نامه امام خمینی(ره) به شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح در 13 اردیبهشت 1345
تاریخ انتشار: 02 تير 1403
پیشگفتار
از آن‌جایی که بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) از ایام جوانی منادی آگاهی و وحدت بین اقشار مختلف ملت بود، با شروع مبارزه آزادی‌بخش خود از سال 1340 با ارسال نامه‌های مختلف در جهت آگاهی‌بخشی به علماء و روحانیون برای افشای رژیم وابسته پهلوی و نقشه‌های قدرت‌های استکباری و ایجاد هماهنگی، همفکری و تشریک مساعی، گام برمی‌داشت، لذا مکاتبات ایشان بسیار قابل توجه است.
قسمت عمده‌ای از این نامه‌ها ابتدا در صحیفه نور و سپس با ویراست و اضافاتی در صحیفه امام(ره) توسط دفتر تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) به چاپ رسید. ولی با توجه به وسعت و پراکندگی نامه‌های ارسالی امام(ره) بسیاری از این مکاتبات در نزد افراد و یا در سانسور نامه‌های معظم‌له در شهربانی و ساواک و در پرونده موضوعات و افراد مختلف بایگانی گردیده است.
این مرکز با انتشار مجموعه یاران امام به روایت اسناد ساواک تعدادی از نامه‌های ضبط شده توسط ساواک در پرونده‌های انفرادی روحانیون انقلابی و مبارز را منتشر ساخته است و اینک در نظر دارد به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی با استخراج آن از کتاب‌های منتشره به عنوان بخشی مستقل در سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی در معرض دید عموم قرار دهد.
بنابر این منظور از نامه‌های منتشر نشده امام(ره) آن بخش از نامه‌هایی است که در مجموعه ارزنده صحیفه امام(ره) نیامده است و امید است با انتشار آن در این سایت و با همت و تلاش مؤسسه محترم تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در چاپ‌های بعدی صحیفه امام(ره) گنجانده شود.
ضمناً کوشیده‌ایم تا آن جا که امکان دارد کم و کیف صدور نامه را با استناد به اسناد ساواک برای خوانندگان بازگو کنیم تا چگونگی صدور نامه حضرت امام(ره) و مقدمات و مطالب مربوط به آن روشن گردد.
*****
شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح (28 خرداد 1307 – 7 آذر 1358) از شاگردان و مریدان قدیمی حضرت امام(ره) در قم بود و همواره با پیروی از استاد خویش در آگاهی بخشی به جامعه و مبارزه با رژیم مستبد پهلوی گام برمی‌داشت. یکی از فعالیت‌های مستمر ایشان برگزاری جلسات سخنرانی در منابر و محافل مذهبی و علمی بود و در این راستا به شهرهای مختلف کشور مسافرت و به وظیفه روحانی خود عمل می‌نمود. دستگاه امنیتی رژیم پهلوی از دیرباز وی را تحت مراقبت قرار داده بود و تا جایی که امکان داشت تنگناهای مختلفی برای او در این امر ایجاد می‌کرد.
در اردیبهشت سال 1345 شهید مفتح برای انجام سخنرانی به شهر آبادان مسافرت می‌کند ولی از آن جائی که سوابق انقلابی او برای شهربانی و ساواک معلوم بود، از ادامه سخنرانی وی ممانعت به عمل آمده و او را ابتدا به اهواز برده و از آن جا به قم بازمی‌گردانند. در 29 اردیبهشت همین سال از بازرسی بدنی فردی به نام رضا صفری فروشانی که از طریق مرز خوزستان از عراق وارد ایران شده بود، دو پاکت نامه به دست مأمورین می‌افتد. این دو نامه یکی از طرف امام خمینی(ره) خطاب به شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح و دیگری نامه شیخ محمدعلی کبیری خطاب به مرحوم آیت‌الله عبدالرسول قائمی از یاران امام و از علمای مبارز خوزستان بود.
نامه حضرت امام به آیت‌الله مفتح در پاسخ نامه آن شهید عزیز بوده است. این که شهید مفتح برای امام در چه تاریخی و با چه محتوایی نامه ارسال داشته، برای ما معلوم نیست ولی از متن پاسخ امام چنین استباط می‌شود که آیت‌الله مفتح ضمن احوال‌پرسی از مقتدای خویش، خواستار تعیین وکیل در اخذ وجوهات شرعی در شهر یا منطقه‌ای از طرف معظم‌له است.
