تظاهرات عظیم مردم شهر و روستا در عاشورای سال 1357

تاریخ انتشار: 24 تير 1403

تظاهرات مردم سراسر کشور اعم از مردم شهرها و روستاها در روزهای تاسوعا و عاشورای سال 1357(19 و 20 آذر) به میزانی تعیین کننده، گسترده و همه جانبه بود که خشم رژیم را به سر حد جنون رسانید و طبق معمول سعی کردند با بهانه قرار دادن پرچم‌های سرخ که بر روی آنها نام مبارک امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل العباس(ع) و مانند آن نوشته شده بود دستاویزی برای انتساب به نمادها و شعارهای کمونیستی قرار دهند. رکن دوم ژاندارمرى کشور در گزارشی به محمدرضا پهلوی، خلاصه‌ای از روند تظاهرات میلیونی را انعکاس داده و اثرات آن را نوشته و راهکارهایی را برای مقابله وسیع با مردم مسلمان و انقلابی پیشنهاد می‌دهد و در آخر محمدرضا پهلوی دستور اجرای آن را صادر می‌کند ولی روند رو به تزاید نهضت و رهبری خردمندانه حضرت امام خمینی(ره) و هوشیاری مردم و اعتماد و اطاعت قاطبه ملت از پیشوای فرزانه خود نه تنها این نقشه‌ها را خنثی و بی اثر کرد بلکه بر گستردگی و پیوستگی نظامیان به مردم مسلمان و انقلابی و فروپاشی نظام ظالمانه سلطنت پهلوی را تسریع نمود.

متن گزارش رکن دو به شرح زیر است:

«‌مفتخراً به شرف عرض مى‌رساند:

 1ـ در روز 20 / 9 / 1357 که مأمورین ویژه ژاندارمرى کشور شاهنشاهى ناظر بر حرکت دسته‌جات و گروه‌هاى مختلف مردم تهران در مراسم عزادارى حسینى بوده‌اند مشاهده مى‌نمایند که اصولاً اعمال و رفتار اکثر دسته‌جات معروضه که با تعلیم برنامه مخصوصى از تمام نقاط تهران حتى شهرستان‌ها گردآورى شده بودند جنبه عزادارى نداشته و با در دست داشتن پرچم‌هاى سرخ کمونیستى و پلاکارت‌هاى [پلاکاردهای] حاوى شعارهاى ضد ملّى و خواندن شعرهاى انقلابى اکثر خیابان‌ها را پیموده و اقدامات زیرین را انجام داده‌اند.

الف. ادای شعارهاى ضد ملّى؛

ب ـ تهیه‌ کاریکاتورهاى زننده؛

پ ـ نوشتن شعارهاى مضره و ضد میهنى به دیوار و معابر عمومى در مسیر راهپیمایى؛

ت ـ پخش و توزیع اعلامیه‌هاى مضره در بین مردم؛

ث ـ قرائت قطعنامه 17 ماده‌اى در زمینه‌ی مخالفت با قانون اساسى و رژیم مشروطه سلطنتى به شرح پیوست؛

2ـ اثرات ناشى از این تظاهرات در مردم و نظامیان:

الف ـ جریحه‌دار کردن احساسات اکثریت عظیم طبقات وطن‌پرست و شاه‌دوست؛

ب ـ ناراحتى شدید پرسنل نظامى و خانواده‌ی آنان (اکثر خانواده‌ها گریان هستند)؛

پ ـ تشویق و ترغیب مردم به شورش و اعتصاب و انجام هرگونه عملیات ضد ملّى و خرابکارى؛

ت ـ ضعیف جلوه دادن حکومت مرکزى در اذهان عمومى و اتباع خارجى و محافل بین‌المللى؛

ث ـ بدبینى مردم متدیّن از بى‌اعتنائى به رسوم و اعتقادات دینى و اجرا نشدن مراسم واقعى عزادارى و سوگوارى؛

ج ـ متزلزل نمودن موقعیت ایران با ایجاد ناامنى در مراجع بین‌المللى؛

چ ـ احتمال تحت تأثیر قرار گرفتن تدریجى سربازان وظیفه؛

ح ـ خطر مشمولانى که از این به بعد وارد خدمت سربازى مى‌شوند زیرا ممکن است این مشمولان از همان دسته اخلالگران باشند؛

3ـ پیشنهادات:

الف ـ مجازات فورى مقدّمین علیه امنیت کشور بر اساس ماده 317 کیفر ارتش (با عنایت به اینکه صدور قطعنامه پیوست مغایر قانون اساسى و منطبق با ماده فوق است)؛

ب ـ مذاکره با رهبران اخلالگران و هدایت آن‌ها در جهت موافقت با دولت با انجام خواسته‌هاى آن‌ها (80% از اخلالگران بدون اراده و ایدئولوژى خاص وارد اجتماعات مى‌شوند و از رهبر خود با انجام تقاضاهایى اطاعت مى‌کنند.)

