جلوه وحدت در بیماری و رحلت آیت‌الله العظمی سیدحسین بروجردی در سال 1340

تاریخ انتشار: 08 فروردين 1400

گیرنده: اداره کل سوم تاریخ: 1340 /1 /10
فرستنده: ساواک کردستان شماره: 189/ ب

موضوع: تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور

یک برگ اعلامیه که آقاى حاج کمال‌الدین مجتهدى کردستانى به مناسبت سلامتى حضرت آیت‌‌الله بروجردى پیشواى عالم اسلامى چاپ و در کردستان منتشر نموده است جهت استحضار به پیوست تقدیم می‌گردد. مراتب نیز با ارسال20 برگ به ساواک قم اعلام گردید. مقرر فرمائید در صورت تصویب به منظور جلب توجه شیعیان در مورد اقدامات اهل تسنن در شهرستان قم منتشر شود.

رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان کردستان
کبیرى

فرمودند حال که فوت نمود لذا بایگانى شود. 40 /1 /27

******

اهالى محترم شاهدوست و وطن خواه کردستان

چون در این هفته یگانه پیشواى عالم اسلامى حضرت آیت‌‌الله العظمى بروجردى دچار عارضه قلبى گشته‌اند لازم می‌دانم از همگى افراد این سامان دعوت نمایم که در کلیه مساجد و تکایا براى سلامتى و صحت این شخصیت بزرگ دعاى خیر نمایند که انشاالله وجود معظم‌له از گزند بلاها مصون بماند تا¬ خدمت بیشترى به عالم اسلام بنماید.

آمین یا رب العالمین
الاحقر حاج کمال الدین
مجتهدى الکردستانى

چاپخانه بهرامى
رونوشت برابر اصل است

******

از: سنندج تاریخ: 40 /1 /10
به: تهران شماره: 159

محترما به مناسبت رحلت مرحوم آیت‌‌الله بروجردى روز جارى مجلس سوگوارى از طرف شیعیان ساکن سنندج و فردا جمعه 11 از طرف بازرگانان و روحانیون و صبح شنبه 12 از طرف لشگر شش و بعد ازظهر همان روز از طرف استاندارى در سنندج منعقد است.

کبیرى

به فرموده بایگانى شود...
40 /1 /17

******

شماره: 224 /9

تاریخ: 40 /1 /16

اطلاعیه

به طوری که بین دانشجویان دانشگاه اظهار گردیده رحلت حضرت آیت‌‌الله بروجردى گذشته از جنبه مذهبى جنبه سیاسى نیز به خود گرفته و غیر مسلمان‌ها (کلیمی‌ها ـ ارامنه و آسوری‌ها) نیز نسبت به تشکیل مجالس ترحیم مبادرت کرده‌اند.
بخش 312
40 /1 /17
به فرموده ضمیمه پرونده مرحوم آیت‌الله بروجردى و بایگانى شود. 40 /1 /17

******

گیرنده: اداره کل سوم تاریخ: 1340 /1 /24
فرستنده: ساواک کردستان شماره: 584/ ب 2

تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور

به مناسبت رحلت آیت‌‌العظمى بروجردى مجالس ترحیمى از طرف علماء و روحانیون و استاندارى کردستان و لشکر 6 و عده‌اى از اهالى شهرستان سنندج و سایر شهرستان‌هاى کردستان به شرح زیر برگذار و قاطبه اهالى کردستان (اعم ازشیعه و سنى) در این مراسم شرکت و نهایت تجلیل را از مقام روحانیت آن مرحوم به جا آوردند و اعلامیه‌هائى نیز بدین مناسبت منتشر نمودند.
ضمنا برابر گزارشات واصله از سقز. بیجار. مریوان در شهرستانهاى مزبور نیز مراسمى از طرف علماء و فرمانداریها و ادارات در مساجد منعقد گردیده است.

رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کردستان ـ کبیرى

1ـ استاندارى کردستان در مسجد جامع سنندج.
2ـ لشکر 6 کردستان در مسجد پادگان.
3ـ علماء و روحانیون در مسجد جامع سنندج.
4ـ جامعه بازرگانان در مسجد جامع سنندج.
5ـ آقایان برهان‌المتکلمین. امجد. شاه ویسى. منیعى در مسجد جامع سنندج.
6ـ آقاى محمدحسین خان اردلان در مسجد جامع سنندج.
7ـ آقاى نصرت‌‌اله صادق وزیرى در مسجد جامع سنندج.
8 ـ آقاى شیخ عثمان نقشبندى (پناهنده عراقى مقیم ایران) در مسجد جامع سنندج. 9ـ آقاى شیخ احمد غیاثى در منزل شخصى.

