امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: در دگرگونی‌های دنیا عبرت است. غررالحکم، جلد 4، صفحه 395، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

آن قدری که تاریخ به ما گفته است، در چند نهضت که در ایران واقع شد، نهضت تنباکو، نهضت مشروطه، قضیه پانزده خرداد، نقش زن‌ها بالاتر از مردها اگر نبود، کمتر نبود. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 18، ص 402.

 

مجموعه قیام پانزده خرداد

قیام 15 خرداد / حصر (جلد چهارم)

سال انتشار: 1380
تعداد صفحات: 435
شابک: 964-6844-10-3

قیمت: 22000 ریال

معرفی کتاب نام کتاب: قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک (جلد دوم) ناشر: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات پژوهش و بررسی علل و عوامل به وجود آمدن یک حرکت، قیام، حادثه، شورش و یا در معنی وسیع و اساسی کلمه انقلاب، برای دستیابی به حقایق تاریخی آن بسیار بایسته و ضروری مینماید. قیام 15 خرداد نیز قهراً نمیتواند از این قاعده مستثنی باشد. این کتاب که در جلد نخست خود برخی زمینه های بروز و ظهور این حرکت مردمی و اسلامی را ـ که به رهبری امام خمینی «ره» و روحانیت مبارز و آگاه شکل گرفته بود ـ بر شکافته بود، در جلد دوم برخی علل و عوامل آن را به روایت اسناد مطرح کرده و باز نمایانده است. یکی از آن عوامل میتواند واکنش قهرمانانه و شجاعانه حضرت امام «ره» در برابر لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی باشد و طبعاً بازتاب و بازخورد حکومتی و امنیتی آن از سوی رژیم، علت دیگر نیز به طور حتم رفراندم به اصطلاح انقلاب سفید و نگرانی شاه از موضع گیری مراجع و روحانیون بود. خوشبختانه این دو موضوع و یا بهتر بگوییم دو علت در مقدمه این جلد (جلد دوم) به خوبی کاویده و باز نموده شده است. در بخش آغازین مقدمه در خصوص موضع گیری حضرت امام خمینی «ره» و برخورد ساواک و دستگاههای امنیتی رژیم آمده است: «علیرغم اعلام لغو قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی، براثر مبارزات پیگیر امام «ره» و به تحرک واداشتن حوزه های علمیه، از همان هنگام، عملیات علیه مبارزان به اشکال متعددی دنبال میگردید. بخصوص اینکه رژیم به میزان مقبولیت عمومی مطالب بیان شده از سوی امام خمینی «ره» و آماج رو به گسترش آن به خوبی وقوف یافته بود.» و در مورد شدت عمل رژیم برای مرعوب ساختن مردم و مبارزان و در نهایت خروج آنان از صحنة مبارزه میگوید: «دستگیری های گسترده، شکنجه، اعزام گروهی از طلاب و دانشجویان به سربازی، هجوم پلیس به دانشگاه و حوزه، غارت و تخریب مغازه های اعتصابی، تعطیل چاپخانه های مظنون به چاپ اعلامیه و... از این اقدامات بودند.» در خصوص علت دوم یعنی رفراندم به اصطلاح انقلاب سفید و سفر شاه به شهرستان مقدس قم برای همراه نمودن مراجع یا برخی از مراجع و طلاب و روحانیون و یا حداقل به سکوت کشاندن آنان هنگام برگزاری رفراندم کذایی، این حرکت زیرکانه حضرت امام «ره» را چنین نقل میکند: «در همین حال اقدام اساسی و هوشمندانه دیگر امام «ره» که موجب شکست نهایی مانور قدرت شاهانه و توطئه های دیگر رژیم شد، این بود که شب چهارم بهمن ماه 1341 به اهالی قم و طلاب و فضلا پیام دادند که روز چهارم بهمن ـ روز دیدار شاه از قم ـ خارج شدن از منازل و مدارس حرام است و هیچ کس از محل سکونت خود بیرون نیاید.» شاه که میبیند در آن روز شهر ظاهر طبیعی خود را از دست داده و جنب جوش همیشگی در آن به چشم نمیخورد بسیار عصبانی و خشمگین شده، در مراسمی به سخنرانی میپردازد و چنین میگوید: «دیگر مفت خوری تمام شد. اینها [علما و روحانیون] ارتجاع سیاه هستند.... درک ندارند، بد نیت هستند. در واقعه آذربایجان با پیشه وری ائتلاف کردند و با او شراب خوردند [!] اینها صد برابر خائن تر از حزب توده هستند.» سرانجام پس از اعلام دروغین موفقیت آمیز بودن رفراندم و تغییر نام آن از «انقلاب سفید» به «انقلاب شاه و مردم» روحانیت و مراجع یکپارچه در اواخر اسفند ماه همان سال نوروز سال 1342 را عزای عمومی اعلام کردند و این حرکت به طور قطع زمینه انتقام جوئیهای رژیم و قتل عام طلاب در مدرسه فیضیه و... را به دنبال داشت. بی گمان باید اذعان داشت که هیچ محقق و پژوهشگر تاریخی نمیتواند خود را از مراجعة به این کتاب و اسناد آن بی نیاز و مستغنی بداند.

تعداد مشاهده: 6872


تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است.