اشرف پهلوی و قاچاق مواد مخدر
تاریخ انتشار: 18 دي 1402
اشرف پهلوی خواهر دوقلوی محمدرضا پهلوی در چهارم آبان سال 1298ش چند ساعت پس از برادرش از تاج الملوک آیروملو زن دوم رضاخان در بیمارستان احمدیه تهران زاده شد. او در مدرسه زرتشتی‌ها درس خواند و زبان فرانسه را توسط مادام ارفع در خانه آموخت و تحصیلات دانشگاهی نداشت.
شاید چندان دور از واقعیت نباشد اگر بگوییم اشرف پهلوی یکی از بحث برانگیزترین و جنجالی‌ترین افراد خاندان پهلوی بوده است. نقش وی به عنوان یک عنصر سیاسی و تأثیرگذاری وی بر محمدرضا پهلوی و نفوذ او در دربار و واکنش بعضی از سیاستمداران از جمله حسین علاء و اردشیر زاهدی در برابر وی و سرانجام تبعید او به خارج از کشور در زمان نخست وزیری دکتر مصدق، همه و همه انگیزه‌هایی است که ما را بر آن می‌دارد تا به سادگی از کنار این شاهزاده پهلوی نگذریم.[1]
فعالیت اشرف پهلوی در قاچاق مواد مخدر و عضویت او در باندهای بین‌المللی و مافیایی مواد افیونی یکی از مباحث جنجالی راجع به این شاهزاده می‌باشد. نام اشرف از سال 1337 به بعد در امور مربوط به قاچاق تریاک و هروئین برده شد. کتاب زنان دربار به روایت اسناد ساواک در این زمینه چنین آورده است:
در محافل مطلع مطبوعاتی تهران شایع است که شماره‌های اخیر مجله تایم که به ایران ارسال شده تماماً از طرف سازمان اطلاعات و امنیت کشور سانسور و دو صفحه وسط آن بریده شده است.
گفته می‌شود مندرجات این دو صفحه که توسط یک مخبر آمریکایی تهیه شده بود مربوط به قاچاق مواد مخدر و باند قاچاقچیان هروئین و کوکائین در ایران بوده و والاحضرت اشرف پهلوی و اعلیحضرت همایون شاهنشاه و علیاحضرت ملکه مادر به ترتیب از گردانندگان باند فروشندگان مواد مذکور در خاورمیانه و ایران معرفی شده‌اند.
در این مجله ذکر شده والاحضرت اشرف پهلوی به علت شناخته شدن در مسافرت‌هائی که برای حمل مواد مخدره می‌نمایند از طرف پلیس کشورهای اروپایی تحت نظر می‌باشد کما اینکه والاحضرت اصولاً حق ورود به خاک فرانسه را ندارد زیرا در هر مسافرتی که معظم له می‌نمایند با استفاده از مصونیت خاندان سلطنتی مبادرت به حمل مقادیر زیادی مواد افیونی و هروئین به خاورمیانه می‌نمایند و حتی والاحضرت فاطمه پهلوی که دارای شوهر آمریکایی هستند در آمریکا تحت مراقبت می‌باشد.[2]
این کتاب در جایی دیگر در همین رابطه می‌نویسد:
یکی از بانوان نزدیک به والاحضرت اشرف پهلوی اظهار داشته: «چندی قبل از مسافرت شاهنشاه به شیراز بین معظم‌له و والاحضرت اشرف پهلوی در مورد مداخله والاحضرت در امر قاچاق مواد مخدر گفتگو و مجادله می‌شود و اعلیحضرت همایون شاهنشاه که همیشه نسبت به والاحضرت اشرف احترام خاصی قائل بوده‌اند در مورد شرکت معظم‌لها در قاچاق مواد مخدر و شرکت در مقاطعه کاری شرکت آسفالت راه با عصبانیت تذکراتی می‌دهند و حتی در پاسخ والاحضرت که با تندی در حضور برادر تاجدار خود صحبت می‌کرده فرموده‌اند: در صورت تکرار دستور خواهند داد که جلوگیری شود و روی همین اصل از روز مذکور تاکنون بین شاهنشاه و والاحضرت اشرف پهلوی کدورت ایجاد شده و در حال قهر می‌باشد.»[3]
حسین فردوست به عنوان مقام امنیتی رژیم پهلوی و دوست نزدیک محمدرضا شاه و رازدار او در این رابطه می‌نویسد:
