امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده است: غافل‌ترین و ناآگاه‌ترین مردم کسی است که به دگرگونی و حال به حال شدن دنیا پند نگیرد. سفینه البحار، جلد 2، صفحه 146، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.*** قرار دادن اسناد متقن و جهت دهنده در فضای مجازی به بسیاری از محققان و نویسندگان کمک شایانی خواهد کرد. مقام معظم رهبری در دیدار با کارکنان مرکز اسناد انقلاب اسلامی مورخه 1390/1/31.

اسناد بدون شرح

گزارش نهائی ساواک از هیئت‌های مؤتلفه اسلامی در سال 1344


تاریخ انتشار: 26 خرداد 1399


[تاریخ: 9 / 4 / 1344]

موضوع: هیئت مؤتلفه اسلامی

پیدایش هیئت:

    از اواخر سال 42 اطلاعاتی به ساواک رسیده بود مبنی بر این که تعدادی افراد متعصب ظاهراً مذهبی که بعضاً سوابق فعالیتهای مضره در گذشته داشته‌اند جلساتی به طور هفتگی و کاملاً مخفیانه در منازل افراد شرکت کننده تشکیل و غالباً مبادرت به بحث درباره مسائل روز ـ انتقاد از نحوه عمل دولت ـ اتخاذ تصمیم برای مبارزه پنهانی با وضع موجود مملکت و تشکیل گروههای ضربتی افراطی و تربیت و آموزش جوانان متعصب تندرو به منظور ایجاد تروریستهای حرفه‌ای می‌نمودند.

هم‌ زمان با این جریانات فکر ائتلاف و همکاری با سایر دستجات مذهبی در بین این افراد قوت گرفت و شخصی به نام مهدی بهادران که فعلاً متواری است ضمن تماس با چند تن از گردانندگان دستجات ظاهراً مذهبی در تهران و قم موجبات تشکیل هیئتی به نام هیئت‌های مؤتلفه اسلامی فراهم می‌نماید.

هدف هیئت:

از بررسی اساسنامه و مرامنامه این هیئت که به پیوست تقدیم می‌گردد این طور استنباط می‌شود که هدف هیئت مزبور ظاهراً به منظور ترویج دین اسلام و یکنواخت ساختن نوع تعلیمات مذهبی در حوزه‌های وابسته و توسعه شبکه در سرتاسر کشور بوده. لیکن مدارک موجود و اقاریر متهمین خلاف این مطلب را به دلایل ذیل ثابت می‌نماید:

1- نشریاتی که از طرف این هیئت تهیه و توزیع گردیده به پیوست گزارش تقدیم شده که حاوی ایجاد روح عصیان و سست کردن عقاید مردم به مبانی ملی ـ تحریک افکار عمومی ـ توهین و اسائه ادب به مقامات عالیه مملکت بوده است.

2- چند تن از گردانندگان اصلی این هیئت افرادی از قبیل صادق امانی ـ حبیب عسگراولادی ـ عباس مدرسی‌فر ـ مهدی عراقی ـ احمد شهاب معروف به شاه بداغلو بودند که از عاملین توطئه قتل شادروان حسنعلی منصور نخست‌وزیر سابق بوده‌اند.

3- این افراد عامل اجرای منویات برخی از روحانیون مخالف دولت بوده و از نظر مادی و معنوی مورد پشتیبانی آنان واقع می‌شده‌اند.

4- یکی از گردانندگان سازمان مرکزی این هیئت به نام صادق امانی که جزء عاملین اصلی قتل شادروان حسنعلی منصور بوده در یکی از جلسات منعقده مسئله مبارزه علیه دولت را مطرح و پیشنهاد اقدامات حاد نموده و از مفاد اقاریر متهمین این طور استنباط می‌گردد که سایر گردانندگان این هیئت از توطئه‌ای که از طرف صادق امانی در شرف انجام بوده کم و بیش با اطلاع بودند.

5- تعدادی از گردانندگان و اعضای وابسته به این هیئت افرادی هستند که سابقه فعالیت مضره داشته و بعضاً از طریق مقامات قضائی تحت تعقیب قرار گرفته بودند.

6- چند روز پس از واقعه قتل شادروان منصور گردانندگان این هیئت در منزل عسگراولادی جلسه‌ای تشکیل داده که در آن جلسه صادق امانی و مهدی عراقی (عاملین توطئه قتل شادروان منصور) شرکت داشتند و حال آن که صادق امانی و مهدی عراقی از طرف مقامات انتظامی و قضائی تحت تعقیب بودند.

7- پس از واقعه قتل حسنعلی منصور و دستگیری متهمین که چند نفر آنان از اعضاء سازمان مرکزی هیئت مؤتلفه بوده‌اند از طرف این هیئت پیکی به نزد یکی از مراجع تقلید به مشهد اعزام می‌گردد تا درباره استخلاص متهمین قتل اقداماتی از طرف مرجع مورد بحث به عمل آید.

