اقدام انقلابی مردم مسلمان علیه بهائیان، هژبر یزدانی و بانک صادرات در سال 1357

تاریخ انتشار: 28 فروردين 1403

هژبر یزدانی، فرزند رضاقلی در سال 1313 ﻫ ش در سنگسر از توابع سمنان به دنیا آمد. وی بهائی و از نزدیکان و معتمدان رژیم پهلوی بود. خاستگاه او ناحیه سنگسر و شغل اولیه‌اش چوپانی و شکار حیوانات بود. اما وابستگی او به فرقه ضالة بهائیت و آشنایی و همدستی‌اش با سران رژیم پهلوی و ساواک باعث شد که پله‌های ترقی را برای کسب ثروت یکی پس از دیگری طی کند.

هژبر یزدانی در اقدامات عوام فریبانه‌ای که رژیم پهلوی در دستگیری برخی از سران در سال 1357 صورت داد دستگیر شد، ولی توانست پیش از پیروزی انقلاب از کشور فرار کند.

وی یکی از سهامداران اصلی بانک صادرات بود. در چنین شرایطی پخش اخبار مربوط به خرید سهام بانک صادرات با واکنش‌های تندی از سوی گروه‌های مختلف مردم مواجه شد. بسیاری از مردم پول‌های خود را از حساب‌های بانک صادرات خارج کرده و به بانک‌های دیگر منتقل کردند. این مسئله به ویژه با مشورت علما و روحانیون صورت می‌گرفت. مساجد محل مشورت مردم با علما و روحانیون بود و مأموران ساواک برخی از این پرسش و پاسخ‌ها را درگزارش‌هایشان بازتاب داده‌اند. گزارش‌هایی از حمله به برخی شعب بانک صادرات نیز در دست است.

همان‌طوری که گذشت هژبر کار خویش را از گله‌داری آغاز نمود و این‌که وی توانست در زمان بسیار کوتاهی مالک چنین ثروتی شود، بر می‌گردد به حمایت فوق‌العاده جامعه بهائیان از افرادی مانند هژبر یزدانی، البته افراد زیادی در موفقیت مالی هژبر و در دوره زمانی رشد اقتصادی وی نقش داشتند، لیکن سیاست جامعه بهائیان این بود که نبض سیستم اقتصادی کشور را در زمینه‌های بنیادی و به ویژه نان، گوشت، قند و شکر، امور زراعی و دامپروری و صنعت در اختیار داشته باشند لذا بر آن شدند که این کار را به دست مردی از هواداران خود انجام دهند و با در اختیار قراردادن سرمایه مؤسسه مالی بهائیان به هژبر یزدانی، یک باره او را از گله‌داریْ جزء به یک غول اقتصادی بزرگ مبدل کردند.

در تأیید این ادعا، زهرا محمد‌حسین‌زاده عراقی همسر جهانبخش انهاری، (دوست و همکار هژبر) چنین بیان می‌دارد: «هژبر یزدانی کسی نبود، چیزی نداشت، گله‌داری در سنگسر بیش نبود. او با حمایت بهائیان و عبدالکریم ایادی صاحب این همه ثروت شد.»

سپهبد حسین فردوست (رئیس وقت دفتر ویژه اطلاعات) نیز حمایت عبدالکریم ایادی، پزشک مخصوص شاه، از هژبر را از عوامل مهم و مؤثر در رسیدن به قدرت اقتصادی بر می‌شمارد و در خاطرات خود می‌نویسد: «هژبر یزدانی با حمایت ایادی به قدرتی تبدیل شد و اراضی وسیعی را در باختران و مازندران و اصفهان و غیره در اختیار گرفت و برای من معلوم شد که تمام این وجوه متعلق به بهائیان است و این معاملات را یزدانی برای آن‌ها؛ ولی به نام خود انجام می‌دهد.»

