امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: عبرت‌ها چه بسیارند و عبرت‌گیری و پندپذیری چه اندک است. قصارالحکم، صفحه 118، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

ما را در طول تاریخ و در سده‌های اخیر از هر پیشرفتی محروم کرده‌اند و دولت‌مردان خائن و دودمان پهلوی خصوصاً. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 21، ص 416.

 

اسناد بدون شرح

استان انقلابی خوزستان در سال 1357


تاریخ انتشار: 14 آذر 1403


انجام تظاهرات آشوبگرانه و کشته شدن سه نفر از آشوبگران در شهر اهواز، استان خوزستان

1ـ متعاقب خاتمه تحصن عده‌اى از روحانیون قشرى در عباسیه شهر اهواز ـ استان خوزستان و دادن اجازه فعالیت مذهبى مجدد به عباسیه و حسینیه اعظم شهر مذکور از طرف مراجع انتظامى با شرط جلوگیرى روحانیون نامبرده از انجام تظاهرات اخلالگرانه در سطح شهر اهواز ، روز 16 / 9 / 57  ( 2537 شاهنشاهى)، حدود 3000 نفر از قشریون مذهبى و عناصر آشوب‌طلب در بهشت‌آباد واقع در کوت عبداله در حومه اهواز اجتماع و اقدام به تظاهرات آشوبگرانه نموده‌اند. مأمورین انتظامى براى متفرق کردن آشوبگران ناگزیر به شلیک چند تیرهوائى گردیده که در خلال آن دو نفر از عناصر آشوب‌طلب کشته و پنج نفردیگر مجروح شده‌اند.[1] مجروحین به بیمارستان اعزام و تحت درمان قرار گرفته‌اند.

2ـ ساعت 1730 روز 16 / 9 / 57، عده‌اى از قشریون مذهبى و عناصر آشوب‌طلب در دو نقطه از شهر اهواز به تظاهرات اخلالگرانه مبادرت نموده و ضمن دادن شعارهاى مضره و ضد ملى، شیشه‌هاى یکى از شعب بانک صادرات را شکسته‌اند. مأمورین فرماندارى نظامى با تیراندازى هوائى اخلالگران را متفرق و ضمن آن یک نفر از عناصر آشوبگر کشته شده است.  

ارزیابى خبر :      

خبر صحت دارد.

اقدامات انجام شده :        

مراتب به نخست وزیرى اعلام گردیده است.

*****

انجام تظاهرات اخلالگرانه و کشته شدن یک نفر از آشوبگران در شهر آبادان ـ استان خوزستان

از ساعت 1100 روز 16 / 9 / 57 (2537 شاهنشاهى)، عده‌اى از قشریون مذهبى و عناصر آشوبگر به طور پراکنده در سطح شهر آبادان ـ استان خوزستان به تظاهرات اخلالگرانه مبادرت نموده و سپس به طرف کلانترى 6 شهر مذکور حرکت کرده‌اند که مأمورین شهربانى با شلیک چند تیر هوائى آنها را متفرق نموده‌اند.

در جریان اخلالگری‌هاى فوق، یک نفر از عناصر آشوب‌طلب کشته و چند نفر دیگر نیز مجروح شده‌اند.

مجروحین به منظور ارسال به بیمارستان اعزام گردیده‌اند.

ارزیابى خبر :

خبر صحت دارد.

اقدامات انجام شده :

مراتب به نخست‌وزیرى اعلام گردیده است.

*****

تلفنگرام

در ساعت 1245 حدود پنجاه نفر از اهالى دزفول که عموماً جوان می‌باشند در خیابان سى مترى از پشت بام‌ها به طرف پلیس سنگ پرتاب و عده‌اى از آنان با گذاردن چند حلقه لاستیک به منظور آتش زدن و گذاردن تیر آهن سد معبر نموده که با شلیک تیر هوائى از طرف مأمورین انتظامى متفرق گردیدند و در حال حاضر پرتاب سنگ به طرف مأمورین پلیس و شلیک تیر ادامه دارد.[2]

تجّلى

گیرنده. آقاى طهماسبى

گوینده. دهقانى

ساعت مکالمه 1300 روز 16 / 9 / 57

*****

تلفنگرام

1ـ در ساعت 2130 روز جارى عده‌اى جوان حدود 40 نفر در یکى از کوچه‌هاى دزفول با دادن شعارهاى ضد ملى حرکت که پس از نیم ‌ساعت متفرق می‌گردند و به علت تو در تو بودن کوچه پلیس قادر به ورود در کوچه‌ها نمی‌گردد.

2ـ در ساعت 2125 روز جارى شخصى به نام نمره ساز دبیر راهنمائى دزفول از پشت بلندگو در مسجد چینى‌ساز با صداى بلند اعلام می‌دارد: مردم شریف دزفول در ساعت 2400 امشب صداى اللّه‌‌اکبر را از بلندگوها همگى ادامه دهید. که در این مورد توجه پلیس دزفول جلب گردید. مراتب استحضاراً معروض می‌گردد.

