دکتر منوچهر اقبال

سال انتشار: 1379

تعداد صفحات: 496

شابک: 964-5645-22-0

قیمت: 700000 ریال

عنوان: رجال عصر پهلوی، دکتر منوچهر اقبال به روایت اسناد ناشر: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات چاپ اول؛ 1379 تعداد صفحات: 484 قیمت: 2200 تومان منوچهر اقبال از شاخص‌ترین چهره‌های سیاسی عصر پهلوی و از دوستان شخصی محمدرضا پهلوی به حساب می‌آید. وی رشد سیاسی خود را از دهه‌ی بیست آغاز و در دوره‌ی ملی شدن نفت با مواضعی که داشت بیش از پیش مورد توجه دربار و بیگانگان قرار گرفت. اقبال از چهره‌های طرفدار بریتانیا و سپس آمریکا بود که سرانجام در فروردین 1336 به نخست وزیری منصوب شد. انتخاب وی به این سمت تا حدودی به تلاش‌های اشرف خواهر دوقلوی شاه نیز مربوط می‌گردید. وی سرانجام در شهریور 1339 از نخست وزیری برکنار و تا زمان مرگش در آذر 1356 ریاست شرکت نفت را برعهده داشت. «دکتر منوچهر اقبال به روایت اسناد ساواک» مروری است بر زندگی این سیاستمدار مطیع که به وسیله‌ی «مرکز بررسی اسناد تاریخی....» و براساس اسناد ساواک، رکن دو ارتش و اطلاعات شهربانی جمع‌آوری و به چاپ رسیده است. در مقدمه‌ی کتاب راجع به اقبال و صعود وی به مقامات عالیه آمده است: «منوچهر اقبال پزشکی است که از 40 خانواده مرتبط با دربار می‌باشد و او رابط بین شاه و شخصیت‌های متعدد حرفه‌ای، تجاری و سیاسی بود حدود بیش از یک قرن خانواده اقبال در استان خراسان صاحب نفوذ بوده‌اند و به خاطر همین نفوذ او به دربار شاه فراخوانده می‌شود .... » کتاب فوق شامل یک پیشگفتار، مقدمه و زندگی‌نامه است. در زندگی‌نامه‌ی دکتر اقبال، نویسنده موقعیت خانوادگی و اجتماعی وی را از دوره‌ی رضاخان بررسی کرده و سیر صعود سیاسی او را نشان می‌دهد. این زندگی‌نامه‌ی نسبتاً مفصل به خواننده کمک می‌کند تا ضمن آشنایی با منوچهر اقبال و اقدامات وی، نگاهی نیز به تاریخ پهلوی انداخته و راههای صعود به مقامات سیاسی و اقتصادی در این برهه از تاریخ ایران را بهتر درک کند. با وجودی که این زندگی‌نامه بر اساس منابع و مآخذ منتشر شده تدوین گردیده و چندان بر اسناد کتاب تکیه نشده است،‌ اما نویسنده به خوبی از عهده‌ی معرفی دکتر اقبال برآمده است. پس از این مقدمه، اسناد ساواک در بخشی با عنوان «اقبال به روایت اسناد» ارائه شده‌اند. روش گردآوری اسناد مانند دیگر کتاب‌های منتشر شده از سوی این مرکز، براساس ترتیب تاریخی بوده و اشخاص و وقایع، هرگاه که نیاز به توضیح داشته‌اند، در حاشیه‌ی اولین سندی که به آنها اشاره گردیده،‌گویاسازی شده‌اند. اولین سند کتاب بخشی از مجله‌ی «اطلاعات هفتگی» با عنوان «خاطرات دکتر اقبال از واقعه‌ی 15 بهمن 1327؛ تیراندازی ناصر فخرآرائی به سوی اعلیحضرت همایونی» نام دارد. این سند گزارش مستندی است از سوی منوچهر اقبال، رئیس وقت دانشگاه تهران، راجع به ترور شاه در دانشکده‌ی حقوق این دانشگاه. آخرین سند از این مجموعه، سندی فاقد تاریخ است که ‌به روزهای پس از مرگ منوچهر اقبال در 4 /9 /1356 باز می‌گردد. در این سند رئیس وقت ساواک، «ارتشبد نصیری» و «داود امیرقاسمی» برای «آلیس اقبال» همسر فر انسوی دکتر اقبال، پیام تسلیت ارسال کرده‌اند، ‌در این پیام، درگذشت اقبال «ضایعه بزرگی برای کشور شاهنشاهی ایران» عنوان شده است. منابع و مآخد به همراه فهرست اعلام، بخش‌های پایانی کتاب را شامل می‌شوند، در انتهای کتاب تعدادی تصویر ضمیمه شده‌اند که بخش‌هایی از زندگی منوچهر اقبال را روایت می‌کنند، این تصاویر برای علاقمندان به تاریخ معاصر جالب ‌توجه می‌باشند.

تعداد مشاهده: 6029