به نظر فردوست، غصب فراوان ثروت ملی به نام هژبر یزدانی همه متعلق به جامعه بهائیت بود و نام هژبر در حقیقت پوششی برای کسب قدرت اقتصادی توسط این فرقه به حساب می‌آمد.  تخطی و خلاف‌کاری و قانون شکنی او با اتکایی که به هم‌فکرانش داشت، به‌ اندازه‌ای بود که وقتی تصمیم به احداث یک مجتمع دامداری در سنگسر گرفت، همه روستاییان و زمین‌داران مسلمان را با زور از آن منطقه اخراج و زمین‌هایشان را تصاحب کرد. فردوست جریان را چنین شرح می‌دهد: «در حوالی سال ۱۳۵۴ شکایتی از معینیان رئیس دفتر مخصوص شاه به دستم رسید، ‌ مبنی بر این که هژبر یزدانی در سنگسر به مراتع چوپان‌ها تجاوز کرده و برای آنان مزاحمت ایجاد می‌کند. محمد‌رضا دستور داده بود که تحقیق و گزارش شود. دو افسر را به همراه عکاس ساواک به منطقه اعزام کردم. در مراجعت، گزارش آنان حاکی از این بود که اهالی ده مرزن‌آباد در ارتفاعات سنگسر همه بهائی هستند و رئیس آن‌ها هژبر یزدانی است و آن‌ها همه مراتع ده مجاور را، که مسلمان‌نشین است، ‌به زور تصرف کرده‌اند. مدارک مستند جمع‌آوری شد و آلبومی‌ نیز تهیه و ضمیمه گزراش شد و مستقیماً به اطلاع محمد‌رضا رسید. فردای آن روز سپهبد ایادی تلفن کرد و گفت شاه گزارش را به من نشان داده، ‌گزارش سراپا مغرضانه است و به شاه گفتم و ایشان دستور داد که مجدداً هیئت بی‌غرضی را اعزام دارید! پاسخ دادم که گزارش هیئت مستند است و اعزام مجدد مفهومی‌ ندارد و افزودم که شاه می‌خواهد یزدانی به مناطق چرای دیگران تجاوز کند من که مدعی نیستم. به هر حال یزدانی به کار خود ادامه داد.»

هژبر تلاش می‌نمود تا با جلب توجه شاه، فرح پهلوی و خاندان پهلوی به طور اعم، نفوذ خود را بیش از پیش افزایش دهد. از این رو به مناسبت‌های مختلف جشن و سرور و اعیاد با حضور در مجالس ایشان و یا ارسال هدایای گران‌بها برای آنان موجبات رسیدن به هدفش را دنبال می‌کرد. نمونه‌های زیادی در این مورد وجود دارد که در این جا به ذکر چند خاطره از درباریان رژیم گذشته اشاره خواهد شد.

در نامه‌ای که از جانب ارتشبد غلامرضا ازهاری، رئیس ستاد ارتش به هژبر یزدانی نوشته شده، این چنین آمده است: «آقای هژبر یزدانی، مجلس ضیافت مجلل و با شکوهی که به مناسبت زادروز خجسته والاحضرت همایون ولایتعهد ایران در هتل هیلتون ترتیب داده بودید و در آن چند صد نفر مورد پذیرایی گرم و شایان توجهی قرار گرفته، عشق شدید جنابعالی را نسبت به سلسله جلیله پهلوی که همگی هر چه داریم از آن‌هاست می‌رساند و این احساسات در خور هرگونه تقدیر و تقدیس می‌باشد. لذا وظیفه نظامی‌ خود دانستم که مراتب را به شرف عرض مبارک شاهانه برسانم و اجازه بگیرم که از این احساسات گرم و بی شائبه جناب عالی کتباً قدردانی نمایم که این اجازه را مرحمت فرمودند و خوشوقتم که بدین وسیله مراتب سپاس و تشکر خود را به جنابعالی اعلام و...»