تجلى

*‌ «در غروب روز جارى (16 / 9 / 57) مأمورین شهربانى اندیمشک در حین گشت در خرابه‌اى در جنب یکى از مساجد تعداد زیادى بطرى محتوى روغن و بنزین با دو گالن بنزین و تعداد زیادى لاستیک‌هاى فرسوده به دست مى‌آورند.» (5850 / 66 ـ 6 / 9 / 57)

*****

تلفنگرام

 

در وقایع روز جارى دزفول چهار نفر ه بشرح زیر مورد اصابت گلوله مأمورین انتظامى قرار گرفته‌اند.

1ـ رحیم خوشحال‌پور                     از ناحیه ران

2ـ عباس کاظمى                          از ناحیه ران

3ـ طاهره روشن حال 40 ساله           از ناحیه سینه

4ـ فریده روشن حال 18 ساله           از ناحیه شانه

ضمناً ردیف 4 پس از مداوا مرخص شده است و بقیه افراد در بیمارستان افشار‌دزفول بسترى هستند.[3]

تجلّى

گوینده ـ تجلّى

گیرنده ـ کریمى

ساعت 2025 روز 17 / 9 / 57

*****

پی‌نوشت‌ها:


[1] . در گزارش خبر این واقعه آمده است که مردم اهواز تصمیم داشتند به بهشت‌آباد (گورستان اهواز) بروند که درگیرى مأموران با آنان شروع مى‌شود. در این درگیرى پس از «کشته شدن دو نفر و زخمى شدن پنج نفر دیگر (مردم) به شهر آمده و در خیابان نادرى شیشه چند بانک را شکسته و با آتش زدن لاستیک، خیابان‌ها را بند آوردند، یک فولکس واگنى را نیز به آتش کشیدند.» (پرونده 106991، ج 5) منابع دیگر راه‌پیمایى امروز (16 / 9 / 57) اهواز را بین 30 تا 40 هزار نفر یاد کردند که «با شرکت استادان و دانشجویان دانشگاه، به طرف بهشت‌آباد انجام مى‌پذیرد. پلیس با ایجاد مانع و تیراندازى و شلیک گاز اشک‌آور، دخالت نموده و مردم به ناچار با سنگ و لاستیک و... به مقابله برمى‌خیزند. در این حادثه یکى از افسران از ناحیه سر جراحاتى بر مى‌دارد و همین مسأله باعث مى‌شود که مأمورین از خدا بى‌خبر و مزدور، مردم را به رگبار مسلسل ببندند. حاصل این جنایت کثیف و بى‌شرمانه شانزده شهید و چهل مجروح مى‌باشد که اسامى عده‌اى از شهدا به قرار زیر است: حسن برادران، ادهم، خانم و پسر و دختر آقای تجویدی که برای همدردی با مردم چراغ‌های اتومبیل خود را روشن نموده بودند و افسرى مستقیماً به ماشین آنها تیراندازى مى‌نماید.» (اخبار جنبش اسلامى، ش 8 به تاریخ 30 آذر 57) سفارت آمریکا از طریق منابع خبرى خود تعدادى شهداى امروز (16 / 9 / 57) اهواز را چهار نفر نوشت. (اسناد لانه جاسوسى، ج 66، اعتصاب در صنعت نفت ایران، ص 72 و 73) به دنبال حوادث روز (16 / 9 / 57) اهواز سرلشکر غلامحسین شمس تبریزى فرماندار نظامى اهواز ساعات منع رفت و آمد را در حکومت نظامى این شهر از ده شب تا شش صبح تعیین کرد. (بولتن خبرگزارى پارس، ش262، ص 5 و 6).

در گزارش‌های داده شده ادعا گردیده که تیراندازی هوائی بوده ولی فلان تعداد کشته شده‌اند!!

[2] . تظاهرات در ساعات بعدى امروز (16 / 9 / 57) هم در دزفول ادامه مى‌یابد که در سندهاى بعدى مى‌خوانید.

[3] . در واپسین ساعات امروز نیز دو نفر زخمى شدند. خبر چنین بود: «در ساعت 2345 روز 17 / 9 / 57 عده‌اى از جوانان دزفول با پرتاب سنگ به مأمورین انتظامى حمله و مأمورین مبادرت به شلیک تیرهوایى مى‌نمایند و دو نفر به شرح زیر که برادر هستند مورد اصابت گلوله قرار مى‌گیرند که در بیمارستان افشار دزفول بسترى مى‌باشند : موسى راستین ـ رحیم راستین.» ظاهراً تظاهرات ساعات پایانى امروز دزفول پس از سخنرانى یک روحانى اعزامى از قم در مسجد ملاحاجى واقع در پشت سبزقبا صورت گرفت.



پائین کشیدن مجسمه شاه در اندیمشک

منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، جلد نوزدهم، صفحه 41 تا 45 و 124، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1384. همچنین بنگرید به روز شمار اسنادی مورخ 16 / 9 همین سایت.
 

تعداد مشاهده: 13814


مطالب مرتبط

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.