آیت الله حاج شیخ هادی روحانی

سال انتشار: 1394

تعداد صفحات: 480

شابک: 978-600-149-080-4

قیمت: 200000 ریال

کتاب پنجاه و ششم از مجموعه یاران امام به روایت اسناد ساواک (تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، 1394) به زندگی و مبارزات آیت الله حاج شیخ هادی روحانی (معروف به روحانی کله بستی،فرزند ملا دوست محمد،متولد12 / 12 / 1302ش،روستای کله بست بابلسر،رحلت:21مهرماه 1378) اختصاص یافته است.

این کتاب با سخن ناشر (صفحات پنج و شش) آغاز می شود. زندگینامه (صفحات هفت الی پنجاه) اسناد (صفحات 1 الی383) فهرست اعلام (صفحات 385 الی406) ضمائم(صفحات407 الی410) و عکس ها (سی و سه عکس، صفحات 411 الی426) به ترتیب دیگر بخش های کتاب را شکل می دهند. نویسنده زندگینامه با بهره بردن از منابع متنوع به روایت زندگی سراسر مبارزه و زهد آیت الله هادی روحانی نشسته است. وی برای تدوین این بخش افزون بر متون سندی از کتاب مشعل فروزان (زندگی نامه آیت الله روحانی نماینده ولی فقیه در مازندران، گردآورنده: صدا و سیمای مرکز مازندران و سازمان تبلیغات اسلامی استان مازندران، تهران، سروش،1379) نیز به خوبی بهره برده است.

این مجموعه با سند شماره175، مورخه11 / 2 / 43 (ص1) شروع و با سند مورخ 5 / 10 / 57 (ص379) پایان می یابد. این سندها متنوع و رنگارنگ هستند و می توانند برای پژوهشگران جذاب باشند. گزارش های میدانی مأموران و منابع ساواک (نک: سندشماره4529 / 2ه ب،تاریخ:2 / 6 / 37، صص196-198) گزارش های مبتنی  بر شنود مکالمات افراد (مکالمه تلفنی محمد جود حجتی با فیروزجائیان، نک: سندشماره4731 / 2ه ب، تاریخ:16 / 6 / 37، صص306-309 و مذاکرات حسن اکبری مرزناک با شخص ناشناس در قم، مورخ 5 / 10 / 57، صص379-382) اعلامیه های انقلابیون (اعلامیه مردم بابل مبنی بر تعطیلی بازار به دلیل دستگیری ایت الله روحانی،ص249)مکاتبات داخلی ساواک(از:اداره کل سوم به ریاست ساواک استان مازندران، سندشماره 3476 / 316، تاریخ:3 / 8 / 1349،ص22)گزارش های شهربانی (سند مورخ8 / 4 / 43، ص3) مکاتبات شهربانی و ساواک (تلگراف از شهربانی به ساواک استان دوم، سندشماره159،تاریخ:1 / 3 / 43، ص5، از: ساواک استان دوم به ریاست شهربانی بابل، سندشماره:4295 / 2ه، تاریخ:18 / 2 / 45، ص6) مکاتبات ساواک و ژاندارمری (سندشماره4723 / ه، تاریخ:16 / 7 / 48، ص9، سندشماره24139 / 7175، تاریخ:22 / 10 / 48، ص12) متن بازجویی ها (سند مورخه3 / 6 / 37، صص217-216، سند مورخه 9 / 6 / 57، صص269-271)خلاصه پرونده ها (سندشماره2283 / الف، تاریخ:29 / 6 / 50، صص26-25) متن مکتوب تحقیق از کسانی که در جریان دستگیری آیت الله روحانی دستگیر شده بودند (سندهای مورخه3 / 6 / 37، صص220-226) و برخی مکاتبات اداری دیگر (از پلیس راه آهن و هواپیمایی کشوری به ریاست اداره اطلاعات شهربانی کشور، سندشماره492-4، تاریخ:18 / 9 / 52، ص51،اسنادی از وزارت جنگ و اداره دادرسی نیروهای مسلح شاهنشاهی؛ نک: صص316،317و364) به اسناد این مجموعه تنوع، رنگارنگی و جذابیت بخشیده اند. ارزش و اهمیت این گونه های سندی یکسان نیست و هر یک اعتبار ویژه خود را دارد.

با مطالعه این اسناد می توان سیمای مجاهدی را دید که می کوشد دعوت به نهضت اسلامی -به رهبری حضرت امام خمینی (ره)- را در مازندران گسترش دهد. این اسناد به وضوح اشاره دارند که ایشان مردم را به پیوستن به نهضت امام خمینی(ره) فرا می خوانده‌اند. (سندشماره1510 / 2 / ه1،تاریخ:23 / 5 / 52،ص40، سندشماره1164 / 2ه1، تاریخ:9 / 7 / 53، ص63سند شماره1006، تاریخ: 11 / 10 / 52، ص57) ساواک در گزارشی وی را با سوادِ زیاد و اهل منبر و از طرفداران پروپاقرص حضرت امام خمینی (ره) معرفی کرده است. (سندشماره1697 / 2ه ب، تاریخ:13 / 9 / 36، ص92) در گزارشی دیگر به اقدامات خیرخواهانه (مانند تشکیل صندوق های قرض الحسنه محلی: سندشماره1806 / 2ه1،تاریخ:27 / 6 / 52، صص42-41)و نفوذ گسترده ایشان اشاره شده است.