مادر فرح پهلوی در مورد وی چنین می‌گوید: «هژبر یزدانی در حلقه‌ی دوستان و نزدیکان شمس پهلوی قرار داشت. من بارها، هژبر را با آن صورت گوشت آلود و هیکل خپله و قد کوتاه در میهمانی‌های کاخ مهر شهر دیده بودم.... به انگشتان دستش انگشتری‌های گران‌بها داشت که یک فقره‌ی آن انگشتری الماس به ارزش پنج میلیون دلار بود! (الماس روی این حلقه انگشتری که از الماس‌های استثنایی و جزو ۲۰ الماس بزرگ دنیا بود، در یکی از معادن الماس آفریقای جنوبی کشف شده و هژبر آن را از یک حراجی در لندن خریده بود.»

وی در همین خصوص می‌افزاید: «هژبر از بهائیان سرشناس ایران بود، بهائیان ثروت و سرمایه خود را به او سپرده بودند و هژبر با این سرمایه کار می‌کرد. هژبر علاوه بر دامداری، بانکداری و سرپرستی صنایع و کشاورزی، قاچاق جواهر و طلای ایران را عهده‌دار بود. بر هیچ کس پوشیده نبود که هژبر نمی‌تواند بدون داشتن پشتوانه قوی به راحتی محموله‌های گران‌بهای خود را از مبادی ورود و خروج کشور عبور دهد. محمد‌رضا برای آن که متهم به حمایت از بهائیان نشود، هرگز هژبر را به میهمانی‌ها و محافل و مجالس خود راه نمی‌داد. فرح هم از او انزجار داشت. زمانی هم که به مناسبت سالروز تولد فرح، یک رشته جواهر عتیقه متعلق به کاترین دوم (امپراتریس روسیه) را به عنوان هدیه فرستاد، فرح از قبول آن امتناع کرد. چند هفته بعد، این رشته جواهر را بر گردن و لباس شمس دیدیم و متوجه شدیم، هژبر برای آن که به دخترم دهن‌کجی کرده باشد، جواهرات را به شمس بخشیده است.»

هژبر یزدانی که با استفاده از سرمایه مؤسسات بهایی توانسته بود از یک گله‌دار ساده در سنگسر به اختاپوسی تبدیل شود که بر بسیاری از مراکز قدرت اقتصادی کشور چنگ بیندازد، سرانجام در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹ در ۷۶ سالگی در مزرعه شخصی خویش در کاستاریکا درگذشت.

با پیروزی انقلاب اسلامی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی که دستگاه هژبر و شرکت‌های وابسته فراهم کرده بودند و به دلیل عدم توان پرداخت حقوق کارکنان، هرج‌ و‌ مرج شدیدی در این واحدها به وجود آمده بود، مراتب به استحضار حضرت امام خمینی رسید و ایشان هیئتی را مأمور سرپرستی اموال هژبر نمودند تا ضمن جمع‌آوری اموال و دارایی‌های وی، در پرداخت حقوق عقب افتاده کارکنان و پول چغندرکاران و... اقدام کنند. بخش عمده اموال یزدانی به بنیاد مستضعفان رسید.

*****

گزارش خبر

موضوع: درباره شکستن شیشه‌های بانک صادرات شعبه گلپایگان

شب گذشته در گلپایگان شایع شده بود که 55% از سهام بانک ایران را یکی از بهائیان خریداری کرده و چون علمای قم این شخص را می‌شناسند که بهائیست لذا در قم با بانک مزبور کار نمی‌کنند (تحریم نموده‌اند) به همین جهت عده‌ای پول‌های خود را از بانک خارج کرده‌اند. به دنبال این شایعه شب 22 / 10 / 36 ماشین بدون شماره‌ای که پلیس آن را دیده شیشه‌های بانک صادرات واقع در خیابان پهلوی را شکسته‌اند.

نظریه شنبه- این شایعات از طرف روحانیون گلپایگان و از مسجد حاجی و هیئت مهدیه سرچشمه گرفته است.

نظریه یکشنبه- قبلاً در این زمینه با رئیس شهربانی محل مذاکره شده است که پیش‌بینی‌های لازم معمول دارد. خاتم

نظریه10ف- نظریه رهبر عملیات مورد تایید است. ب

نظریه 10 ه‌: این عمل در اکثر شهرهای کشور انجام شده و عکس‌العملی است که افراد مذهبی افراطی علیه بهائیت انجام می‌دهند. مأموران شهربانی و ژاندارمری در تعقیب مرتکبین هستند.