******

از: ساواک مرکز تاریخ: 40 /2 /17
به: ساواک قم شماره: 7951 /312

افرادى به نام جمعیت اسلامى دانشجویان و همچنین عده از اهالى آذربایجان براى شرکت در مراسم به قم عزیمت خواهند نمود دستور فرمائید از هر حیث مراقبت‌هاى لازم به عمل آید.

سرتیپ پاکروان

تهیه کننده و رئیس بخش 40 /2 /17

******

گیرنده: تیمسارریاست معظم ساواک تاریخ:40 /2 /19
شماره: 449

موضوع: برگزارى مراسم چهله آیه‌الله بروجردى

محترما به استحضار عالی می‌رساند براى برگزارى مراسم چهله آیه‌‌الله فقید بروجردى از روز شنبه 16 جارى به تدریج از شهرستانها دسته عزادارى به قم آمدند و روز 17 جارى بیش از یکصد هزار نفر بر جمعیت معمولى قم افزوده گردید. دستجات عزادارى در تکایا و مساجد بخش‌هاى شهر قم متمرکز و منزل نمودند و با وضع مرتب در خیابانها حرکت می‌نمودند.
روز 18 جارى ساعت 18 دسته دانشجویان تهران به نام انجمن اسلامى دانشجویان با پرچم‌هاى سیاه و دو پرچم سفید که به خط قرمز شعارهائى به شرح زیر.
1 ـ فوت یگانه رهبر شیعیان جهان را به جامعه روحانیت و به مردم مسلمان ایران تسلیت می‌گوئیم.
2 ـ هدف اسلام آزادى و مساوات است.
3 ـ اجتماع ما نشانه روح ایمان است.
سپس از خیابان آستانه به طرف صحن حرکت نمودند در موقع حرکت شعارهائى می‌دادند از قبیل نصر من الله و فتحٌ قریب یا لااله‌ الااللّه‌.
پس از ورود به مسجد اعظم و دخول در شبستان یکى از آنان با استفاده از بلندگوئى که همراه داشتند مطالبى را که عیناً در اعلامیه پیوست نوشته شده ایراد نمود و در آخر صحبت گفت اینک دانشجویان اعلامیه‌هائى بین برادران دینى پخش می‌کنند. در این موقع آقاى سیدمرتضى برقعى واعظ که روى منبر بود با بلندگوى مسجد از آنان تقاضا نمود که در داخل مسجد اعلامیه‌ها را پخش ننمایند و مجلس را ساکت بگذارند تا ایشان از طرف جامعه روحانیت از دانشجویان تشکر نماید و بلافاصله شروع به صحبت نمود مفاد صحبت نامبرده دعوت از آنان به رعایت اصول و مبانى مذهب و آلت دست نشدن و پیروى ننمودن از افکار پلید و ماجراجویان و معاندین مذهب و مملکت بوده و ضمنا گفت که شما آقایان سرمایه‌هاى کشور اسلام می‌‌باشید به شرطى که آموخته‌هاى خود را برطبق اصول و مبانى شریعت بکار بندید در این موقع یکى از دانشجویان با استفاده از بلندگوى خودشان دستور داد که اعلامیه‌ها را در خارج از مسجد پخش نمایند که پس از خروج شروع به پخش نمودن اعلامیه پیوست را نمودند و با همان ترتیبى که آمده بودند از مسجد خارج و پس از طى خیابان ارم در چهار راه خیابان آستانه و باجک و آذر متوقف شده و چون موقع مغرب بود همگى شروع به اذان گفتن نموده و شعارهائى مانند (على پیشواى ما بود که تا آخرین قطره خون در مقابل دشمنان دین و وطن جنگید ـ هدف اسلام آزادى و مساوات است ـ ما باید به پیروى از پیشوایان خود با حکومت زور و استبداد مبارزه نمائیم) دادند و مقارن ساعت 20 سوار اتوبوس‌هاى خود شده و به تهران مراجعت نمودند.
جمعیت دانشجویان تهران بیش از 200 نفر نبودند اما در قم بیش از 2000 نفر از تماشاچى و عده طلاب و کسبه آنان را همراهى می‌نمودند که شاید مردم عادى آنان را به حساب دانشجویان می‌گذاشتند.

