شکنجه‌گری به نام علی‌اصغر زمانی معروف به استوار زمانی
تاریخ انتشار: 04 مهر 1402
شکنجه دستبند قپانی«علی‌اصغر زمانی، معروف به استوار زمانی از بازجویان و شکنجه‌گران بنام زندان قزل‌قلعه و کمیته مشترک ضد خرابکاری بود. زمانی اهل اصفهان بود. وی عضو رکن ۲ ارتش بود و درجه استواری داشت و با تشکیل فرمانداری نظامی تیمور بختیار در پادگان ۲ زرهی و زندان قزل‌قلعه به بازجویی و شکنجه بازداشت شدگان پرداخت. استوار زمانی که فردی معتاد به تریاک و لاغر اندام بود، در کنار سایر شکنجه‌گران فرمانداری نظامی، جلادی به تمام معنا و زبان‌باز بود و برای خود نام و ننگی یافت. از شکنجه‌هایی که وی به کار می‌برد از دستبند قپانی یاد شده است. در ماجرای دستگیری خسرو روزبه در سال ۱۳۳۶، زمانی به سوی روزبه تیراندازی کرد در این درگیری هم روزبه مجروح شد و هم استوار زمانی با اصابت یک گلوله به شکمش مجروح گردید. همین مجروحیت وی را به رده افسری «مفتخر» ساخت و ارتقای مقام یافت و به جرگه افسران پیوست. وی همواره به گلوله برجای مانده در شکمش افتخار می‌کرد. با تشکیل کمیته مشترک ضد خرابکاری، زمانی که از دوره تیمور بختیار همکاری با ساواک را آغاز کرده بود به این زندان منتقل شد و به بازجویی و شکنجه زندانیان پرداخت. وی به دلیل کهولت سن و تجربه بالایش مورد احترام سایر بازجویان و شکنجه‌گران بود و او را در کمیته مشترک «آقا» خطاب می‌کردند و دیگر بازجوها در حضورش سخن بر زبان نمی‌راندند. براساس اسناد ساواک در ۱۳۵۶، زمانی از طرف سرتیپ جلال سجده‌ای رئیس وقت کمیته مشترک نامه‌های این زندان را امضا می‌کرد و همین امر نشان دهنده جایگاه او در کمیته مشترک است. برخی وی را یکی از معاونان کمیته مشترک ضد خرابکاری دانسته‌اند. استوار زمانی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی فوت کرد.»[1]
در پی شکایت عده‌ای از دامپروارن کُرد علیه هژبر یزدانی سرمایه‌دار بهائی، در سال 1348، استوار زمانی به همراه چند نفر دیگر، جزء کسانی بود که صورت مجلس تحویل هژبر و وسایل همراه او را به ساواک امضا و ارائه نموده است.[2]
*****
تاریخ: 23 /2 /1348
صورت مجلس
در اجرای اوامر صادره، در ساعت 23- 14 /2 /48 آقای هژبر یزدانی، دارنده شناسنامه 113- 1103 صادره از سنگسر، دستگیر و به ساواک تهران اعزام و در حضور امضاکنندگان زیر از مشارالیه بازرسی بدنی به عمل آمد و از جیب‌های وی مبلغ 1042190 یک میلیون چهارصد و بیست و یکهزار و نود ریال وجه نقد (اسکناس و چک تضمین شده) و نیز تعداد 33 فقره چک مربوط به بانک‌های مختلف به مبلغ یک میلیون و پانصد و سیزده هزار و ششصد و هفتاد ریال به انضمام مقداری اوراق کشف که تحویل افسر نگهبان ساواک تهران گردید.
1ـ آقای هژبر یزدانی
2ـ علی اصغر زمانی
3ـ آقای محسنی
4ـ امیر سنبلی
5ـ اکبر اکبرزاده
پی‌نوشت‌ها:
[1] . دانشنامه زندان سیاسی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، چاپ اول، سال 1401، ج 1، ص 79 و 81.
[2] . رجال عصر پهلوی، هژبر یزدانی به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1384، ص 15.
بازجو و شکنجه دستبند قپانی
تعداد مشاهده: 8962