 

*****

به: 342                                                       تاریخ: 12 / 10 / 36

از: 10ه‌                                                    شماره: 10084 / 10 ه‌

 

موضوع: بانک صادرات

حدود یک هفته است که در بین تجار و بازرگانان اصفهان و مردم شایع شده قسمتى از سرمایه بانک صادرات ایران را آقاى هژبر یزدانى رئیس کارخانه قند اصفهان که پیرو مسلک بهائیت مى‌باشد خریدارى نموده است و به همین مناسبت تعداد زیادى از مشتریان بانک مزبور سرمایه خود را از بانک صادرات خارج و حساب داد و ستد خود را مسدود نموده‌اند.

نظریه شنبه: بستن حساب بانک صادرات از طرف اهالى اصفهان اعم از حساب جارى یا پس‌انداز به تدریج ادامه دارد و چنانچه به همین ترتیب پیش برود احتمال رکود کار بانک و ورشکستگى آن را در برخواهد داشت.

نظریه یکشنبه: این خبر به وسیله اغلب منابع گزارش شده و صحت خبر مورد تایید است. ضمناً برابر تحقیقات معموله از بانک صادرات اصفهان 10% سهام بانک به صورت بورس آزاد در بازار بورس در اختیار مشتریان قرار دارد و گویا مقدارى از این سهام را آقاى هژبر یزدانى خریدارى نموده است و این موضوع ابتدا در استان یزد به وسیله بعضى از واعظین و اهل منبر بحث شده و تبلیغاتى انجام گرفته و کم‌کم به اصفهان نیز سرایت کرده و در اصفهان تعدادى از وعاظ از جمله آقایان شیخ محمدتقى فهامى ـ شیخ مهدى مظاهرى.[1]

 آقاى نورى 22 / 11بایگانى شود. نورى

 

*****

به: 312                                             تاریخ: 15 / 10 / 36

از: 20 ه‌ 12                                        شماره: 24957 / 20 ه‌ 12

 

موضوع: جلسه هفتگى تفسیر قرآن در مسجد جلیلى

روز 11 / 10 / 36 جلسه هفتگى قرائت و تفسیر قرآن بعد از نماز مغرب و عشا در مسجد مذکور برگزار گردید پس از ختم جلسه مهدوى[2] به سئوالات حاضرین پاسخ داد. شخص ناشناسى اهل سمنان از مهدوى درباره هژبر یزدانى و بانک صادرات سؤال نمود. نامبرده پاسخ داد: تمام علماء حساب‌هاى خود را در بانک صادرات بسته‌اند. سپس شخصى به نام مهدى کفاش از مهدوى سؤال کرد از بانک رهنى مى‌شود پول قرض کرد و خانه خرید در پاسخ مهدوى اظهار نمود: آیت‌الله خمینى حرام کرده است لکن آیت‌اله خوئى و عده‌اى دیگر از مراجع بلااشکال مى‌دانند.

نظریه شنبه: نظرى ندارد

نظریه یکشنبه: شنبه مورد اعتماد است و به احتمال زیاد خبر فوق صحت دارد. قهرمان

نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه تایید مى‌گردد. حاتم

نظریه چهارشنبه: نظریه سه‌شنبه مورد تایید است.

 

 

*****

به: 2ه‌ 3 (342)                               تاریخ: 18 / 10 / 36

از: 2 ه‌ ب 2 ه‌ 3                              شماره: 2141 / 2 ه‌ ب

 

موضوع: بانک صادرات

شایعات زیادى در شهر نور و غیره حاکى است هژبر یزدانى که اهل سنگسر و بهائى است تعدادى از سهام بانک صادرات را خریده و بدین جهت علماء قم فتوا داده‌اند که با بانک مزبور معامله نشود و حتى عده‌اى فقط از نظر تعصب مذهبى به بانک مراجعه حساب خود را برداشت یا قصد بستن حساب و برداشت موجودى را دارند. به هر حال این شایعات به صورتى درآمده است که روز بروز شدت یافته و مسلماً اثر نامطلوبى درباره اقتصاد بانک مزبور خواهد داشت.

