امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: هرکس عبرت‌گیریش بیشتر باشد خطا و لغزش او کمتر خواهد بود. غررالحکم، جلد 2، صفحه 631، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

در هر نهضت و انقلاب الهی و مردمی، علمای اسلام اولین کسانی بوده‌اند که بر تارک جبین‌شان خون و شهادت نقش بسته است. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 21، ص 275.

 

روزشمار اسنادی


تظاهرات مردم در شهر ری و در اطراف حرم مطهر موضوع سند زیر است. بر اساس این سند تظاهرات امروز با خشونت رژیم به پایان رسیده بود.


سند دیگر امروز گزارشی است از ساواک درباره‌ی نحوه‌‌ی برخورد با انقلابیون در سال 1357. در این گزارش خواسته شده است تا مأمورین نظامی و امنیتی شدت عمل بیشتری از خود نشان داده و با استفاده از رعب و وحشت، مردم را از حضور در خیابان‌ها باز دارند. در قسمتی از این راه‌کارهای ارائه شده آمده است: «عناصر اخلال‌گر با مشاهده این که مأمورین به طور جدی به آن‌ها تیراندازی می‌کنند سریع‌تر متفرق می‌شوند و ضمناً از درگیری نیروها به صورت کم بازده کاسته‌ می‌شود و فرسودگی آن‌ها کاهش می‌یابد.» عناصر اخلالگر از دیگر واژه‌هایی بود که رژیم برای انقلابیون استفاده می‌کرد.



سند زیر بخشنامه‌ای است به امضاء «تیمسار عباس قره‌باغی» وزیر کشور در دولت «ارتشبد ازهاری» در مورد چگونگی برخورد با مردم در روزهای ماه محرم در سال 1357. فرارسیدن این ایام با توجه به ماهیت اعتراضات مردمی رژیم را به شدت دچار وحشت کرده بود. در این سند به وضوح می‌توان هراس رژیم از ایام محرم را مشاهده کرد.


 محرم سال 1399ق/آذر 1357 از اهمیتی ویژه برخوردار بود. انقلابیون می‌کوشیدند مراسم عزاداری ماه محرم را به فرصتی برای مبارزه و گستراندن انقلاب در کوچه‌ها و خیابان‌های شهرها و روستاهای سراسر کشور تبدیل کنند. در حالی که رویدادهای پی در پی از دی 1356 به این سو، حکومت‌ را با چالش‌های متوالی روبه‌رو کرده بود و اعتصابات و تحصن‌های کارگری و کارمندی در شرکت‌ها و ادارات دولتی و غیردولتی عرصه را بر حکومت تنگ کرده بود، مجالس عزاداری ماه محرم می‌توانست ضربه‌ای اساسی بر پیکره رژیم وارد کند. دستگاه‌های نظامی، انتظامی و امنیتی رژیم نیز به این نکته واقف بودند و می‌کوشیدند ایام محرم و صفر را با کمترین مشکل سپری کنند. صدور بخشنامه برای برگزارکنندگان مراسم و بانیان آن و هشدار به وعاظ برای پرهیز از هرگونه اقدام انقلابی از جمله این برنامه‌ها بود. سند زیر بخشی از تدابیر و برنامه‌های اداره کل سوم ساواک را بازتاب داده است.
«کلیه کارمندان با احساس مسئولیت بیشتر و به منظور تقویت شبکه کسب خبر می‌توانند ضمن انجام فرائض مذهبی و اعتقادات دینی خود در مساجد و تکایای نزدیک منزل خود هر گونه فعل و انفعال و اقدامات ضد ملی و گفتار خلاف مصالح ملی [منظور انقلابی است] را به موقع گزارش نمایند… تشریک مساعی و همکاری کلیه کارمندان قابل تقدیر خواهد بود…» البته با توجه به این که اکثریت غالب اعضای ساواک فاقد اعتقادات مذهبی بودند و در شهرستان‌ها عمدتاً از سوی مردم شناسائی شده بودند، مسلماً نه انگیزه‌ای برای ورود به مجالس بود و نه امکان آن!  



تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.