امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: عبرت‌ها چه بسیارند و عبرت‌گیری و پندپذیری چه اندک است. قصارالحکم، صفحه 118، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

ما را در طول تاریخ و در سده‌های اخیر از هر پیشرفتی محروم کرده‌اند و دولت‌مردان خائن و دودمان پهلوی خصوصاً. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 21، ص 416.

 

روزشمار اسنادی


«شهید آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی» از یاران امام خمینی(ره) و از علمای مبارز و نستوه تبریز بود که در هدایت و روشنگری مردم نقش بسیار مهمی داشت. ایشان در طول سال‌های مبارزه بارها دستگیر، زندانی و تبعید گردید، اما لحظه‌ای از مسیر انقلابی خود منحرف نگردید و با شجاعت و جسارت در مقابل رژیم پهلوی ایستادگی کرد. سند زیر گزارشی است از ساواک در مورد دستگیری آیت‌الله قاضی طباطبایی در سال 1342. در بخشی از سند آمده است «نامبرده بالا [آیت‌الله قاضی] به اتهام اقدام بر ضد امنیت داخلی مملکت دستگیر گردیده [است]» 



سند دیگر امروز گزارش جالبی است از هزینه‌های «واقعاً سرسام‌آور» امیر عباس هویدا در زمان نخست وزیری‌اش. بر اساس این سند وی مهمانی‌های بسیاری در سال 1355 ترتیب داده و هدایای فراوانی به خارجی‌ها اهداء ‌کرده است: «یکی از اقلام بسیار کلان مخارج و هزینه کادو هدایا[ی] کریسمس می‌باشد که برای دیپلمات‌های مقیم تهران و خبرنگاران خارجی و دوستان خصوصی فرستاده می‌شود و برای مثال در چند هفته اخیر فقط 700 کیلو خاویار از قرار کیلویی 500 تومان کادو داده شده است.»



 شهید حجت‌الاسلام و المسلمین شیخ ابوتراب عاشوری (1314ش؛ روستای حیدری از توابع شهرستان دشتی) در روز 13 آذر 1357 توسط مأموران حکومتی به شهادت رسید. اسناد مربوط به مبارزات ایشان در کتاب «شهید حجت‌الاسلام و المسلمین شیخ ابوتراب عاشوری به روایت اسناد (مرکز بررسی اسناد تاریخی، اداره کل اطلاعات استان بوشهر،چاپ اول، 1383) منتشر شده است. سندهای زیر گزارش‌هایی از شهادت ایشان را بازتاب داده‌اند. در سند نخست به شهادت شخصی به نام شیخ ابوتراب عاشوری و درخواست صدور جواز دفن ایشان اشاره شده است. سند دوم گزارشی است از سروان ایرج عبدالحمیدی کلانتر بخش یک درباره دستگیری شهید عاشوری. وی از دستگیری و نه شهادت شهید عاشوری سخن گفته است. سند سوم شرح این رویداد توسط پاسبان عبدالرسول شیخی است. در این گزارش از زمین افتادن یک نفر که معلوم نبود چه کسی به طرف او تیراندازی کرده سخن رفته است. سند چهارم گزارش شهربانی استان بوشهر و حاصل جمع‌بندی گزارش‌های ابتدایی است و شرح کاملی است از این ماجرا. البته بازجوئی‌ها (11 برگ) و 8 برگ دیگر شامل کروکی و صورتجلسات و … نیز ضمیمه این گزارش بوده است. بازجوئی‌ها پاسبان عبدالرسول شیخی که عضو مأمورین حاضر در صحنه شهادت شیخ ابوتراب عاشوری بوده نیز بخش دیگر از این رویداد را بازسازی می‌کند. این گزارش تصویری دقیق از مراقبت‌ها و نحوه شهادت شیخ ابوتراب عاشوری را ترسیم کرده است. در این بازجوئی پاسبان عبدالرسول شیخی اقرار می‌کند که در گزارش اولیه تصویری دقیق از واقعه به دست نداده است. وی گفته است که وجداناً مایل بوده به ستوان مختاری کمک کند. از این رو تصویر سازی مبهم و عامدانه او در گزارش شهربانی بوشهر به ساواک این استان بازتاب یافته است. در بازجوئی اخیر نکات جالب دیگری نیز آمده است: «در همان وقت هم به وجدانم قسم [ماوقع] را گزارش نمودم ولی سرگرد امجدی و سرهنگ مشیری فرمودند که بایستی گزارش را عوض کنی تا کمک مختاری شود و ما هم امشب فوراً مرخصی به ستوان مختاری خواهیم داد که در اینجا نباشد و ساعت … همان روز سرهنگ مشیری معاون شهربانی به کلانتری آمدند برگ مرخصی ستوان مختاری را امضاء و تاریخ روز 57/9/14 را ذکر کردند در برگ مرخصی برای این که در این شهر نباشد که بگویند مقصر نبوده است.» نحوه شهادت شیخ ابوتراب عاشوری، شایسته پژوهش اسناد برجای مانده از این رویداد است.



تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.