بررسى که به عمل آمده این شایعات از بازار تهران قوت گرفته و سایر بانک‌ها نیز این شایعات را از نظر روال کارشان تایید نمایند البته کسانى که حساب پس‌انداز خود را مسدود نمودند به قول رئیس بانک ایرانشهر در نزد سایر بانک‌ها افتتاح مى‌نمایند. ضمناً آقاى خسروى کاسب بازار و ولى‌زاده کارمند جزء پست که مرد مذهبى مى‌باشد تلفناً به آقاى آیت‌اله آملى و شریعتمدارى قم تماس گرفته‌اند و آیات نیز داد و ستد را با بانک صادرات صلاح ندانسته‌اند.

آقاى نورى

 

*****

به: 342                                                    تاریخ: 19 / 10 / 36

از: ه‌ ز (8 ه‌)                                              شماره: 5525 /  ه‌ ز

 

موضوع: شایعات درباره بانک صادرات ایران

اخیرا در شهرستان زرند و یا بدانا شایع شده که در تهران و تبریز و یزد و برخى شهرهاى دیگر صحبت از خرید اخیر 40% از سرمایه بانک صادرات ایران توسط یک نفر کلیمى است و هرکس این مطلب را شنیده و حسابى در بانک صادرات داشته است فوراً حساب خود را مسدود و موجودیش را از بانک مزبور گرفته و معامله با این بانک را که سهامدار عمده‌اش کلیمى شده است تحریم کرده‌اند.

نظریه یکشنبه: این شایعه در روزهاى اخیر بر سر زبان‌ها افتاده است و درستى و یا نادرستى آن معلوم نیست. کیان

نظریه ه‌ ز: وجود جسته و گریخته شایعه فوق صرف نظر از چگونگى صحت و سقم خبر که گفته مى‌شود احتمالاً ساختگى هم ممکن است باشد تایید و در محافل مذهبى شایعه مزبور بیشتر است.

نظریه یکشنبه 8 ه‌: نظریه ه‌ ز مورد تایید است. هادى

نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه مورد تایید است. امتیاز

نظریه چهارشنبه: نظریه سه‌شنبه تایید مى‌گردد. یگانه

آقاى نورى مذاکره فرمایند.

آقاى نورى 22 / 11

 

*****

به: 342                                                      تاریخ: 20 / 10 / 36

از: 2 ه‌ 3                                                   شماره: 7710 / 2 ه‌ 3

 

موضوع: حمله به بانک صادرات شعبه جویبار

در نیمه شب مورخه 17 / 10 / 36 که تمام اهالى جویبار در خواب بوده‌اند به بانک صادرات شماره 2667 جویبار واقع در جنب اداره بهدارى حمله شده و تعدادى از شیشه‌هاى بانک را شکسته‌اند.

نظریه شنبه: عاملین هنوز شناخته نشده‌اند

نظریه یکشنبه: مفاد خبر احتمالاً صحت دارد. طلعت

نظریه چهارشنبه: احتمالاً این امر از طرف عناصرى که شایع نموده‌اند این بانک متعلق به بهائیان مى‌باشد (شایع است که این بانک را هژبر یزدانى خریدارى کرده) انجام گرفته است. شاهین

آقاى نورى پاسخ داده شود این قبیل وقایع را تلگرافى اعلام دارند.

 

*****

به: 342                                                      تاریخ: 20 / 10 / 36

از: 2 ه‌ 3                                                    شماره: 7725 / 2 ه‌ 3

 

بانک صادرات

اخیرا عده‌اى از روحانیون منطقه اقدام به تبلیغات سوء علیه بانک صادرات نموده و از مردم مى‌خواهند که حساب‌هاى خود را در این بانک بسته و یا به سایر بانک‌ها منتقل نمایند.