از طرف رئیس ساواک قم ـ کاشان ـ ساوه ـ محلات ـ تفرش
م ـ قلقسه / صاحب الزمانى

محترما به استحضار می‌رساند. نشاط 40 /2 /23
روى سابقه ضمیمه شود. 40 /2 /23
به فرموده ضمیمه پرونده فوت ایت‌الله بروجردى و بایگانى شود.
رونوشت در پرونده انجمن اسلامى دانشجویان الصاق گردد. نشاط 40 /2 /24
اقدام شد 40 /2 /25

******

«بنام خدا»

چهل روز از رحلت پیشواى عالی‌قدر شیعیان می‌گذرد. جهان اسلام عموما و مردم شیعه خصوصا در فقدان مقام پر ارجش عزا دار و مویه کنان اشک حسرت فرو می‌ریزند و بدان جهت که عالم پر ارج و مرجع بزرگوارى را ازدست داده‌اند با تشکیل مجالس یادبود و عزا تسلى بخش قلب‌هاى افسرده و ارواح متأثر یکدیگرند. اجتماع عظیم امروز ما نیز نمودار چنین تأثر وتاسفى است و چهره‌هاى غم‌زده و در هم رفته ما نشانه عمق و عظمت این مصیبت است. ما به نمایندگى از جانب همه دانشجویان و انجمن‌هاى‌ اسلامى‌ دانشجویان خواسته‌ایم در این اجتماع عظیم به مردم مسلمان و شیعیان ایران تسلیت بگوئیم و در حالی که تاثرات فوق العاده‌ طبقه‌ جوان ‌و دانشگاهى کشورمان را منعکس کنیم از چنین فرصتى که بلحاظ کمیت و کیفیت کم نظیر و نادر است استفاده نموده و از همه رهبران و مراجع مذهبى و مردم مسلمان و معتقد بخواهیم که در امر برگزیدن مرجع و در نحوه ارتباط و رجوع و در چون چند فلسفه اداره امور مسلمین به نکات اصولى و مبانى عقیدتى و حقایق حکومتى اسلام توجه نموده و هم چنان که در طول دو قرن گذشته نشان داده‌اند به رهبرى همه جانبه و بررسى و اظهارنظر در همه شئون گذران مردم مسلمان بیندیشند و در امر بزرگى که اکنون مورد بحث و مطالعه رهبران مذهبى ما است به پدیده‌هاى تازه جهان اسلام و روی‌آوری‌هاى طبقات جوان و دانشجویان کشور و به خصوص احتیاجات فورى و ضرورى کشور ما نظر صائب و غورى عمیق نمایند، شاید اگر بسان گذشته می‌کردیم و اندیشه‌ها در حول و حوش مسائل حیات مادى و معنوى در چهارچوب محدود افکار قرون وسطائى چرخ می‌زد احتیاج طرح و بحث این تذکر نبود. ولى امروز که در جهات علم و عمل پیشرفت‌هاى شگرف و وسیع ایجاد گشته در باره نظام اجتماع و پى بردن به چگونگى آن نیز نتایجى حاصل گشته براى بیشتر مردم دردها و اضطراب‌هائى ناشى از این احساس و درک به وجود آمده و شاید به علت وجود همین احساس و روح اجتماعـى است که به هر نظـم جمعـى متوجـه می‌‌شونـد و به دستجات واحزاب روى می‌آورند و در راه بررسى و ایجاد نظم دلخواه. کتاب می‌نویسند، تبلیـغ می‌کنند، و قربانـى می‌دهند. ما از میان چنین اجتماع و جمع جوانانى که زرق و برق تهران و تجملات جدید قدرت فریب و حتى ارضاى نیروى حق‌طلبى و عدالت‌خواهى آنها را نداشته است برخواسته‌ایم و حالا که به خاطر تعظیم شعائر دینى و بزرگداشت ارجهاى فقیه سعید گرد هم حلقه زده‌ایم یکپارچگى و همرنگى ما از جوان و پیر، زن مرد، استاد و شاگرد و همه صنوف اجتماع نشانه درک واقعیات و روح اسلام است موقع را مغتنم شمرده و خواسته‌هاى دانشگاهیان را که در طول سنوات اخیر نشان داده‌اند برخلاف تبلیغات سوء دیگران نه تنها از دین و مذهب سر بر نتافته‌اند بلکه با شرکت در این مراسم و کوشش در همه جهات ممکنه ثابت کرده‌‌اند که به راه و روش دین و مذهبشان سخت پاى‌بند و مومن هستند بیان می‌کنیم. ولى در قبال این درک صحیح و فداکارى و انجام وظیفه