8- متواری شدن یک نفر از اعضای سازمان مرکزی هیئت به نام مهدی بهادران که رابط بین هیئت مزبور با مراجع مخالف دولت بوده خود دلیل بارز دیگری است برفعالیت مضره این هیئت که برخلاف مواد تنظیمی اساسنامه و مرامنامه اقدام نموده‌اند.

گردش کار:

ساواک از اوائل سال 43 در جریان فعالیت این هیئت قرار گرفت و به منظور شناسائی کامل این هیئت و گردانندگان آن موضوع را پیگیری نمود و پس از جمع‌آوری مدارک لازم که دال بر اتهامات منتسبه به متهمین مندرج در پرونده بود اقدام به دستگیری آنها نمود و بالنتیجه مجموعاً سی نفر از اعضای سازمان مرکزی و تعدادی از اعضای وابسته به هیئت مزبور که کم و بیش مسئولیت‌های در هیئت داشتند دستگیر شدند. در بازجوئی‌هایی که از این افراد به عمل آمد اقاریری در مورد هدف هیئت و اقداماتی که در زمینه مبارزه با دولت و چاپ اعلامیه‌های زننده و حاد و تماس با روحانیون مخالف دولت و کمکهای مالی آنها در مورد تهیه و توزیع نشریاتی خلاف مصالح از طرف متهمین شده که برحسب درجه مسئولیت آنها و مدارک موجود در پرونده و میزان اتهامات وارده سی نفر از افراد بازداشتی مورد بحث به سه دسته به شرح ذیل تقسیم گردیده‌اند.

الف- دوازده نفر افرادی که در سازمان مرکزی عضویت داشته و می‌توان جزء گردانندگان اصلی محسوب کرد و فرد فرد آنان به استثنای چهار نفر (صادق امانی ـ مهدی عراقی ـ حبیب‌الله عسگراولادی ـ عباس مدرسی‌فر که به اتهام سوء‌قصد به منظور به هم زدن اساس حکومت تحت تعقیب قرار گرفته‌اند) اعترافاتی در زمینه فعالیتهای مضره نموده‌اند که اسامی آنان به شرح زیر می‌باشد.

1- سیدمحمود میرفندرسکی ـ درجه یک

2- مهدی شفیق ـ درجه یک

3- صادق اسلامی ـ درجه یک

4- ابوالفضل توکلی بینا ـ درجه یک

5-اسدالله لاجوردی ـ درجه یک

6- عزت‌الله خلیلی ـ درجه یک

7- حسین رحمانی ـ درجه یک

8- علی حبیب‌اللهیان ـ درجه یک

ب- شش نفر افرادی که وابستگی کامل به هیئت مؤتلفه داشته و دارای سوابق مضره نیز بوده‌اند در این هیئت فعالیت قابل ملاحظه‌ای نموده که اسامی آنان عبارت است از:

1- محمد دلیلی دیدار ـ درجه دو

2- مهدی احمد ـ درجه دو

3- عبدالله پارساپور ـ درجه دو

4- اسدالله بادامچیان ـ درجه دو

5- محمود سادات کوچ محتشم ـ درجه دو

6- غضنفر یمینی شریف ـ درجه دو

ج- شانزده نفر از افرادی که غالباً از نیت واقعی تشکیل‌دهندگان این هیئت بی‌اطلاع بوده و فاقد سوابق مضره قبلی می‌باشند عبارتند از:

1- محمد متین وفا ـ درجه سه

2- علی فتوگرافی ـ درجه سه

3- حسین مصدقی ـ درجه سه

4- ابوالفتح کاتوزیان درجه سه

5- حسین مافی‌نژاد درجه سه

6- سیدمرتضی لاجوردی[1] درجه سه

7- سیدمحسن امیرحسینی درجه سه

8- حسن پوربختیار[2] درجه سه

9- مرتضی محمدحسین تجریشی درجه سه

10- علی‌اکبر قرائیان[3] درجه سه

11- اصغر جودی[4] درجه سه

12- حاج عباس نوشاد حقیقی درجه سه

13- سیدمحمود حسینی درجه سه

14- علی باقری[5] درجه سه

15- محمدمهدی استاد علی مازندرانی درجه سه

16- اکبر هاشم بهرمانی معروف به هاشمی رفسنجانی درجه سه

توضیح این که پرونده متهمین ردیفهای 2و 3و 7 (بندج) جهت رسیدگی به دادستانی ارتش احاله و نامبردگان به قید التزام عدم خروج از حوزه قضائی تهران از زندان مرخص شده‌اند.