افرادى که تاکنون اقدام به این عمل نموده‌اند عبارتند از: حاج سید حجت‌اله موسوى امام جمعه چالوس. 2ـ آقایان محمودیان و استرآبادى و حاج حسن اسفندیارى ساکنین فریدونکنار. 3ـ آقاى روحانى ساکن امیرکلا. 4ـ آقاى آزادى ساکن چهل ستون امیرکلا. 5 ـ آقاى سجادى ساکن شورسولده و آمل. 6ـ آقایان قاسمى و محمدابراهیم مصباح شغل تاجر و على سلیمانى امیرى شغل قصاب ساکنین بابلسر.

ضمناً در مورخه 17 / 10 / 36 سه نفر که داراى اتومبیل پیکان طوسى رنگ بوده‌اند در بابلسر به مردم مراجعه کرده و آنها را تهدید نموده‌اند که معاملات خود را با بانک صادرات قطع نمایند از جمله کسانى که مورد تهدید واقع شده مدیر فروشگاه بانک بابلسر بوده است.

نظریه شنبه: خبر صحت دارد.

نظریه یکشنبه: با توجه به این که گفته مى‌شود که نصف سرمایه بانک صادرات ایران وسیله هژبر یزدانى خریدارى شده و اینکه مشارالیه بهائى مى‌باشد لذا روحانیون اقدام به چنین عملى نموده‌اند. انزوا

نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تایید است. شاهین

نظریه 2 ه‌: هرگونه اقدامى از طریق ساواک در زمینه حمایت از بانک صادرات بشود موضوع بزرگ جلوه‌گر شده و ممکن است در آینده به صورت مسئله خاص و حادى در آید.

آقاى نورى 1 / 11

بایگانى شود

 

*****

به: 312                                                      تاریخ: 21 / 10 / 36

                         شماره: 25088 / 20 ه‌ 12

 

موضوع: برگزارى نماز مغرب و عشا در مسجد جلیلى

روز 17 / 10 / 36 شیخ محمدرضا کنى نماز مغرب و عشا را با شرکت حدود هفتاد نفر در مسجد مذکور برگزار نمود بعد از نماز مهدى کفاش و حاج حسین نصرالهى که از اعضاء مسجد مزبور هستند در یک گفتگو خصوصى مهدى کفاش گفت: امروز عده‌اى ناشناس شیشه‌هاى بانک صادرات شعبه پیچ شمیران را به علت این که سهام عمده آن متعلق به هژبر یزدانى است شکستند. نصرالهى که مخاطب بود اظهار داشت: به طور قطع و یقین این اعمال از طرف دستگاه‌ها براى کوباندن بانک صادرات است زیرا مثل همیشه دولت از عواطف مذهبى مردم سوءاستفاده مى‌کند.

در میان حاضرین حسین خوشبخت ـ احمد مختارپور ـ محمدعلى یزدان‌پناه، حاج على اکرامى و حاج ابراهیم ترقى شناخته گردیدند.

نظریه شنبه: نظرى ندارد

نظریه یکشنبه: شنبه مورد اعتماد است و به احتمال زیاد خبر فوق صحت دارد. قهرمان

نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه مورد تایید مى‌باشد. حاتم

نظریه چهارشنبه: نظریه سه‌شنبه تایید مى‌گردد.

3180 هژبر یزدانى

 

*****

به: 342                                                      تاریخ: 24 / 10 / 36

از: 3 ه‌ 3                                                    شماره: 27540 / 3 ه‌ 3

 

موضوع: بانک صادرات ایران

برابر شایعات موجود چون یکى از سرمایه‌داران معروف به نام هژبر یزدانى که گویا بهائى مى‌باشد اقدام به خریدارى مقدارى از سهام بانک صادرات ایران نموده تعداد زیادى از مردم در زمینه قطع معاملات پولى خود با بانک موصوف از آیت‌اله شریعتمدارى نظرخواهى نموده‌اند و آیت‌اله نیز در جواب آن‌ها گفته که من حساب خود را بسته‌ام شما خود مى‌دانید سپس بسیارى از افراد مذکور مبادرت به مسدود کردن حساب‌هاى خود در بانک مذکور را نموده‌اند افرادى که اقدام به بستن حساب‌هاى خود در بانک صادرات نموده‌اند اکثراً از محل‌هاى حکم‌آباد ـ شنب‌غازان ـ باغمیشه شهرستان تبریز مى‌باشند.

