارزشی قائل نبود، به طوری که در یکی از پیام‌هایش بر آرزویش که همانا پیشرفت اسلام و حفظ آن و حفظ آبروی روحانیت و جمهوری اسلامی و شهادت است، تأکید کرده، گفته بود: فهمیده است که ماسوی الله باطل و پوچ و ناچیز است و نباید بدان دلبستگی پیدا کرد. از نظر ایشان ایمان و اعتقاد و تقوی بزرگترین رمز پیروزی و موفقیت یک ملت بود و همواره می‌گفت: اگر همگی در امور فردی و اجتماعی تقوی پیشه کنیم و خدا را از خود راضی نگه داریم باید دستیابی به پیروزی را یقین بدانیم. اما اگر تقوی از جامعه‌مان رخت بربندد باید بدانیم که به نتیجه‌ای نخواهیم رسید و حتماً شکست می‌خوریم و قدرت‌های بزرگ ما را از پای در خواهند آورد.
آن مرد انقلابی در بخشی از وصیت‌نامه خود آورده است:
«با کمال تواضع و شرمندگی به همه مسئولین سفارش می‌کنم که خدای ناکرده برای پیشرفت کار از فرامین الهی و تقوی و فضیلت و درستی منحرف نشوند و تصور نکنند که به این طریق نمی‌توانیم پیروز شویم. بدانند که تنها سلاح پیشرفت ما اتکا به خدا و اطاعت از فرمان اوست. اگر در کارها رضای او را نادیده بگیریم این بهترین سلاح خویشتن را کُند ساخته‌ایم و به هر اندازه که از سبیل خدا منحرف شده‌ایم به همان اندازه به ثبات نظام جمهوری اسلامی لطمه وارد نموده‌ایم...»
مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هم در بخشی از پیام تسلیت خود به مناسبت درگذشت آیت‌الله املشی فرمودند:
«هر یک از مناصب و مشاغل مهمی را که پس از انقلاب پذیرفته بود، سنگری برای دفاع از اسلام و انقلاب و وسیله‌ای برای تأمین حقوق مردم می‌دانست و در آن با مواظبت تمام خط اسلام، فقاهت و راه تقوی و طهارت را می‌پیمود و بدان اهتمام می‌ورزید. با متخلف صریح و قاطع و در برابر مؤمن پرهیزگار، خاکسار و خاضع بود. سابقه انقلابیش به نخستین لحظات شروع نهضت روحانیت در سال 1341 می‌رسید. دوره شانزده ساله تا پیروزی انقلاب را همواره در آزمایش‌های سخت و همراه با زندان‌ها و تبعیدهای مکرر گذرانید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی هر جا که نیاز بود از سر رضا و رغبت حضور می‌یافت و چون سربازی وظیفه‌شناس و فداکار همه نیروی خود را صرف آن می‌کرد. گذشته انقلابی او از شروع مبارزات اسلامی تا پیروزی انقلاب و از آن روز تا آخر یکی از افتخارآمیزترین سوابق و حاکی از صفا، دیانت، ورع، مجاهدت و فداکاری بود.»
مرحوم حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نیز که دوست دیرین و همرزم آیت‌الله املشی بود، دو روز بعد از رحلت ایشان، او را از شخصیت‌های نادری معرفی کرد که در طول عمرش از لحظه شروع مبارزات تا پایان هرگز تردید به خود راه نداد و همیشه در صف اول موقعیت‌های مهم و خطرناک بود. وی می‌گوید:
«... از روزی که مبارزات روحانیت به رهبری امام با رژیم منحوس گذشته شروع شد، جزو پیشتازترین و شجاع‌ترین افرادی بود که در همه صحنه‌ها حضور پیدا می‌کرد. هیچ کار خطرناکی در دوران مبارزه نبود که به ایشان عرضه شود و ایشان خودداری کند... مسئولیت‌های مهمی که بعد از انقلاب به ایشان واگذار شد، نشان عمق شخصیت و اعتماد رهبری به ایشان بود.»
اجازه نامه زیر از طرف امام خمینی(ره) در سال 1340 در تصدی امور شرعیه و نمایندگی در اخذ وجوهات و توصیفات مرقوم در آن نشان از اعتماد حضرت امام به آیت‌الله ربانی املشی و شخصیت والای آن مرحوم دارد.
*****
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی محمد و آله الطاهرین و لعنه‌الله علی اعدائهم اجمعین و بعد؛ جناب مستطاب عمادالاعلام و ثقه‌الاسلام آقای آقاشیخ محمدمهدی ربانی دامت افاضاته و کثر‌الله امثاله که مدتی عمر شریف را صرف در تحصیل علوم شرعیه نموده‌ا‌ند و بحمدالله به فضائل نفسانیه و به صلاح و سداد و وثاقت موصوف می‌باشند از قِبَلِ حقیر مجازند در تصدی امور حسبیه و شرعیه که تصدی آن از مختصات فقیه جامع الشرایط است در عصر غیبت ولی امر، عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف. فله التصدی لما ذکر مع مراعات الاحتیاط؛[1] و نیز مجازند در اخذ سهم مبارک امام علیه‌السلام و صرف در اعاشه خودشان به نحو اقتصاد و صرف ثلث از بقیه را در ترویج دیانت مقدسه و علو کلمه حق و ایصال دو ثلث دیگر را نزد حقیر برای صرف در حوزه مبارکه علمیه.
و اوصیه بما اوصی به السلف الصالح من ملازمه التقوی و التجنب عن الهوی و التمسک بعروه الاحتیاط فی الدین و الدنیا و ارجو منه ایده‌الله تعالی ان لاینسانی من صالح دعواته. و السلام علیه و علی اخواننا المؤمنین و رحمه‌الله و برکاته.[2]
به تاریخ 25 شهر ذی‌الحجه الحرام 1380 [جمعه 19 خرداد 1340]
روح‌الله الموسوی
پی‌نوشت‌ها:
[1] . آنچه گفته شد با رعایت احتیاط بر عهده ایشان است.
[2] . و او را سفارش می‌کنم به آنچه گذشتگان صالح سفارش کردند که ملازم پرهیزگاری باشد و از هوای نفس دوری گزیند و به ریسمان احتیاط در دین و دنیا چنگ زند و از او که خدای تعالی مؤیدش بدارد خواهش می‌کنم که مرا از دعای خیرش فراموش نکند. سلام، رحمت و برکات خدا بر او و بر برادران مؤمن ما.
تعداد مشاهده: 5354
