تلاش رژیم پهلوی برای تحت نظر و تأثیر قراردادن دانشجویان مخالف در خارج کشور و عدم موفقیت در این باره
تاریخ انتشار: 11 تير 1402
حضور گسترده دانشجویان ایرانی در اروپا و آمریکا و آگاهی آنان از ماهیت دیکتاتوری نظام سلطنتی باعث شکل‌گیری مخالفت‌های فراوانی از سوی دانشجویان علیه حکومت پهلوی دوم می‌گردید. لذا محمدرضا شاه درصدد بر آمد به نوعی دانشجویان ایرانی خارج از کشور را تحت نظر قرار دهد و افکار آنان را کنترل کند. به همین منظور در سال 1338 اردشیر زاهدی به عنوان نماینده محمدرضا شاه، برای تماس با دانشجویان ایرانی در اروپا انتخاب شد:
«آقای اردشیر زاهدی با آقای دکتر عزیزی سرپرست دانشجویان از هامبورگ به شهرهای مختلف آلمان مسافرت نموده و برای پی‌بردن به روحیه و افکار دانشجویان با آنان تماس حاصل می‌نمایند. از قرار معلوم این مأموریت از طرف ذات ملوکانه به ایشان محول گردیده است.»
اردشیر زاهدی بعدها نیز که به عنوان سفیر ایران راهی لندن و واشنگتن شد همچنان در امور سرپرستی دانشجویان ایرانی دخالت می‌کرد و در تلاش برای جهت‌دهی به افکار دانشجویان در جلسات مختلفی حضور می‌یافت و می‌کوشید با دانشجویان ناراضی ایرانی ارتباط برقرار کند. این امر با توجه به سابقه نه‌چندان مناسب وی با مخالفت فراوان از سوی دانشجویان مواجه می‌شد. چنانچه در برخی از جلسات این مخالفت‌ها شدت فراوان می‌یافت: «یکی از افراد حزب مردم در اتوبوس به دوست دیگرش می‌گفت: علت بازگشت سفیر کبیر ایران در آمریکا به تهران این است که اردشیر زاهدی در یک جلسه‌ای که از طرف دانشجویان مقیم آمریکا تشکیل یافته بود، سخنانی گفته که جنبه توهین به دانشجویان مقیم آمریکا داشته است به همین مناسبت از طرف دانشجویان مضروب می‌شود.»
در جایی دیگر ساواک در ارتباط با دخالت زاهدی در امور دانشجویی چنین گزارش کرده است: «هنوز بین مردم شایعات زیادی بر علیه آقای مهندس اردشیر زاهدی وجود دارد و طرز رفتار و گفتار ایشان در آمریکا و حملات ایرانیان مقیم آن‌جا نسبت به ایشان دهان به دهان می‌گردد. از جمله گفته می‌شود آقای مهندس زاهدی ضمن یک سخنرانی درباره وظایف محصلین و این که باید به ایران برگشته و به وطن خدمت کنند توضیح می‌دادند که وضع ایران نسبت به گذشته عوض شده و اصول پارتی‌بازی از بین رفته است و هرکس به نسبت لیاقت و شخصیت خود می‌تواند در ایران ترقی و پیشرفت کند. در این میان یکی از حضار می‌گوید: اگر پارتی‌بازی از بین رفته خودت چطور سفیر کبیر شدی آیا لایق‌تر کسی نبود؟ در نتیجه آقای مهندس با حالت عصبانی به آن شخص جواب می‌دهد که ناگهان اعتراضات علیه ایشان شروع شده و جلسه سخنرانی به هم می‌خورد. شایع است که گوجه فرنگی و تخم‌مرغ به سوی ایشان پرتاب می‌گردد و ظاهراً این تظاهرات دامنه پیدا می‌کند که ایشان مجبور به ترک محل مأموریت می‌شوند.»
اردشیر زاهدی در کارهای مربوط به سرپرست‌های دانشجویان ایرانی که از طرف وزارت فرهنگ انتخاب می‌شدند نیز دخالت می‌کرد و گاهی اوقات برای فعالیت‌های آنان مشکلاتی را ایجاد می‌کرد: «با اینکه مدت دو ماه از صدور ابلاغ حسن صدر( شاکرین) دکتر مشایخی و دکتر سام که از طرف وزارت فرهنگ برای سرپرستی دانشجویان ایران در آمریکا تعیین شده‌اند نه به آنها اجازه رفتن به محل خدمت جدید داده شده و نه ابلاغ آنها لغو گردیده و بلا تکلیف می‌باشند. در محافل فرهنگی گفته می‌شود علت جلوگیری از اعزام این عده به آمریکا برای این است که قبلاً موافقت آقای مهندس اردشیر زاهدی جلب نشده و ایشان نیز عکس‌العمل خود را با مخالفت به اعزام آنها نشان داده‌اند و این دلیل این است که بین دستگاه‌های مختلف مملکتی کوچکترین هماهنگی وجود ندارد.»
اقدامات اردشیر زاهدی در آمریکا و حمایت از افراد بی‌تجربه و گمنام برای سرپرستی‌های دانشجویان در آمریکا، بدبینی و مخالفت‌های گسترده‌ای را میان دانشجویان به وجود آورد. حسن صدر از سرپرست‌های دانشجویان در اروپا در این ارتباط چنین گفته است: «علت خانه‌نشین شدن دکتر مهران وزیر اسبق فرهنگ این بوده است که نامبرده در سفر خود به آمریکا که در زمان حکومت شریف امامی صورت گرفته بود، ضمن ملاقات با اردشیر زاهدی، از طرز کار او و افرادی که برای سرپرستی به آمریکا برده بود، انتقاد می‌کند و می‌گوید این قبیل کارهای خلاف اصول موجب عصبانیت دانشجویان و انحرفات فکری آنها می‌گردد و مشاجره شدیدی در این ملاقات بین دکتر مهران و اردشیر زاهدی صورت می‌گیرد و بلافاصله از طرف اردشیر زاهدی برای برکناری دکتر مهران از مقام وزارت اقدام می‌شود. حسن صدر می‌گفت اقداماتی که افرادی نظیر اردشیر زاهدی انجام می‌‌دهند، برای خدمت به دربار شاهنشاهی نیست بلکه در کلیه کشورهایی که رژیم‌های آنها سقوط کرده عملیات اطرافیان صاحبان قدرت افکار عمومی را عصبانی و موجب غلیان افکار عمومی شده‌اند. چنانچه اقدامات اردشیر زاهدی در امریکا موجب شده که امروز کانون بزرگ وخطرناکی در امریکا علیه رژیم ایران تشکیل گردد و توانسته‌اند افکار عمومی مردم آمریکا را علیه رژیم ایران تحریک کنند.»
اردشیر زاهدی سفیر شاه در آمریکا
تعداد مشاهده: 5673