نظریه شنبه: مفاد خبر صحت دارد

نظریه یکشنبه: خبر صحت دارد. علیم

نظریه چهارشنبه: شایعات مبنى بر خریدارى یک سهم از سهام بانک صادرات توسط بهائیان و اقدامات اهالى در زمینه بستن حساب‌هاى خود در بانک صادرات مورد تایید است. رفعت

نظریه جمعه: نظریه چهارشنبه تایید مى‌گردد. تنکابن

سابقه مشروح در 312 و 341 موجود است. بایگانى شود 25 / 11

 

*****

به: 341                                                        تاریخ : 25 / 10 / 36

از: 7 ه‌ 3                                                     شماره: 15092 /  ه‌ 3

 

موضوع: خرید سهام بانک صادرات توسط بهائیان

پیرو 1507 /  ه‌ 3 ـ 21 / 10 / 36

در شهرستان آباده شایع گردیده که در مرکز تعداد زیادى از سهام بانک صادرات را هژبر یزدانى خریدارى نموده و به همین علت مشتریان مسلمان بانک صادرات شهرستان مزبور از این بابت ناراضى و ناراحت و قصد بستن حسابهاى خود را دارند.

نظریه یکشنبه: خبر قابل تحقیق و بررسى مى‌باشد.

نظریه چهارشنبه: با عطف و توجه به اینکه گزارشات متعددى در این زمینه واصل گردیده خرید سهام بانک صادرات توسط هژبر یزدانى پیرو فرقه بهائى به احتمال قوى صحت دارد و تایید موضوع مستلزم تحقیق و بررسى از طریق مرکز مى‌باشد.

نظریه 7 ه‌: نظرى ندارد.

آقاى نورى با اطلاعات واصله درباره بانک صادرات یکجا نگهدارى شود.

بایگانى شود

 

 

*****

به: 312                                                 تاریخ : 25 / 10 / 36

از: 10 ه‌                                                شماره: 10477 / 10 ه‌ 1

 

موضوع: بانک صادرات و اقدامات افراطیون مذهبى

اخیراً عده زیادى از بازاریان و تجار و متعصبین مذهبى و به دنبال آن افراد ساده و عامى حساب‌هاى پس‌انداز و جارى خود را از کلیه شعب بانک صادرات اصفهان خارج و در سایر بانک‌ها مانند پارس ـ ملى ـ سپه و... حساب باز کرده‌اند.

نظریه شنبه: به‌ طورى که شایع است این موضوع به علت آن است که گفته شده نصف سرمایه و اعتبار بانک صادرات توسط هژبر یزدانى (سرمایه‌دار معروف که گفته مى‌شود بهائى است) خریدارى شده لذا مراجع مذهبى معامله با این بانک را تحریم نموده و سعى دارند افراد بی‌سواد و عامى را نیز وادار به بستن حساب‌هاى خود در این بانک بنمایند.

نظریه یکشنبه: به دنبال سخنرانى آیت‌اله گلپایگانى در مسجد اعظم قم و ایراد مطالب تحریک‌آمیز علیه تاریخ شاهنشاهى ـ حجاب و تعطیل بودن مدرسه فیضیه قم و چگونگى کار بانک‌ها و ایجاد تضییقات از طرف دولت عده‌اى از روحانیون و افراطیون مذهبى با تهیه و پخش نوارهاى سخنرانى و ارسال آن‌ها به شهرستان‌ها، بانک صادرات را تهدید به بستن نموده‌اند. ضمناً اکثر صندوق‌هاى قرض‌الحسنه و تعاونی‌هاى اسلامى مؤسسات مشابه حساب‌هاى خود را در بانک صادرات بسته و در سایر بانک‌ها حساب باز نموده‌اند. دادار

