امام موسی صدر، رئیس شورای عالی شیعیان لبنان، یکی از تاثیرگذارترین چهرههای تاریخ معاصر لبنان و منطقه است. وی به دلیل تواناییهای علمی و مدیریتی به سرعت توانست شیعیان لبنان را منسجم کرده و وجاهتی جهانی برای خود ایجاد کند. سند زیر گزارشی است از ساواک راجع به فعالیتها و اقدامات ایشان در بخشی از این سند، عشق و علاقهی امام موسی صدر به ایران به خوبی منعکس شده است:«نامبرده [امام موسی صدر] اضافه نموده وقتی که رئیس جمهوری لبنان به من پیشنهاد نموده که گذرنامه لبنانی برایم صادر شود جواباً اظهار داشتم که اگر این کار موجب ترک تابعیت ایرانی من نشود مخالفتی ندارم و رئیس جمهور لبنان به وی پاسخ داده که از نظر لبنان مانعی ندارد که شما به تابعیت اصلی خود باقی بمانید»
![](pic/roozshomar/827_1.jpg?1719414989)
![](pic/roozshomar/827_2.jpg?1719414989)
سند دیگر امروز نشان میدهد که اعضای جبههی ملی به جای تکیه بر نیروهای مردمی و داشتن استراتژی روشن برای مقابله با رژیم پهلوی، به شدت به دنبال جلب نظر آمریکاییها بوده و سیاستهای خود را بر اساس اهداف آنها ترسیم میکردهاند. در این سند آمده است:
«دکتر کریم سنجابی عضو هیئت اجرائیه جبهه ملی به دوستان خود اظهار داشته دولت آمریکا و سیاست خارجی آن کشور از دکتر محمد مصدق جانبداری نمیکند و روی این اصل ما مجبور شدهایم فعالیت جبهه ملی را مستقیماً و بدون نظر دکتر مصدق شروع کنیم و فقط از نام او برای جلب نظر افراد استفاده نمائیم»
![](pic/roozshomar/826_1.jpg?1719414989)
جمشید آموزگار از رجال عصر پهلوی و از چهرههای وابسته به آمریکا بود. وی به کمک آمریکاییها به سرعت توانست سلسله مراتب قدرت را طی و به مقاماتی چون وزارت و حتی نخستوزیری برسد. اسناد موجود نشان میدهد که وی از اواسط دههی چهل در آرزوی رسیدن به نخستوزیری بوده و همواره در این زمینه تلاش میکرده است. وی سرانجام در سال 1356 به جای هویدا به نخستوزیری رسید اما به دلیل شدت گرفتن امواج انقلاب و وقوع حادثهی سینما رکس آبادان مجبور به استعفاء و فرار از کشور شد. در سند زیر میبینیم که وی در سال 1345 به دنبال تجمیع وابستگان آمریکا به دور خود بوده است. در بخشی از این سند میخوانیم:
« دکتر آموزگار مجدداً مشغول دستهبندی و فعالیت برای نخستوزیر شده است و اخیراً 80 نفر از محصلین و افراد از آمریکا برگشته را که جزء حزب ایران نوین و گروه مترقی نیستند و تاکنون با احزاب و دستهای داخل نشدهاند دور خود جمع کرده [است]»
![](pic/roozshomar/825_1.jpg?1719414989)
سند زیر گفتههای «محافل مختلف» درباره بازداشت و دستگیری حضرت امام(ره) و وضعیت فراروی حکومت پهلوی و نهضت امام(ره) است. به باور این محافل:
1) دولت در مورد مسئله آقای خمینی در بن بست مانده است. در توقیف نگاه داشتن او نیز مشکل ایجاد شده و آزاد کردن وی نیز مشکل بزرگی است.
2) شایعاتی بر سر زبانها بوده مبنی بر این که دولت مایل است آقای شریعتمداری را در برابر حضرت امام(ره) قرار دهد.
3) آنهایی که به ملاقات آقای شریعتمداری رفتهاند، میگفتهاند که «خمینی چیز دیگری است بدین معنی که خمینی را بهتر از شریعتمداری میدانستهاند»
![](pic/roozshomar/413_1.jpg?1719414989)
سند زیر مکاتبه بین سرلشگر علیمحمد خادمی مدیرعامل هواپیمایی ملی ایران و نخست وزیری است. خادمی در این نامه با ارائه آمار، به نخست وزیر اعلام میکند که یکی از اثرات نهضت 15 خرداد کاهش ورود گردشگران خارجی به ایران بوده است. بر پایه این گزارش در حالی که ورود گردشگران به ایران در فروردین ماه 42 نسبت به فروردین 41 حدود 54 درصد افزایش داشته اما ورود گردشگران به اصفهان در نیمه دوم خرداد 1342 بیش از 40 درصد کاهش داشته است. پیشنهاد شده است در چنین شرایطی به نمایندگیها و تشکیلات سیاسی خارج از کشور دستور داده شود که «وجود ثبات و آرامش در کشور» را منتشر کنند.
![](pic/roozshomar/412_1.jpg?1719414989)
![](pic/roozshomar/412_2.jpg?1719414989)