پ ـ هر نوع تظاهرات ضد ملّى شدیداً سرکوب و گردانندگان فورى بازداشت و فقط با اخذ تعهد آزاد گردند؛

ت ـ انعکاس وسیع در رادیو و تلویزیون از عدم توجه تظاهرکنندگان به عزادارى امام حسین در روز عاشورا، سوءاستفاده از تسهیلات دولت و غرض ورزى و ارائه تمایلات کمونیستى در چنین روز مذهبى؛

ث ـ جلوگیرى شدید از اعتصابات کارکنان شرکت نفت و گاز که دو ماده‌ مایحتاج ضرورى مردم را به خصوص در فصل زمستان عرضه مى‌کنند؛

ج ـ جلوگیرى از گرانى اجناس به وسیله اصناف که در وضع فعلى به طور بى‌سابقه‌اى آن را گران مى‌فروشند و ارائه خواروبار مایحتاج عمومى که کمبود محسوسى به چشم مى‌خورد؛

چ ـ برگرداندن بازاریان به محل کسب و تهدید آنها به بستن مغازه‌شان در صورت ادامه‌ تعطیلى مغازه‌ها؛

ح ـ سخنرانى مداوم براى آگاه‌سازى سربازان که فکر مى‌کنند نیروهاى مسلّح مخالف دین عمل مى‌کنند چون در دو سه موردى که حوادثى از جانب سربازان رخ داده بیشتر جنبه افراطى در مذهب داشته و تصور مى‌نموده‌اند که نیروهاى مسلّح مخالف دین اقدام مى‌کنند؛

خ ـ برنامه‌هاى ملّى و میهنى در رادیو و تلویزیون توسعه داده شده و مسائل روز با شرکت متخصصین در یک میزگرد به طور مستقل تجزیه و تحلیل گردد؛

د ـ از نشر اکاذیب در برنامه‌هاى رادیویى بى. بى. سى. لندن و رادیو مسکو به شدت جلوگیرى شود؛

مراتب جهت استحضار خاطر خطیر ملوکانه معروض گردید؛

جان‌نثار سپهبد احمدعلى محققی

مراتب از شرف عرض پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران گذشت و اوامر شاهانه چنین شرف صدور یافت: «بدهید اجرا کنند.»

سند زیر یکی از صدها سند شرکت فراگیر مردم شهر و روستاها در تظاهرات بی‌سابقه عاشورای سال 57 است. در سند زیر می‌خوانیم که 20000 نفر در تظاهرات شهرستان بابل شرکت نموده‌اند که جمع فراوانی از آن‌ها روستاییان اطراف بابل بوده‌اند.

*****

از: بابل                                                               تاریخ: 20 / 9 / 1357

به: ساری                                                          شماره: 6027 / 2 ﻫ ب

 از ساعت 08:30 روز جاری به تدریج عده‌ای بالغ بر 20000 نفر که حدود چهار هزار نفر آنان را دختران و زنان چادری و نیز تعداد کثیری از روستائیان اطراف بابل که در دسته‌های مختلف به بابل آمده بودند تشکیل می‌دادند بدواً در محل مسجد نوشیروانی واقع در جاده جدید شاهی بابل اجتماع و در سطوح مختلف شهر در حالی که شعارهایی به مضمون بگو مرگ بر 66[شاه] بگو مرگ بر 66 و عکس‌هایی از خمینی و دکتر شریعتی حمل می‌نمودند در مسیر بازار خیابان شاه حرکت سپس در آرامگاه معتمدی مستقر؛ این جمعیت ساعت 12 از محل مزبور متفرّق و پلیس در این امر دخالتی نداشته و اتفاق سوئی رخ نداده است. ضمناً عناصر مؤثر شرکت کننده روز جاری افراد ذکر شده در تلفنگرام شماره 6022 / 2 ﻫ ب ـ 19 / 9 / 1357 بودند که قبلاً به عرض رسیده است. توضیح این که در اختتام این تظاهرات از حاضرین خواسته شد ساعت 14:30 جاری مجدداً در محله بیدآباد بابل اجتماع و به راهپیمایی بپردازند.

تقی‌زاده

گوینده: محتشم

گیرنده: صالحی

ساعت: 13:30

تعداد مشاهده: 13894