برگزاری نخستین همایش ملی تاریخ مطبوعات در ایران، با همکاری مرکز بررسی اسناد تاریخی، 16 اسفند 1401

تاریخ انتشار: 03 خرداد 1402

نخستین همایش ملی تاریخ مطبوعات در ایران با حضور استادان، تاریخ‌پژوهان و صاحب‌نظران عرصه مطبوعات کشور و به همت دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، در سالن شهید بهشتی دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه، در تاریخ 16 اسفند 1401 برگزار شد.

نخستین همایش ملی تاریخ مطبوعات در ایران با حضور دکتر علی اصغر کیا، رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی و جمعی از رؤسای دانشکده‌ها، استادان، تاریخ‌پژوهان و صاحب‌نظران عرصه مطبوعات کشور و دانشجویان، به همت دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی و مراکز تاریخ‌پژوهی و دانشگاهی، در سالن شهید بهشتی دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه به صورت حضوری و مجازی برگزار شد. در ابتدای این همایش، دکتر عباس اسدی، دبیر اجرایی همایش و مدیرگروه روزنامه‌نگاری و مدیریت رسانه دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، با ارائه گزارشی از ضرورت برگزاری این همایش، گفت: تاریخ مطبوعات از تاریخ تمدن هیچ کشوری جدا نیست و در خدمت تاریخ معاصر است؛ چرا که مطبوعات عینی‌ترین سرچشمه تاریخ عمومی هستند. همچنین مطبوعات هم شاهدان و هم بازیگران حیات ملی و بین‌المللی و غنی‌ترین منابع برای تحقیقات هستند. بنابراین نتیجه می‌گیریم اگر کسی علاقه‌مند است گذشته کشور و جامعه خود را بداند باید تاریخ مطبوعات را بداند. به عبارتی با مطالعه تاریخ مطبوعات می‌توان دغدغه‌ها، سختی‌ها و مشغله‌های روزانه نسل‌های پیشین را درک کرد.

وی با بیان این‌که برگزاری نخستین همایش ملی تاریخ مطبوعات در ایران به منظور تعامل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با مراکز دانشگاهی است، افزود: شناخت بهتر و عمیق‌تر تاریخ مطبوعات و نقش آنان در وقایع سیاسی جامعه ایران در گذشته، بهره‌گیری از تجربیات روزنامه‌نگاران در اعصار مختلف برای هر چه نزدیکتر شدن آن به اجتماع، آگاهی از اسلوب‌های مختلف روزنامه‌نویسی در اعصار گذشته در میزان نزدیکی مطبوعات به جامعه و شناخت میزان اثرگذاری گروه‌های مختلف و نشریات مختلف در وقایع تاریخی و انقلاب‌ها برخی از اهداف این همایش است.

دکتر اسدی در ادامه اعلام کرد: از مجموعِ 188 مقاله رسیده به دبیرخانه همایش، 85 مقاله ـ پس از داوری کارشناسان ـ برای ارائه در دو بخش: «مطبوعات تخصصی و موضوعی» و «مطبوعات و چاپ در عرصه تاریخ» همایش، برگزیده شدند.

گفتنی است مقالات پذیرفته شده در این همایش، در هفت نشست با موضوعات: «مسائل حقوقی و تحولاتی مطبوعات»، «مطبوعات حوزه زنان»، «تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی مطبوعات»، «مطبوعات تخصصی ـ موضوعی»، «مطبوعات محلی»، توسط صاحب‌نظران، استادان، پژوهشگران و تاریخ‌پژوهان حوزه مطبوعات در دو نوبت صبح و عصر ارائه شد.

بررسی مسائل حقوقی مطبوعات و تشکل‌ها و انجمن‌ها، تأثیر مطبوعات بر حیات اجتماعی ایرانیان، نقش مطبوعات در تغییرات و سبک زندگی ایرانیان، مطبوعات و هویت ملی، کاربرد اسناد تاریخی در تبیین وضعیت مطبوعات، سیر تحول روزنامه‌نگاری (آموزش، صفحه‌آرایی، نگارش)، مطبوعات در آیینه اسناد ساواک، حفاظت و نگهداری، شیوه‌های مرمت و آرشیو، زندگی‌نامه و شرح‌حال روزنامه‌نگاران، سیر تحول چاپ و تکثیر و توزیع، استفاده از فناوری‌های نوین مطبوعات و تحقیقات تاریخی و ایران‌شناسی، از جمله مهمترین محورهای این همایش بود.

مرکز بررسی اسناد تاریخی در سال 1401 در همکاری با دانشگاه علامه طباطبایی نقش مهمی در برگزاری «نخستین همایش ملی تاریخ مطبوعات در ایران» داشته است. کارشناسان مرکز در یک فرایند یک‌ساله با شرکت مستمر در نشست‌ها و جلساتِ مختلف از قبیل تعیین موضوع، انتخاب محورهای بحث و برنامه‌ریزی که در گروه رسانه دانشگاه علامه برگزار می‌شد، به برگزاری همایش کمک کردند.

در این همایش ملی یک روزه که در 16 اسفند 1401 با استقبال بسیار خوبی از سراسر کشور برگزار شد، کارشناسان مرکز به عنوان سخنران، برگزارکنندۀ نشست‌های تخصصی و ارائه دهندۀ مقاله، نقش مهمی در ارتقای کیفی آن داشتند. در حاشیه این همایش، نمایشگاهی نیز از کتاب‌ها و اسناد مرکز در خصوص مطبوعات عصر پهلوی برپا گردید.

حمایت کنندگان و دست‌اندرکاران این همایش به قرار زیر بود:

سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

دانشگاه علامه طباطبائی

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها

پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

دانشگاه باقرالعلوم(ع)

سازمان اسناد و کتابخانه ملی

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

دانشکده صدا و سیمای قم

انجمن تاریخ ایران

مرکز بررسی اسناد تاریخی

دانشگاه رفاه