حضرت امام در پاسخ، ضمن تشکر از آیت‌الله مفتح، شرایط مورد قبول خویش را برای تعیین وکیل به اطلاع نامبرده رسانده و با توجه به اطمینانی که به آیت‌الله مفتح داشته از وی می‌خواهد فرد یا افرادی را کما فی‌السابق معرفی نماید تا ایشان نیز اجازه وکالت صادر فرمایند.
******
از: آبادان تاریخ: 18 / 2 / 45
به: مرکز شماره: 210
شب گذشته شهربانی آبادان بدون اطلاع قبلی ساواک آقای دکتر مفتح واعظ را که از قم به آبادان آمده بود با مأمور از آبادان به طرف اهواز و قم حرکت داده و در ساعت 2100 رئیس شهربانی تلفنی مراتب را به اینجانب اطلاع داد که چون احتمال می‌رفت نامبرده روی منبر گفتار خلافی بنماید، این عمل انجام گرفت.
مراتب جهت استحضار گزارش، چنانچه اطلاعی واصل شد مجدداً اعلام خواهد گردید.
خاوری
آقای ازغندی در گزارش روزانه به عرض برسد. 19 / 2
شماره: 774 تاریخ: 21 / 2 / 45
موضوع: اعزام شیخ محمد مفتح به قم
پیرو عطف: اطلاعیه 718- 19 / 2 / 45
طبق اطلاع واصله از اهواز چون شیخ محمد مفتح صلاحیت به منبر رفتن در خوزستان را نداشته لذا از طریق شهربانی اهواز وسیله قطار به قم اعزام گردیده است.
آقای صابری
در پرونده نامبرده بایگانی شود.
گیرندگان: ساواک
96 – م- ف- 22 / 2 / 45
شماره: 718 تاریخ گزارش: 19 / 2 / 45
موضوع: دکتر شیخ محمد مفتح
طبق اطلاع واصله از آبادان روز 16 / 2 / 45 آقای دکتر شیخ محمد مفتح در شهرستان مذکور به منبر رفته و پس از بیانات مذهبی مطالبی ناروا و دوپهلو ضمن امثله بیان نموده است.
چون نامبرده به تذکرات مأمورین در مورد این که جز مسائل دینی مطالبی ایراد ننماید توجهی ننموده است لذا به شهرستان اهواز اعزام گردیده است.
96- م – ف در پرونده شیخ محمد مفتح بایگانی شود.
گیرندگان: ساواک 22 / 2 / 45
{تصویر سند مذکور در منبع مورد استفاده نیامده است و صرفاً متن آن پاورقی شده است، ما نیز متابعت کردیم}
به: ریاست ساواک قم تاریخ: 22 / 2 / 45
شماره: 3733 / 316
درباره: دکتر محمد مفتح
ساواک خوزستان با استناد گزارش شهربانی آبادان اعلام نموده نامبرده اخیراً وارد آبادان شده و چون احتمال می‌رفت مشارالیه در منبر مطالب خلاف مصالح ایراد نماید وسیله مأمورین شهربانی به شهرستان قم معاودت داده شود.
خواهشمند است دستور فرمائید اعمال و رفتار یاد شده را تحت نظر قرار داده و نتیجه را اعلام دارند.
مدیرکل اداره سوم – مقدم
از طرف 21 / 2
شماره: 994 تاریخ: 31 / 2 / 45
نخست‌وزیری
طبق اطلاع از آبادان، روز 29 / 2 / 45 در بازرسی بدنی از رضا فرزند صفر شهرت صفری فروشانی شغل خواربار فروش که چندی قبل از طریق غیر مجاز به عراق مسافرت نموده و با برگ عبور شماره 475 – 18 / 2 / 45 صادره از کنسولگری ایران در بغداد از طریق مرز سیبه عراق به کشور وارده شده است. دو طغری‌نامه، یکی از طرف آیت‌الله خمینی خطاب به دکتر محمد مفتح، و دیگری از طرف شیخ محمدعلی کبیری خطاب به آقای شیخ عبدالرسول قائمی به دست آمده است. با این که مفاد نامه‌ها چندان قابل توجه نبوده است معهذا نامبرده با پرونده متشکله به ساواک خوزستان تحویل گردیده است.
رونوشت برابر اصل است اصل در پرونده رضا صفری بایگانی است.
