شکل‌گیری شیوه و الگوی مبارزات در سال 1357

تاریخ انتشار: 07 آبان 1403

سندهای زیر اوضاع انقلابی در شهرهای اهواز، زاهدان، آمل و کرمانشاه را توصیف کرده است. خطوط کلی این اوضاع را چنین می‌توان توصیف کرد:

*روحانیون همچنان در خط مقدم مبارزه با رژیم پهلوی بودند. روحانیون انقلابی مساجد و اماکن مذهبی را به مثابه کانونهای آگاهی‌بخشی به سنگر مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل کرده بودند. در این گزارش‌ها مشاهده می‌کنیم وعاظ انقلابی در اهواز و زاهدان مردم را به ادامه انقلاب علیه رژیم فرا می‌خوانده‌اند.

*انتقاد صریح از حکومت و تأکید بر دیکتاتوری رژیم پهلوی، سیاست‌های غلط فرهنگی و … موضوع بخشی از اعتراضات و انتقادات روحانیون و مردم نسبت به رژیم پهلوی بود.

*اعتراضات و تظاهرات مردمی بخش دیگری از مبارزات انقلابی مردم ایران علیه حکومت پهلوی به‌ویژه در فاصله سیزده ماهه دی ماه 1356 تا بهمن 1357 را شکل می‌داده است. این اعتراضات و راه‌پیمایی‌ها معمولاً با دخالت نیروهای انتظامی و امنیتی به خشونت کشیده می‌شده است. نیروهای انتظامی معمولاً با توسل به خشونت تظاهرکنندگان را مجروح و زخمی و برخی دیگر را دستگیر می‌کردند. نقش گروه‌های مختلف به‌ویژه دانش‌آموزان در برخی از این گزارش‌ها به خوبی قابل مشاهده است.

*حزب رستاخیز که از اواخر سال 1353 و اوایل 1354 فعالیت خود را به عنوان تنها حزب موجود و قانونی کشور آغاز کرده بود، در سراشیب سقوط و فروپاشی قرار گرفته بود. اکنون بسیاری از حملات به رژیم متوجه دفاتر حزب شده بود؛ زیرا مردم حزب را نماینده حاکمیت می‌دانستند و بخشی از حملات خود را متوجه سازمان‌های دولتی و دفاتر حزب رستاخیز می‌کرد؛ چنانکه سند مورخه 13 فروردین 1357 حمله مردم کرمانشاه به سرای جوانان حزب رستاخیز این شهر را روایت کرده است.

(برای دیدن سندهای بیشتر در این باره نک: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب چهارم، تدوین و انتشار: مرکز بررسی اسناد تاریخی، تهران، چاپ اول، 1378)