 

کوچصفهانی 9 / 4 / 44

 

پی‌نوشت‌ها:


[1] . سید مرتضی لاجوردی، فرزند سید علی اکبر در سال 1316 ﻫ ش در تهران متولد شد. وی که برادر شهید اسدالله لاجوردی است به شغل پیراهن فروشی در بازار اشتغال داشت و در تاریخ 13 / 12 / 1343 به علت ارتباط سببی با شهید صادق امانی و اتهام عضویت در هیأتهای مؤتلفه اسلامی دستگیر گردید. وی تا تاریخ 12 / 4 / 1344 در زندان بود و چون معلوم شد که در هیأتهای مؤتلفه اسلامی عضویت و فعالیتی نداشته از وی رفع سوءظن گردید. سید مرتضی در رابطه با اعدام انقلابی حسنعلی منصور نیز به مدت 7 روز در شهربانی بازداشت بود.

[2] . حسن پوربختیاری، فرزند عبدالحسین در سال 1311ﻫ ش در شهر ری متولد شد. وی که به علت داشتن مغازه قصابی به حاج حسن قصاب معروف بود، در تاریخ 10 / 1 / 1344 به اتهام عضویت در هیأتهای مؤتلفه اسلامی دستگیر به مدت سه ماه بازداشت شد. حاج حسن پور بختیاری که در هیأتهای مختلف، از جمله هیئت قائمیه، انصارالحسین و... شرکت داشت و مرثیه خوانی میکرد به علت دعا برای امام (ره) و زندانیان بی گناه در سال 52 به ساواک شهر ری احضار و به وی تذکر داده شد، ولی به علت ادامه این روش و ارتباط با آیت الله سید علی غیوری در تاریخ 20 / 9 / 53 دستگیر و تا تاریخ 8 / 11 / 53 در زندان به سر برد. ساواک در تاریخ 27 / 9 / 53 درباره وی چنین مینویسد : «نامبرده از متعصبین مذهبی تهران و طرفدار روحانیون افراطی میباشد که از سال‌ها قبل اقداماتی در جهت تقویت وعاظ مفسده جو (به ویژه سید علی غیوری که فعالیت‌های ضد امنیتی و گمراه کننده او محرز بوده و طرد گردیده است) به عمل آورده، به طور مرتب در جلسات هفتگی هیئت خامس آل عبا شرکت و ضمن نوحه خوانی مکرراً جهت خمینی و زندانیان بی گناه دعا کرده است. تذکرات مکرری که به وی داده شده در وی مؤثر واقع نشده و گزارشهای اخیر نیز حاکی از آن است که این شخص کماکان به تحریکات خویش ادامه میدهد.» (اسناد ساواک - پرونده انفرادی)

[3] . علی‌اکبر قرائیان فرزند حسین در سال 1321 ش در تهران متولد شد. در گزارش تنظیم شده از سوی ساواک شغل وی بزاز در بازار بزازها عنوان شده است. پس از اعدام انقلابی حسنعلی منصور وی نیز از جمله افرادی بود که در مورخه 12 / 12 / 43 دستگیر و منزلش مورد بازرسی قرار گرفت. اداره دادرسی ارتش پس از چهار ماه قرار بازداشت وی را به قرار التزام عدم خروج از حوزه قضایی تهران تبدیل و وی در مورخه 12 / 4 / 44 آزاد شد. (اسناد ساواک)

[4] . اصغر جودی معروف به معمار فرزند ابوالقاسم در سال 1303 هجری شمسی در خوانسار متولد گردید. مشارالیه در سال 1343 در بازار تهران، در کارخانه بافندگی آقای یوسفی کار می‌کرد و در بازار به اصغر یوسفی شهرت داشت، وی به علت شرکت در مراسم عاشورا دستگیر و در تاریخ 13 / 3 / 43 آزاد شد.

جودی در تاریخ 12 / 12 / 43 به اتهام عضویت در هیأت‌های مؤتلفه اسلامی دستگیر گردید. ساواک در نظریۀ خود چنین می‌نویسد: «مشارالیه از نیت واقعی تشکیل دهندگان جلسات مذهبی واقف نبوده» و در تاریخ 12 / 4 / 44 از زندان آزاد گردید.

او در سال 1347 نیز برای اخذ پاسپورت جهت مسافرت به عراق به ساواک احضار گردید و سپس با دادن گذرنامه به وی موافقت گردید. وی چندی پیش دارفانی را وداع گفت. (اسناد ساواک)

[5] . سید محمدعلی باقری، فرزند علی‌نقی در سال 1323 ﻫ ش متولد شد. در گزارش ساواک شغل وی صحافی در بازار عنوان شده است. وی که داماد حاج مهدی بهادران بود در مورخه 18 / 12 / 43 در منزل آقای بهادران دستگیر و بازداشت شد.










منبع: یاران امام به روایت اسناد ساواک، حبیب‌الله عسکراولادی، صفحه 145 تا 149، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1397.
 

تعداد مشاهده: 6128

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.