امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: در دگرگونی‌های دنیا عبرت است. غررالحکم، جلد 4، صفحه 395، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

آن قدری که تاریخ به ما گفته است، در چند نهضت که در ایران واقع شد، نهضت تنباکو، نهضت مشروطه، قضیه پانزده خرداد، نقش زن‌ها بالاتر از مردها اگر نبود، کمتر نبود. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 18، ص 402.

 

شرحی بر اسناد

یادکردی از شهید سیدعلی جهان آراء برادر شهید سید محمدعلی جهان آراء فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر


تاریخ انتشار: 29 دي 1402


شهید سید علی جهان آراء در سال 1334 در خانواده‌ای مذهبی و متوسط چشم به جهان گشود. از نوجوانی به مسائل جامعه حساسیت داشت و با ورود به دبیرستان و افزایش آگاهی‌های اجتماعی و سیاسی وارد مبارزه با رژیم طاغوت گردید و عضو گروه دزفولی(شهید روحانی عبدالحسین سبحانی؛ جبهه اسلامی دفاع) گردید. گروه در شهریور سال 1351 مورد شناسائی ساواک قرار گرفته و شهید سیدعلی تحت تعقیب قرار گرفت و با چند تن از دوستانش فرار نمود پس از مدتی به خرمشهر بازگشت و توسط ساواک دستگیر، بازجوئی و سپس آزاد شد.

شهید سید علی در تابستان و زمستان سال 1355 با پلیس درگیر شده ولی با چابکی از دام آن‌ها می‌گریزد تا این که در دی ماه سال 1356 در یک درگیری مسلحانه که منجر به زخمی شدن یک پاسبان می‌گردد، دستگیر شده و در شهربانی اراک مورد شکنجه قرار گرفته و به شهادت می‌رسد.[1]

شهید سید علی جهان آراء برادر کوچکتر شهید سید محمدعلی جهان آراء فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر بود.

*****

سند زیر تلاش مرحوم پدر شهید برای دستیابی به اطلاعاتی در مورد فرزندش سید علی و یافتن نشان و اثری از وی است.

جناب آقاى نخست‌وزیر

فتوکپى نامه مورخ 7 / 8 / 1357 آقاى سید حسن جهان آراء مبنى بر اینکه فرزندش سید على جهان آراء1 در 5 دیماه 1356 در اراک طى یک برخورد خیابانى وسیله مأمورین دستگیر و تاکنون هیچگونه اطلاعى از وضع وى در دست نیست، به پیوست ارسال می‌گردد. دستور فرمائید علت دستگیرى و محل بازداشت و اینکه پرونده نامبرده در چه مرجعى مطرح رسیدگى است اعلام دارند.

کمیسیون معاضدت قضائى و حمایت زندانیان

صدر حاج سیدجوادى

گیرندگان رونوشت:

1ـ آقاى سید حسن جهان‌آراء جهت اطلاع.

2ـ آقاى قطب‌زاده در پاریس جهت اطلاع.

3ـ آقاى دکتر یزدى در آمریکا جهت اطلاع.

 

پی‌نوشت‌ها: 


[1]. شایان ذکر است در سال‌های پایانی دهه‌ی چهل و اوایل دهه‌ی پنجاه شمسی علاوه بر گروه حزب‌الله منشعب از حزب ملل اسلامی، گروه دیگری با همین نام در خرمشهر تشکیل شد. گروه مذکور در 1349ش توسط چند تن از جوانان انقلابی خوزستان و به منظور مبارزه با رژیم پهلوی و تأسیس حکومت اسلامی در خرمشهر تشکیل شد. هسته‌ی اصلی این گروه از «انجمن امام صادق(ع)» خرمشهر و با حضور افرادی چون مرتضی نعمت‌زاده، حسین ابراهیمی، اسماعیل زمانی، غلامرضا بصیرزاده و محمدعلی جهان‌آرا شکل گرفت و سپس به نام گروه حزب‌الله در خوزستان اشتهار یافت. اعضای این گروه به منظور گسترش دامنه‌ی فعالیت‌های سیاسی و اسلامی خود به دیگر شهرهای استان خوزستان، کوشیدند با نیروهای مذهبی و انجمن‌های اسلامی شهرهای آبادان، دزفول، اهواز و... ارتباط برقرار کنند و آنان را در جریان فعالیت‌های خود قرار دهند. از این رو با «انجمن دانشوران اهواز»، «انجمن حسینیه اصفهانی‌های آبادان»، «انجمن قرائت قرآن صاحب‌الزمان دزفول» و... ارتباط یافتند و با مسئولان و اعضای انجمن‌های یادشده نشست‌هایی نیز برگزار کردند. رهبری حزب‌الله خرمشهر را شخصی به نام فرزاد قلعه گلابی برعهده داشت که بنا بر نوشته اعضای گروه، شخص هوشمند، تلاشگر و پرکاری بود. اعضای حزب‌الله برای آگاهی هر چه بیشتر از مبانی اسلامی و پیشبرد اهداف و آرمان‌های دینی خود، بارها به حوزه‌های علمیه قم، مشهد، اصفهان و... سفر کردند و با علما و روحانیان آگاه و مبارزه دیدارها و گفت و گوهایی به عمل آوردند و کتاب‌های اسلامی و علمی، پیام‌ها، رهنمودها و آثار امام خمینی(ره) را تهیه دیدند و برای مطالعه و بهره‌گیری در دسترس جوانان و هواداران قرار دادند. گروه حزب‌الله پیش از آنکه به عملیاتی ضد رژیم شاه دست زنند و حتی پیش از آنکه بتوانند اسلحه تدارک ببینند، به سبب اختلافاتی که میان اعضاء و سمپات‌ها پیش آمد، چند تن از آنان به درگیری فیزیکی با یکدیگر پرداختند؛ کارشان به شهربانی کشید و در شهربانی بر ملا شد که برخی از آنان از اعضای گروه حزب‌الله هستند و فعالیت‌های سرّی و زیرزمینی دارند و بدین‌گونه به سادگی در چنگ ساواک گرفتار شدند. بازداشت شدگان گروه حزب‌الله، شماری که هنوز عضو نشده بودند و یا افراد هدفمندی نبودند، با قید تعهد و یا کفالت و ضمانت آزاد شدند اما اعضای اصلی پس از پایان مراحل بازجویی در ساواک خرمشهر به زندان اهواز انتقال یافتند و پس از تکمیل پرونده روانه دادگاه گشتند و طی محاکمه نظامی هرکدام به تحمل زندان محکوم شدند. طبق رأی دادگاه اعضای گروه حزب‌الله خرمشهر یعنی فرزاد قلعه گلابی چهارسال، سیدمرتضی نعمت‌زاده دوسال، اسماعیل زمانی، حسین ابراهیمی‌پور و شهید محمدعلی جهان‌آرا [پس از انقلاب فرمانده سپاه خرمشهر شد] هر کدام یک سال، غلامرضا بصیرزاده و بیژن مشعل به شش ماه زندان محکوم شدند و علی‌اکبر عباسی تبرئه شد. (روحانی، سیدحمید، نهضت امام خمینی(ره)، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1390، ج 4، ص 174-182)

در همین باره بنگرید به: بازخوانی فراز و فرود گروه حزب‌الله، سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی.

 

 



شهید سید علی جهان آراء


شهید سید محمدعلی جهان آراء


 

تعداد مشاهده: 5578


مطالب مرتبط

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.