نظریه چهارشنبه: با توجه به اینکه عناصر خرابکار و فرصت‌طلب از کلیه موقعیت‌ها استفاده مى‌نمایند اخیراً عده‌اى تحت همین پوشش مبادرت به شکستن شیشه‌هاى شعب بانک صادرات در نقاط مختلف اصفهان نموده و اغلب اعلامیه‌هایى به شیشه و دیوار بانک نصب مى‌نمایند و برابر تحقیقى که به عمل آمده در بین کارکنان بانک نفوذ نموده و با برانگیختن احساسات مذهبى آنان طورى کارکنان بانک را تحت تأثیر قرار مى‌دهند که عده‌اى از آنان تا به حال استعفا داده‌اند که ادامه این وضع بى‌شک خطراتى را دنبال خواهد داشت. لذا وسیله یکشنبه به شنبه آموزش داده شد مراقبتهاى لازم معمول تا افراد محرک را شناسائى و معرفى نماید. قائم

نظریه جمعه: مفاد خبر مورد تایید است. پژواک

نظریه 10 ه‌ نظریه سلسله مراتب عملیاتى مورد تایید است.

57080 بایگانى شود

روحانى 15 / 7 / 36

محترما به استحضار مى‌رساند 4 / 11 / 36                   دایره بررسى بهره‌بردارى شود 5 / 11

 

*****

خواندنیها شماره 19 سال 38               شنبه: 1 بهمن ماه 2536

 

مسائل بانک صادرات ایران

در چند روز اخیر اخبارى درباره بانک صادرات ایران که دومین بانک بزرگ تجارى کشور است شنیده شده که ناشى از وجود مسائلى در بانک مذکور مى‌باشد. به قرار اطلاع مهمترین مسئله بانک مذکور ضعف مدیریت است «یکى از علل آن این است که اکثر اعضاى هیئت مدیره غایب یا در مسافرت هستند و امور بانک به دست افراد معدودى اداره مى‌شود. علت دوم وجود اختلاف‌ نظر بین مدیران اجرائى بانک است که امیدواریم این مسائل مرتفع شود زیرا چنین بانک بزرگى باید همیشه در جهت منافع کشور پیشرفت کند و به امور جارى آن لطمه‌اى وارد نشود.

مسئله دیگرى که شایع شده است که چون یکى از سرمایه‌داران که صاحب قسمتى از سهام بانک مذکور بوده اخیرا تعدادى سهم از کارمندان بانک خریدارى نموده، این موضوع در بین بازرگانان عکس‌العمل خوبى نداشته در حالی که محافل مطلع معتقدند این مسئله نیز، از داخل بانک به خارج سرایت نموده و شاید برخى از مدیران بانک خواسته‌اند مسائل داخلى را به وسیله این قبیل اخبار بپوشانند. «تهران اکونومیست»

خواندنیها: متعاقب انتشار خبر فوق روزنامه کیهان تحت عنوان «بلندترین آسمانخراش ایران 450 میلیون تومان فروخته شد» مى‌نویسد: «بانک صادرات ساختمان 32 طبقه برج سپهر را براى ادارات مرکزى خود و خزانه بانک به مبلغ 450 میلیون تومان خریدارى کرده است.»

با انتشار این دو خبر، خواننده ایران مات و متحیر مى‌ماند که «مسائل بانک صادرات» چیست؟ آیا فزونى پول و درآمد و زیادى دارائى است که براى جا دادن آن‌ها ناچار شد ساختمان 450 میلیون تومانى خریدارى و با عکس و تفصیلات در این موقعیت حساس و کمبود پول و رکود به رخ مشتریان بکشند. یا مسائل دیگرى است که در بازار و میان بازرگانان موجب عکس‌العمل شده، ما از آن خبر نداریم.

 

منبع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، جلد اول، صفحه 62 و رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، هژبر یزدانی، صفحات 201، 205 تا 214 و 216، مرکز بررسی اسناد تاریخی. همچنین بنگرید به روزشمار اسنادی مورخ 18 / 10 همین سایت.
 

تعداد مشاهده: 16680