امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: عبرت‌ها چه بسیارند و عبرت‌گیری و پندپذیری چه اندک است. قصارالحکم، صفحه 118، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

ما را در طول تاریخ و در سده‌های اخیر از هر پیشرفتی محروم کرده‌اند و دولت‌مردان خائن و دودمان پهلوی خصوصاً. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 21، ص 416.

 

چهلمین سالگرد انقلاب - اسناد

اعلامیه برقراری حکومت نظامی در شهریور سال 1357


تاریخ انتشار: 25 دي 1398


طبق منابع موجود شوراى امنیت ملى متشکل از نخست‌وزیر، وزیر امورخارجه، رئیس ستاد ارتش، رئیس ساواک، رئیس شهربانى، فرمانده ژاندارمرى و وزیر کشور روز شانزدهم شهریور جلسه‌اى تشکیل مى‌دهد. در این جلسه سپهبد ناصر مقدم رئیس وقت ساواک اظهار مى‌دارد که طبق گزارش‌هاى رسیده تظاهرات پنج شنبه (16 / 6 / 57) روز جمعه هم ادامه خواهد داشت و این که «قرار است فردا در مملکت آشوب به پا بکنند و مملکت را به هم بزنند. من مراتب را به عرض اعلیحضرت رساندم که به نظر من ضرورت دارد که اعلام حکومت نظامى بشود.» (انقلاب اسلامى به روایت رادیو بى بى سى، ص 228 و 229) شاه به مقدم دستور مى‌دهد مساله را در شوراى امنیت بررسى کنند. رئیس اداره دوم و سوم ارتش هم که در این جلسه شرکت کرده بودند به برقرارى حکومت نظامى تاکید مى‌کنند. پس از این جلسه شریف امامى، نخست‌وزیر شاه هیات دولت را تشکیل مى‌دهد. اعضاى هیات دولت قبل از نیمه شب دور هم جمع مى‌شوند و آنجا سپهبد مقدم و ارتشبد ازهارى رئیس ستاد ارتش نسبت به برقرارى حکومت نظامى تاکید مى‌کنند. هیات دولت نیز به این موضوع رأى مى‌دهد. شریف امامى در آخرین مرحله برپایى حکومت نظامى را به نظر شاه مى‌رساند و تایید نهایى را از او مى‌گیرد.

*****

اعلامیه دولت

برقرارى حکومت نظامى در تهران و 11 شهرستان مذکور

 

به دنبال اطلاعیه مورخ پانزدهم شهریور ماه 1357 دولت که از تشکیل اجتماع در معابر عمومى خوددارى شود به طوری که ملاحظه گردید کسانی که در جریان یک توطئه ضد مردمى عمل می‌کنند على‌رغم تذکراتی که از جانب آیات عظام و علماى اعلام در جهت حفظ آرامش و خوددارى از ایجاد بلوا و آشوب داده شده بود و همچنین با نادیده گرفتن مقررات اعلام شده در اطلاعیه دولت اقدام به برگزارى تظاهرات و آشوبگرى وسیع نمودند و با طرح زننده‌ترین شعارها که دقیقاً با قانون اساسى کشور مغایر است به قانون شکنى و برهم زدن نظم عمومى دست زدند و موجبات تعطیل زندگانى عادى مردم و توقف فعالیت‌هاى روزمره اقتصادى را فراهم کردند و وحشت و نگرانى براى احاد و افراد کشور ایجاد نمودند که تحمل آن براى هیچ ایرانى غیرتمند و وطن‌خواه امکان‌پذیر نیست.

با اینکه براى نیروهاى انتظامى اجراى مقررات قانون و پراکنده ساختن اخلالگران میسر بود با اطلاع دقیقى که از نیات سوء آنان در دست است تنها براى جلوگیرى از خونریزى، تظاهرات غیرقانونى و ضد ملى آنان تحمل شد و حداکثر ملایمت به عمل آمد ولى با آگاهى دقیق از ریشه‌هاى این توطئه عمیق که با پول و نقشه خارجى و تحریکات بیگانه هر روز ابعاد تازه‌اى را در بر می‌گیرد و همچنین با اطلاع از چگونگى تجاوز مسلحانه گروههاى تروریست و مخرب که علیه آزادى و استقلال کشور و براى درهم شکستن انقلاب ایران و متوقف ساختن پیشرفت مملکت شکل گرفته است و از آنجا که حقوق فردى و اجتماعى ملت زحمتکش و آزاده ایران به مخاطره افتاده است، دولت با اعتقاد کامل به اجراى قانون اساسى و به اصل آزادی‌هاى ملى که قوه مقننه ایران مظهر و محل تبلور آن است با عزمى راسخ و با وجدانى بیدار به نام همه مردم به منظور حراست از موجودیت و وحدت ملى و براى آن که فرصت داشته باشد به اقدامات لازم در جهت تأمین هر چه بیشتر رفاه عامه مردم و حفظ آهنگ توسعه سالم اقتصادى و انجام سریع و قاطع اصلاحات ادارى و تأمین عدالت اجتماعى و مبارزه با فساد و فاسد و تأمین آزادی‌هاى واقعى در جهت رفع علل نارضایتى‌هاى مردم اقدام کند و در محیطى آرام و با تلاشى مؤثر به نگرانی‌هاى همگانى خاتمه دهد ناگزیر حکومت نظامى را براى مدت 6 ماه در شهرهاى تهران ـ کرج ـ قزوین ـ قم ـ مشهد ـ تبریز ـ اهواز ـ آبادان ـ اصفهان ـ شیراز ـ کازرون ـ جهرم اعلام می‌نماید.



جلسه شورای امنیت کشور شب قبل از 17 شهریور 1357

منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، جلد 15، صفحه42، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1381.
 

تعداد مشاهده: 13005

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.