امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: هرکس عبرت‌گیریش بیشتر باشد خطا و لغزش او کمتر خواهد بود. غررالحکم، جلد 2، صفحه 631، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

در هر نهضت و انقلاب الهی و مردمی، علمای اسلام اولین کسانی بوده‌اند که بر تارک جبین‌شان خون و شهادت نقش بسته است. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 21، ص 275.

 

روزشمار اسنادی


سندی که در ادامه می‌آید گزارشی است از ساواک راجع به ارتباط لیلی امیرارجمند مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و از دوستان صمیمی فرح پهلوی با کارولی هاکلر کاردار وابسته سفارت مجارستان و عضو سرویس اطلاعاتی این کشور. در این سند آمده است که ساواک از لیلی امیرارجمند تقاضای همکاری اطلاعاتی داشته، اما وی بنا به دستور فرح پهلوی از این کار سرباز زده است. لیلی امیر ارجمند از اعضای کانون مترقی و مرتبط مستقیم به سازمان سیا بود. ارتباط وی برای جاسوسی در جهت منافع ایالات متحده آمریکا صورت می‌گرفت. آنچه پیش از هر چیز قابل دقت است، تأسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از مؤسسات حاشیه‌ای مؤسسه فرانکلین وابسته به آمریکاست. در بخشی از سند آمده است: «خانم جهان آرا [لیلی ارجمند] روز سه‌شنبه مورخه 47/9/4 تلفناً اظهار داشته که مراتب از طریق شهبانو فرح به شرف عرض ملوکانه رسیده است که در این مورد امر و مقرر فرموده‌اند که بهتر است خانم جهان آرا در این مورد فعالیتی نداشته باشد.»



سند زیر گزارشی است از تظاهرات مردمی استان کرمان در سال 1357. تعداد تظاهرکنندگان در شهر کرمان بیش از 5 هزار نفر ضبط شده است. انقلابیون ابتدا در مسجد جامع اجتماع و سپس دست به راهپیمایی زده‌اند. دیگر شهرهای استان نیز در این روز شاهد تظاهرات گسترده‌ای بوده است. علت این تظاهرات گسترده عزای عمومی‌ای بود که آیات عظام کشور اعلان کرده بودند.


 روز پنجم آذرماه 1357 در تاریخ مبارزات انقلابی مردم گرگان روزی ویژه است. مردم گرگان در این روز 14 شهید به انقلاب اسلامی تقدیم کردند. بنابر گزارش‌های ساواک ویژگی‌های قیام مردم گرگان در روز 5 آذر 1357 را می‌توان در «اسلامی بودن جو اعتراضات و راه‌پیمایی مردم و رهبری این حرکت توسط روحانیون انقلابی» دانست. تجمع مردم در امامزاده عبدالله شهر گرگان و وحشت و دخالت پلیس از جمعیت زیاد مردم، سرآغاز برخوردهای خونین پلیس با مردم معترض بود. در تیراندازی‌های اولیه مأمورین، 6 نفر از مردم معترض به شهادت رسیدند. اما پلیس به بهانه سرکوب ناآرامی‌ها و گشت‌زنی، درگیری را به دیگر خیابان‌های شهر کشاند. مأموران حکومتی یکی از معترضین را در بیمارستان پهلوی گرگان هدف گلوله قرار دادند. بنابر روال اداری آن سال‌ها هیئتی از مرکز به گرگان اعزام شد تا به رسیدگی رویدادها بپردازد. سندهای زیر روایتی از اعتراضات خونین مردم گرگان و شهدای روز پنجم آذر 1357 است. در این روز همچنین روحانیون در شهر گنبد کاوس و بخش رامیان (از توابع گنبد کاوس) مبارزات انقلابی مردم را رهبری کردند. گزارش رویدادهای گنبد کاوس و رامیان در سندهای ساواک بازتاب یافته است.



تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.