اشرف قاچاقچی بین‌المللی بود به طور مسجل عضو مافیای امریکاست و او به هرجا که می‌رفت در یکی از چمدان‌هایش هروئین حمل می‌‌‌کرد و کسی هم جرئت نمی‌کرد آن را بازرسی کند. این مسئله توسط بعضی مأمورین به من گزارش شد و من نیز به محمدرضا اطلاع دادم که اشرف چنین کاری می‌کند. محمدرضا دستور داد که به او بگویید این کار را نکند همین! چه کسی بگوید، من؟ موقعی که خود محمدرضا نمی‌توانست یا نمی‌خواست جلوی اشرف را بگیرد، من که بودم و چگونه می‌توانستم؟ به هر حال مساله قاچاق مواد مخدر و رابطه اشرف با مافیا به تدریج علنی شد و به افتضاح کشیده شد و در مطبوعات خارجی انعکاس یافت. مهمترین این افتضاحات حادثه‌ای بود که در نیس فرانسه برای او رخ داد.[4]
انتشار اخبار مربوط به قاچاق مواد مخدر از سوی اشرف پهلوی در جراید اروپا، در پی دستگیری حسن قریشی در 21 فوریه 1971-2 / 12 / 1349- و لو رفتن امیرهوشنگ دولو قاجار، آجودان محمدرضا پهلوی و بزرگترین صادر کننده خاویار ایران به اروپا، ظاهراً به اتهام حمل 35گرم تریاک . . . اما آنچه حائز اهمیت و در خور توجه است ردپایی است که از اشرف پهلوی در این پرونده بر جای ماند است. این ماجرا از چنان اهمیتی برای دربار ایران برخوردار بوده است که برای مسکوت گذاردن و رفع و رجوع آن مبالغ هنگفتی رشوه به مقامات سوئیس پرداخته‌اند. روزنامه تریبون دوژنو در تاریخ 11 آوریل 1972 در این زمینه می‌نویسد: «همه چیز دال بر این است که شاه ایران که قرار است برای افتتاح مجمع عمومی سازمان بین‌المللی کار به ژنو بیاید علاقمند است که این جریان با سرعت ممکن خاتمه پذیرد.» لازم است یادآوری کنیم که نقش مهدی بوشهری در ماجرای مربوط به مواد مخدر و در جریان دستگیری عده‌ای از اطرافیان محمدرضا پهلوی تلاشی است برای موجه جلوه دادن همسرش اشرف پهلوی و دفاع از وجهه دربار ایران.[5]
*****
شماره: 2 ـ 3 ـ 5251 تاریخ: 26 / 11 / 1337
موضوع: مطبوعات خارجى
در محافل مطلع مطبوعاتى تهران شایع است که شماره‌هاى اخیر مجله تایم که به ایران ارسال شده تماماً از طرف سازمان اطلاعات و امنیت کشور سانسور و دو صفحه وسط آن بریده شده است.
گفته می‌شود مندرجات این دو صفحه که توسط یک مخبر آمریکایى تهیه شده بود مربوط به قاچاق مواد مخدره و باند قاچاقچیان هروئین و کوکائین در ایران بوده و والاحضرت اشرف پهلوى و اعلیحضرت همایون شاهنشاه و علیاحضرت‌ملکه مادر به ترتیب از گردانندگان باند فروشندگان مواد مذکور در خاورمیانه و ایران معرفى شده‌اند.
در این مجله ذکر شده والاحضرت اشرف پهلوى به علت شناخته شدن در‌مسافرت‌هائى که براى حمل مواد مخدره می‌نمایند از طرف پلیس کشورهاى اروپایى تحت نظر می‌باشد کما اینکه والاحضرت اصولاً حق ورود به خاک فرانسه را ندارند زیرا در هر مسافرتى که معظم‌لها می‌نمایند با استفاده از مصونیت خاندان سلطنتى مبادرت به حمل مقادیر زیادى مواد افیونى و هروئین به خاورمیانه می‌نمایند و حتى والاحضرت فاطمه پهلوى که داراى شوهر آمریکایى هستند در آمریکا تحت مراقبت می‌باشند. اداره سوم
ـ آیا صفحه وسط مجله مزبور را بریده‌اند؟
ـ قبلاً دستور داده شده...نمی‌بایستى اجازه داده شود.....را انجام دهید.