دکتر محمد مفتح
از: [ساواک خوزستان] تاریخ: 5 / 3 / 45
به: اداره کل سوم 316 شماره: 45 / 4497 / 6ه
در تاریخ 29 / 2 / 45 مأمورین گذرنامه شهربانی آبادان شخصی به نام غلامرضا فروشان فرزند محمد را که از راه سیبه با برگ عبور به ایران وارده شده بود، مورد بازرسی قرار داده و در بین اثاثیه وی دو پاکت (یکی به نام آقای دکتر مفتح واعظ از طرف آقای خمینی – و یکی دیگر به نام آقای قائمی از طرف آقای شیخ محمدعلی کبیری) به دست آمده که ضبط گردیده از نامبرده بازجوئی مدعی است در چندی قبل از راه غیرمجاز به عراق و کربلا رفته و در کربلا از کنسولگری ایران برگ عبور دریافت و به ایران آمده است. موقع آمدن به ایران در بصره با شخصی به نام شیخ حسن شاهرودی برخورد و نامبرده این دو پاکت را به او تحویل داده است.
متهم از نظر عبور غیرمجاز به دادسرای آبادان تحویل اینک دو قطعه کاغذهای واصله جهت بررسی و هرگونه اقدام به پیوست ایفاد می‌گردد. ط
رئیس ساواک استان خوزستان . م . خاوری
اصل در پرونده غلامرضا فروشانی
به پرونده دکتر محمد مفتح ضمیمه و ارائه شود.
موضوع: خلاصه پیشینه دکتر محمد مفتح
محترماً به استحضار می‌رساند نامبرده بالا که از روحانیون افراطی مقیم شهرستان قم می‌باشد. طبق محتویات پرونده کراراً در منابر علیه مصالح مملکت مطالبی بیان داشته و اخیراً نیز ساواک آبادان اعلام نموده بود که به آن شهرستان عزیمت و قصد منبر رفتن را داشته و از منبر رفتن وی ممانعت و به شهرستان قم معاودت داده شده است. در تاریخ 29 / 2 / 45 مأمورین شهربانی آبادان ضمن بازرسی بدنی از شخصی به نام رضا فروشانی که از طریق غیرمجاز به عراق مسافرت نموده بود پاکتی از خمینی به عنوان یاد شده فوق به دست آمده که در این نامه خمینی ضمن احوال‌پرسی از یاد شده نوشته است که باید از زحمات و ثبات قدم جنابعالی تقدیر و تشکر کنیم.
نظریه: این شخص از طرفداران جدی خمینی است که بین قم و خوزستان تردد می‌نماید. چنانچه موقعیت مناسبی به دست آورد از هیچگونه اقدام خلاف مصالح خودداری نمی‌نماید. به طورکلی اقامت نامبرده در قم به مصلحت نمی‌باشد و یا این که لااقل بایستی تحت مراقبت شدید قرار گیرد.
تهیه‌کننده: صابری 10 / 2
رئیس بخش 316- جوان
رئیس اداره یکم عملیات و بررسی – لیقوانی
تصور می‌رود این شخص کارمند فرهنگ باشد تحقیق نموده نتیجه را گزارش تا نسبت به جلوگیری از فعالیت‌های مضره وی دستور داده شود.
آقای صابری پیرو مذاکرات حضوری اقدام و شغل و محل کار از قم استعلام شود.
تاریخ: 11 محرم 86 [سه‌شنبه 13 اردیبهشت 1345]
بسمه تعالی
خدمت ذی سعادت جناب مستطاب عمادالاعلام و ثقه‌الاسلام آقای مفتح دامت افاضاته
به عرض می‌رساند مرقوم شریف که حاکی از سلامت مزاج محترم و حاوی تفقد از اینجانب بود موجب تشکر گردید. سلامت و توفیق جناب عالی را از خداوند تعالی مسئلت می‌نماید. باید از زحمات و ثبات قدم جنابعالی تقدیر و تشکر کنم. امید است انشاءاله تعالی منظور نظر خداوند تعالی باشد. راجع به نامه برای اهالی مرقوم شده بود، بنا ندارم ابتدا چیزی بنویسم، هرچه تاکنون بوده ظاهراً جواب بوده است، راجع به وکیل خوب بود. جنابعالی از طبقه تجار و معتمدین که مورد قبول عامه است کسی یا کسانی را معرفی می‌کردید تا اینجانب نیز معرفی کنم، حالا هم اگر صلاح می‌دانید تعیین کنید که وکالت فرستاده شود، لکن مشروط بر این که خود طرف هم اظهار میل کند و الا ابتدایی را مایل نیستم. از خداوند تعالی عظمت اسلام و مسلمین را خواستارم
و السلام علیکم و رحمه الله
روح‌الله الموسوی الخمینی
منبع: یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح، صفحه 54 تا 57 و 59 تا 61، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1382.
تعداد مشاهده: 18720
