چند مکاتبه دوستانه بین امام خمینی(ره) و مرحوم شیخ حسین لنکرانی در سال 1341- 1340

تاریخ انتشار: 16 خرداد 1403

پیشگفتار

از آن‌جایی که بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) از ایام جوانی منادی آگاهی و وحدت بین اقشار مختلف ملت بود، با شروع مبارزه آزادی‌بخش خود از سال 1340 با ارسال نامه‌های مختلف در جهت آگاهی‌بخشی به علماء و روحانیون برای افشای رژیم وابسته پهلوی و نقشه‌های قدرت‌های استکباری و ایجاد هماهنگی، همفکری و تشریک مساعی، گام برمی‌داشت، لذا مکاتبات ایشان بسیار قابل توجه است.

 قسمت عمده‌ای از این نامه‌ها ابتدا در صحیفه نور و سپس با ویراست و اضافاتی در صحیفه امام توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) به چاپ رسید. ولی با توجه به وسعت و پراکندگی نامه‌های ارسالی امام(ره) بسیاری از این مکاتبات در نزد افراد و یا در سانسور نامه‌های معظم‌له در شهربانی و ساواک و در پرونده موضوعات و افراد مختلف بایگانی گردیده است.

این مرکز با انتشار مجموعه یاران امام به روایت اسناد ساواک تعدادی از نامه‌های ضبط شده توسط ساواک در پرونده‌های انفرادی روحانیون انقلابی و مبارز را منتشر ساخته است و اینک در نظر دارد به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی با استخراج آن از کتاب‌های منتشره به عنوان بخشی مستقل در سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی در معرض دید عموم قرار دهد.

بنابر این منظور از نامه‌های منتشر نشده امام آن بخش از نامه‌هایی است که در مجموعه ارزنده صحیفه امام نیامده است و امید است با انتشار آن در این سایت و با همت و تلاش مؤسسه محترم تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در چاپ‌های بعدی صحیفه امام گنجانده شود.

در برخی نامه‌ها که لازم بوده است، کوشیده‌ایم تا آن جا که امکان دارد کم و کیف صدور نامه را با استناد به اسناد ساواک برای خوانندگان بازگو کنیم تا چگونگی صدور نامه حضرت امام(ره) و مقدمات و مطالب مربوط به آن روشن گردد.

*******

مرحوم آیت‌الله شیخ حسین لنکرانی در سال 1268ش در محله سنگلج تهران دیده به جهان گشود.

آشنایى و صمیمیت مرحوم لنکرانى با پیشواى انقلاب و بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران امام خمینى(قدس سره) به سال‌هاى 1323 پس از تألیف کتاب «کشف‌الاسرار» باز مى‌گردد. مرحوم لنکرانى پس از مطالعه آن کتاب و مشاهده تعصب و تصلب شدیدى که مؤلف آن با قلم تواناى خویش در دفاع از ساحت تشیع و روحانیت شیعه و مبارزه با نحله‌هاى استعمارى رضا خانی، «وهابیسم» شریعت سنگلجى، و «پاکدینى» کسروى نشان داده بود، سخت به وجد آمده طالب دیدار وى شده بود.

     به آن مرحوم اطلاع مى‌دهند که نویسنده کتاب یکى از فضلا و مدرسین وقت حوزه به نام حاج آقا روح‌اللّه‌ است. که ضمناً داماد آیت‌اللّه‌ حاج شیخ محمد ثقفى مى‌باشد.

 میان مرحوم آیت‌الله ثقفى(پدر همسر امام و از علماى تهران) و مرحوم لنکرانى سابقه ارتباط و دوستى بود. مرحوم لنکرانى تمایل خویش به دیدار با امام را ابراز مى‌دارد. روزى به آقاى لنکرانى خبر مى‌دهند که ایشان آمده است و در این هنگام به منزل آیت‌الله ثقفى مى‌روند.

     آیت‌اللّه‌ لنکرانى نقل مى‌کردند که بعد از ورود به اتاق، روحانى سید، بلند بالا و با وقارى را دیدم و از وى جویاى حال حاج آقا روح‌اللّه‌ شدم وى پاسخ داد: خودم هستم و آشنایى ما از همان لحظه شروع شد.

     بعدها این آشنایى به صمیمیت بسیار انجامید و تا آنجا پیش رفت که در سنوات پیش از نهضت 15 خرداد و دستگیرى و تبعید امام از کشور، تابستان‌ها را ـ که حوزه علمیه قم تعطیل بود ـ امام گاهی اوقات به منزل آقای لنکرانی رفته و این ارتباط سبب شد که میان مرحوم لنکرانى و شهید آیت‌اللّه‌ حاج مصطفى خمینی صمیمیتى ویژه ایجاد شود.

     مرحوم لنکرانى در قیام 15 خرداد و حوادث پیش از آن از روحانیون مبارزه در پایتخت به شمار مى‌رفت و خانه‌اش یکى از مراکز تجمع و رفت و آمد مبارزان بود و به همین جرم نیز، در آن قیام دستگیر شد و به زندان افتاد. استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهرى و حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفى و جمعى دیگر از علماى تهران، چند روزى از آن روزها را در زندان مصاحب و مأنوس مرحوم لنکرانى بودند.