*****
شماره: 2 ـ 3 ـ 616 تاریخ: 16 / 2 / 1338
موضوع: دربار شاهنشاهى
یکى از بانوان نزدیک به والاحضرت اشرف پهلوى اظهار داشته: «چندى قبل از مسافرت شاهنشاه به شیراز بین معظم‌له و والاحضرت اشرف پهلوى در مورد مداخله والاحضرت در امر قاچاق مواد مخدره گفتگو و مجادله می‌شود و اعلیحضرت همایون شاهنشاه که همیشه نسبت به والاحضرت اشرف احترام خاصى قائل بوده‌اند در مورد شرکت معظم‌لها در قاچاق مواد مخدره و شرکت در‌مقاطعه کارى شرکت آسفالت راه با عصبانیت تذکراتى می‌دهند و حتى در پاسخ والاحضرت که با تندى در حضور برادر تاجدار خود صحبت می‌کرده فرموده‌اند: در صورت تکرار دستور خواهند داد که جلوگیرى شود و روى همین اصل از روز مذکور تا کنون بین شاهنشاه و والاحضرت اشرف پهلوى کدورت ایجاد شده و‌در حال قهر می‌باشد.»
گوینده افزوده: «علت عصبانیت شاهنشاه گزارشى بوده که از طرف پلیس بین‌المللى در مورد شرکت والاحضرت در امر قاچاق مواد مخدره به تهران مخابره شده است.»25 / 2
*****
شماره: 2 ـ 3 ـ 2349 تاریخ: 7 / 6 / 1338
موضوع: حمل و نقل قاچاق
یکى از بازپرسان دادسراى تهران به طور خصوصى به یکى از دوستان خود اظهار داشته: والاحضرت اشرف پهلوى بزرگترین باند قاچاقچیان تریاک و مواد مخدره ایران را سرپرستى می‌کنند و آقاى دکتر جهانشاه صالح وزیر سابق بهدارى نیز با مشارالیها همکارى و معاونت دارند و به همین جهت دستگاه‌هاى قضائى و انتظامى قادر به تعقیب شدید قاچاقچیان و دستگیرى مؤثرین آنها نمی‌باشند.
مهدنیا بازپرس سابق گمرک از قول یکى از قاچاقچیان معروف تهران اظهار‌داشته: در هر ماه مقدار زیادى تریاک مرغوب ترکیه و کردستان ایران براى تیمسار‌سرلشگر بختیار می‌رسد و ایشان نیز مقدارى از آن را به دربار شاهنشاهى و بعضى از رجال تسلیم می‌نمایند.
*****
شماره: 1149 / 316 تاریخ: 17 / 3 / 1340
موضوع: تعقیب متهمین به سوء استفاده
یکی از وابستگان به دربار شاهنشاهی اظهار داشته: بعد از بازداشت و بازجوئی از خانم دولو نماینده فروش خاویار ایران در اروپا مشارالیه برای والا حضرت اشرف پهلوی و آقای علاء پیغام فرستاده چنانچه توقیف و بازجوئی مشارالیها جنبه جدی داشته باشد و بخواهند او را تعقیب و مجازات نمایند کلیه جریانات پشت پرده و دخالت چند نفر از اعضای خاندان سلطنت و مقامات عالی مرتبه دربار شاهنشاهی را در بازجوئی افشاء و مدارک لازم را در اختیار بازپرس قرار خواهد داد.
گوینده افزوده: مادرخانم دولو که بانوئی هوشیار و فوق‌العاده زرنگ است از روز بازداشت دخترش مشغول جمع‌آوری مدارک مستندی که دخالت والاحضرت اشرف پهلوی و چند نفر دیگر از مقامات دربار شاهنشاهی را ثابت می‌کند، گردیده است و حتی بانوی مذکور برای آقای علاء پیغام فرستاده چنانچه به دختر او در زندان بدرفتاری یا فشاری وارد شود بلادرنگ این مدارک را در جراید اروپا چاپ خواهد کرد و در ضمن خواستار شده هر چه زودتر از دختر او رفع اتهام گردد و طبق اظهار گوینده بنا به دستور شاهنشاه محل زندان خانم دولو به طور انفرادی و در محل آبرومندی در نظر گرفته شده و قول همه گونه مساعدت به مادر وی روی داده شده است.
پی‌نوشت‌ها:
[1]. پهلوی‌ها، خاندان پهلوی به روایت اسناد، جلد دوم، فرزندان رضاشاه، به کوشش: جلال فرهمند و مختار حدیدی، ص 253.
[2]. زنان دربار به روایت اسناد ساواک، اشرف پهلوی، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1381، ص 35.
[3]. همان، ص 37.
[4]. خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد اول، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، انتشارات اطلاعات، سال 1369، ص 237.
[5] . پهلوی‌ها، همان، ص 276.
تعداد مشاهده: 12766
