روزشمار اسنادی
ریخت و پاش‌های افسارگسیخته بخش جدایی ناپذیری از مسافرت‌های خانواده‌ی پهلوی به خارج از کشور بود، این مسافرت‌ها که بعضاً در پوشش ماموریت‌های رسمی صورت می‌گرفت هزینه‌های سنگینی را بر دولت تحمیل می‌کرد. سند دیگر امروز بخشی از این اسرافات را نشان می‌دهد:«مقرر فرمائید میزان پانصد هزار دلار برای مخارج مسافرت‌های رسمی والا حضرت شاهدخت اشرف پهلوی و همراهان به پاریس و آمریکا جهت شرکت در یونسکو و سازمان ملل به این پیشکاری پرداخت نمایند.»
فساد، رشوه و دزدی مشخصه‌های نظام اداری ایران دوره پهلوی بود. سند زیر بخشی از این فساد را در سازمانهای نظامی و انتظامی به تصویر کشیده است. هژبر یزدانی سرمایه دار بهایی با سوء استفاده از این ویژگی‌ها و اوضاع اداری کشور ثروتهای زیادی اندوخته بود، نمونه‌ای از این موارد را بازگو کرده است:
«چون ادارات ایران مخصوصاً ژاندارمری و ارتش پول‌پرست هستند، همه کاری می‌شود کرد… پس با ژاندارمری تبانی کردم و با کمک ژاندارمری تمام زارعین را از ده بیرون نمودم… زارعین قبلی هم هر کجا شکایت نمودند، ترتیب اثری داده نشد.»
از سخنان راوی برمی‌آید که یزدانی نقاط ضعف نظام اداری ایران را شناخته و روی آنها برنامه‌ریزی کرده بود!
حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی ـ از معروف‌ترین خطبای عصر پهلوی ـ مورد توجه خاص و عام مردم بود. مقبولیت ایشان در جامعه و استقبال مردم از سخنرانی‌های وی باعث شده بود تا مراجع عظام از ایشان برای تبلیغ اسلام استفاده کنند. وی در تمام مراحل نهضت از حضرت امام(ره) اطاعت می‌کرد و به نهضت وفادار بود. سند زیر به تلگراف امام خمینی(ره) برای وی در سال 1343 اختصاص دارد. در این تلگراف امام خمینی(ره) از حجت‌الاسلام فلسفی می‌خواهد که اقامتش را در اصفهان تمدید کند. در بخشی از این تلگراف آمده است: « پس از اهداء سلام تلگرافاً از اصفهان تقاضا شده است که جنابعالی ده روز دیگر اهالی را مستفیض فرمایید مقتضی است اجابت فرمایید از مساعی جمیله جنابعالی و منابر مفیدتان باید تقدیر و تشکر کنم»
روحانیت و مسجد پل ارتباطی روستا و انقلاب بود. روحانیون انقلابی پیام انقلاب علیه رژیم را در روستاها می‌پراکندند. شاید تلاش‌های یک روحانی برای آگاه کردن مردم یک روستا در ابتدا مسئله‌ای ساده جلوه کند؛ اما اگر تلاش‌های تعداد زیادی روحانی انقلابی را در روستاهای مختلف کشور در نظر آوریم و آن را در پیوند با شهرهای کوچک و بزرگ قرار دهیم آن گاه ماهیت این کار روحانیون انقلابی را درخواهیم یافت. پیام انقلاب به همه جا نفوذ کرده بود و این محصولِ تلاش روحانیون بود.
سند زیر بخشی از این تلاش‌ها را روایت کرده است.
سند زیر تظاهرات مردم تبریز در مرداد 1342 را روایت می‌کند. شخصیت محوری این اعتراضات آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی بود. همراهی مردم با روحانیت انقلابی را در این سند می‌توان به نظاره نشست:
«طباطبائی … به مسجد جامع تبریز رفته و مردم را جمع و درباره تبعید خود صحبت… این موضوع باعث می‌شود که کلیه اهالی تبریز و حومه تعطیل عمومی اعلام کرده و در منزل می‌مانند. تا این که تیمسار ریاست ساواک به آنجا رفته و وعده داده‌اند که از تبعید این شخص منصرف شده‌اند.»
اعتراض آیت‌الله قاضی طباطبایی به سیاست‌های حکومت درباره زنان حضور در انتخابات بود. مردم نیز در پاسخ به دعوت آیت‌الله، انتخابات را تحریم کردند. ساواک به خوبی می‌دانست که این وقایع با قیام حضرت امام(ره) در ارتباط است.