     به شهادت ناظران عینى پیش از ایراد نطق کوبنده امام بر ضد لایحه کاپیتولاسیون و وکلاى مجلس فرمایشى وقت، متن مذاکرات مجلس به هنگام طرح لایحه ذلت بار، از ناحیه مرحوم لنکرانى تهیه و جهت اطلاع کامل و دقیق امام و برخى دیگر از مراجع به قم فرستاده شده بود البته این اولین و آخرین اخبار سیاسى مهم ارسالى از سوى آن مرحوم به قم و دیگر بلاد نبود.

   در دوران تبعید حضرت امام، علاوه بر فعالیت‌هاى سیاسى ایشان و ارسال نامه براى حضرت امام و شهید آیت‌اللّه‌ سید مصطفى خمینى با حجت‌الاسلام سید احمد خمینى نیز در ارتباط بودند.

متن تلگرام‌هایى که مرحوم آیت‌اللّه‌ لنکرانى هشت ساعت قبل از رحلت خود خطاب به رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌اللّه‌ خامنه‌اى، آیت‌اللّه‌ سیدمرتضی پسندیده و حجت‌الاسلام سیداحمد خمینى مخابره نمود چنین است.

جناب مستطاب آیت‌اللّه‌ سیدعلى خامنه‌اى

     سلام علیکم، با عرض تسلیت به مناسبت این واقعه خیلى بزرگ و دردناک و اظهار رضایت از مصلحت اندیشى فقهاى معظم خبرگان و به خصوص از تسریع آن حضرات در اتّخاذ تصمیم به انتخاب جناب عالى به منظور جبران و پرکردن امیدوارى زیاد شد که:

عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت

بس شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

از خداوند منان مسألت دارم که در این مقام خیلى مهم و حسّاس جناب عالى را یارى دهد تا منشأ خیر و صلاح فراوان باشید.

با تقدیم احترامات فائقه ـ شیخ حسین لنکرانى

18 / 3 / 68 - قم

حضرت آیت‌اللّه‌ آقاى آقا سیّد مرتضى پسندیده

     سلام علیکم. اگر حالم مساعد بود و مى‌توانستم براى عرض تسلیت به آن وجود محترم، خود مى‌آمدم تا ساعاتى را با هم در این مصیبت بزرگ همدردى کنیم. چه کنم، وضع مزاجیم مرا از شرکت در مراسم تشییع و تدفین حضرت آیت‌اللّه‌ خمینى رضوان‌اللّه‌ تعالى علیه هم محروم داشت.

با آن همه سوابق و یگانگى بین ما و خانواده‌هاى ما، شدّت تأثّر من در رحلت معظم‌له، عدم توانایى شرکتم را در آن مراسم دو چندان کرده است.

با تقدیم احترام و آرزوى سلامتى آن وجود مغتنم

شیخ حسین لنکرانى 18  /  3  /  68

جماران

جناب حجت‌الاسلام آقاى سید احمد خمینى

     همراه عرض تسلیت در این واقعه اندوهبار به جناب عالى و والده محترمه و دیگر افراد آن خانواده بزرگ به خصوص به خدمت حضرت آیت‌اللّه‌ پسندیده عموى گرامیتان امید است که شما با حسن تدبیر و دقّت لازم در نگاهداشت «بیت آیت‌اللّه‌ خمینى» به عنوان مرجع و ملجأ، کوششى صحیح و حساب شده داشته باشید و رجاء واثق دارم که مسئولان مملکتى که همه از دست پروردگان والد معظم جنابعالى حضرت آیت‌اللّه‌ خمینى رضوان‌اللّه‌ علیه مى‌باشند در انجام این امر مهم یار و یاور شما باشند.

با احترامات ـ شیخ حسین لنکرانى

18 / 3 / 68

او در آخرین لحظات عمر وقتی به وظیفه تاریخی خود عمل نمود، احساس آرامش کرد و در شب پنجشنبه 18 / 3 / 68 چشم از جهان فرو بست و در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی علیه ‌السلام و در مقبره فقیه مبارز آیت‌الله حاج ملاعلی کنی به خاک سپرده شد.

چند نامه و تلگراف زیر بین حضرت امام و مرحوم شیخ حسین لنکرانی بازگوی خاطرات آن تاریخ است.

منبع: شیخ حسین لنکرانی به روایت اسناد ساواک، صفحه بیست و سه تا بیست و پنج مقدمه و صفحات آخر کتاب اسناد ضمیمه، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1383. و صحیفه امام خمینی(ره)، جلد 21، صفحه 488.

نامه امام از قم به لنکرانی در کرج- 5 ذی‌قعده 1380 قمری برابر اردیبهشت 1340 شمسی

نوشته بی تاریخ از امام خمینی به آیت‌الله لنکرانی

پیش‌نویس تلگراف آیت‌الله لنکرانی به امام خمینی در قم

تلگراف امام خمینی به لنکرانی از تجریش به کرج- 7 تیر 41

پاسخ آیت‌الله لنکرانی به تلگراف امام خمینی از کرج به تجریش- 10 تیر 41

آیت‌الله لنکرانی در حال بیان خاطرات

شیخ حسین لنکرانی و آیت‌الله سیدمحمود طالقانی

تعداد مشاهده: 20026