از جمله شخصیت های برجسته مذهبی با نفوذ مقتدرانه روحی و اعمال خیرخواهانه فراوان (ساخت پل در کله بست بابلسر،  شرکت در انجمن های نیکوکاری) می توان روحانی را نام برد....... وی به واسطه زندگی محقرانه و پرتقوایش و اندیشه های صریح مخالف حکومتش توانسته نظر همه اقشار مردم را به خود معطوف دارد....محبوب بودنش امری تردید ناپذیر است (سندشماره 3113 / 2ه ب،تاریخ:17 / 1 / 37، ص114)

با این حال فعالیت های انقلابی روحانیون مازندران دستگاه های امنیتی را به شدت درمانده کرده بود. این امر را می توان در برخی از اسناد این مجموعه دریافت. عصبانیت و درماندگی از لحن تهیه کننده یکی از این اسناد به خوبی آشکار است. وی از هرزگی و دلبستگی روحانیون سخن می گوید! و این که ایشان آنقدر دنیا طلب هستند که حاضر نیستند تا آخر پای مبارزه بایستند! حال آن که اسناد دیگر به زندگی محقرانه و نفوذ مقتدرانه روحی روحانیون اشاره کرده بود، اما لحن این گزارش به گونه دیگری است. برای آن که این عصبانیت و درماندگی و البته لحن عامیانه این گزارش را ببینیم بهتر است بخشی از آن را با هم بخوانیم.

...... ریشه‌هایشان در خاکهای هرزگی مستور است و آنقدر دلبستگی ها و وابستگی های مادی در ایشان سراغ دارم که بعید است خانه و کاشانه و محفل گرم دوستان را به هلفدونی بفروشند..... پیشنهاد می کنم برای باز هم هر چه بیشتر اخته کردنشان، واعظین جمله پردازی را که سخنانشان در حد سخن هست و در فصول خاصی به حوزه ما می آیند در نشست روانشناسانه دمشان را چید. (سندشماره 2540 / 2ه ب،تاریخ:23 / 11 / 36، ص105)

اسناد به خوبی روایت می کنند که مساجد مازندران چگونه به مثابه پایگاه های انقلاب اسلامی کار گسترش نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) را به پیش می بردند.(به عنوان نمونه نک: شماره سند: ناخوانا، تاریخ:12 / 1 / 2537، ص113، نیز تلگراف رمز، تاریخ13 / 2 / 37، ص127، سندشماره3333 / 2ه ب، تاریخ:7 / 2 / 37، ص128) فعالیت های انقلابی و مبارزات گروه های مختلف چون روحانیون، فرهنگیان، دانش آموزان، دانشجویان و اصناف در اسناد این مجموعه به روشنی بازتاب یافته است. (سندشماره13-32-57، تاریخ:11 / 1 / 2535، ص70، سندشماره200 / 2ه، تاریخ:6 / 2 / 36، ص78، سندشماره4439 / 2ه ب، تاریخ:25 / 5 / 37، ص177) فعالیت هایی چون پخش اعلامیه (سندشماره84 / 2 / ه1، تاریخ:10 / 1 / 37، ص111 و ص112) و تلاش و برنامه ریزی برای تعطیلی بازارها (سندشماره21-5-1 / 04، تاریخ:25 / 2 / 37، ص135) در این اسناد به آشکارا بازتاب و نمود یافته اند.

اهمیت بخشی از این اسناد به گزارش فعالیت های انقلابی در روستاهای مازندران بازمی گردد. این گزارش ها به ویژه نشان می دهند که چگونه عناصر انقلابی به ویژه روحانیون و فرهنگیان (به گونه خاص دبیران و آموزگارانی که در روستاها خدمت می کردند) چگونه در کار گستراندن پیام انقلاب اسلامی در روستاهای مازندران بوده اند. (مثلاً درباره توزیع رساله امام خمینی[ره]در امیرکلا، سندشماره1006،تاریخ:3 / 7 / 52،ص45 و سندشماره 7774 / 312،تاریخ:2 / 8 / 52،ص48،سند مورخه19 / 12 / 52، ص58، سندشماره:2-خ-ق-خ-ب-و، تاریخ:2 / 5 / 2537، ص156، سندشماره4312 / 2ه ب، تاریخ:12 / 5 / 37، صص158-157)بخشی از این فعالیت ها در قالب برگزاری جلسات قرآن در مساجد روستایی انجام می شد. (به عنوان نمونه درباره روستای روشن آباد بابل نک: سند شماره78-12-4-1 / 04،تاریخ: 17 / 4 / 35، ص76)

با مطالعه این اسناد هم چنین می توان همگامی و پیوند مبارزات انقلابی مردم مازندران را با دیگر شهرها و نواحی مختلف ایران به نظاره نشست. (برگزاری ختم شهید حاج آقا مصطفی خمینی در بهشهر سندشماره 2072 / 2ه1، تاریخ:10 / 8 / 36، ص87،مراسم چهلم شهدای تبریز در ساری؛ سندشماره318 / 2ه1، تاریخ: 21 / 1 / 37، صص118-117)

اسناد این مجموعه روایت چهارده سال مبارزه مردی است که با مجاهدت و پشتکار سرگرم کار دعوت به انقلاب اسلامی بود. آیت الله روحانی با خستگی ناپذیری و ایمان و اعتقاد راسخ به رهبری حضرت امام خمینی (ره) تمام خستگی ها و رنج ها ی مبارزه را تحمل کرد و حلاوت پیروزی انقلاب اسلامی را با تمام وجودش چشید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز یار و همراه انقلاب و امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بودند و سنگر مبارزه را رها نکردند. عاقبت در بیست و یکمین روز نخستین ماه پاییز 1378 آخرین برگ دفتر عمر مجاهد پارسای کله بست بابلسر ورق خورد و یاران انقلابی و همرزمان ایشان در غم از دست دادن ایشان به سوگ نشستند. بهشت برین بهره ایشان باد.

تعداد مشاهده: 7717