مشکلاتى پیش راه ما است که براى بیان رئوس آن جائى بهتر از این اجتماع بزرگ نیست. ما در محیطى زندگى می‌کنیم که از آمار و عدد و قانون و روابط علمى صحبت می‌شود و جزء منطق، و اسلحه دانش دلیل دیگرى را نمی‌توان عرضه کرد. در چنین محیطى و در برابر انواع مسلکها و مرامها از ما می‌پرسند این دینی که براى همه چیز کوچک و بزرگ قانون و حکم دارد چگونه از جهت حکومت وظیفه روشنى را مشخص نکرده و دلیل انتقاد و خودباختگى خود را به روشهاى اجتماعى دیگران همین تاریکى و ابهام معرفى مى‌کنند و تازه آن دسته دیگر که خود را ارشادتر می‌دانند و پایه ایمانى دارند می‌کوشند تا هر مسلک اجتماعى را با اسلام تطبیق دهند و به خیال خود از این راه به دین خدمت کنند و مى‌پندارند که اسلام همانند موات بى‌حسابى است که هر کس حق دارد در آن نقشه‌هائى طرح نماید. نکته مورد نظر ما همین جا است که چرا نباید نظام اجتماعى اسلام واضح و روشن بیان شود، تا مسلمانان و به خصوص طبقه جوان و دانشجو که در معرض امواج مسلکها و مرامهاى اجتماعى و رنگهاى جور واجور حکومتها قرار می‌‌گیرند میزانى داشته باشند و وظیفه خود را با آن معیار بسنجند و در راه تحقق هدف و مقصد دین و قرآن قاطعیت و صراحت نشان دهند. شاید به نظر عده‌‌اى از انبوه حضار در چنین زمان و مکانى طرح این مسئله که خود به عنوان مشتى از خروار است بى‌جا و بى‌مورد باشد ولى اگر متوجه باشیم که محیط خفقان زده و محدود زندگى ما اجازه نمی‌دهد که حتى در این مورد با مسئولین امر و زعماى مذهبى صحت بداریم خود به خود اشکال منتفى خواهد شد. ما شاید خجالت بکشیم از این که نمونه‌اى از طرز رفتار عمال حاکم بر دانشگاه و سایر ارگانهاى مملکت را ذکر کنیم ولى به عنوان نمونه باید عرض کنیم که ما که سمبل طرز فکر اسلامى دانشگاه تهران هستیم و در برابر سیل افکار ماده پرستى و بى‌دینى 16 سال مبارزه کرده‌‌ایم براى برگزارى جشن سالانه عید بعثت پیشواى بزرگوار اسلام اجازه ندادند و ما براى تعظیم شعائر مذهبى و بیان حقایق قیام محمدى مجبور شدیم از اطاق درس مدرسه‌‌اى به جاى سالنهاى متعدد دانشگاه استفاده کنیم. وقتى کار بدینجا بکشد و به جوانان مسلمان و فرزندان متدین شما اجازه بحث و فحص امور مذهبى را ندهند دیگر از سایر موارد چه توقعى می‌‌توان داشت ما ضمن آن که شدیداً از فقدان مرجع پر ارج عالم تشیع ابراز تأثر می‌‌کنیم، خواهانیم که صداى ما را حداقل رهبران و پیشوایان مذهبى بشنوند، و در چنین حال و احوالى که دانشگاه‌هاى کشور چشم امید به دانشگاه روحانى و مذهبى قم دوخته‌اند و همه جا و همه کس در انتظار مرجع صالح تازه هستند، می‌خواهیم این الفـت و همبستگى را که شعار دیرینه اسلام است بیشتر از پیش تحقق بخشیم و به کمک همه مردم مومن و متدین شیوه موثرى را بنیان گذاریم که جوابگوى همه احتیاجات جامعه اسلامى باشد و ثابت کنیم که ایمان و اعتقاد قلبى و درونى باید با عمل توام و بمصنه ظهور برسد وگرنه صرفاً همه احکام و دستورات را در عبادات خلاصه کردن و در برابر از هر کس و ناکس پیروى کردن و سر تسلیم در برابر هر حکومت ظالم و غیر صالح فرود آوردن شیوه پیغمبراسلام و قرآن نیست. اگر غیر از این بود تاریخ دین شاهد مبارزه همیشگى و ستیز مداوم زورمندان و مستبدان با پیامبران نبود. چون در صورتی که معتقد به حد و مرزى براى رهبرى شیعه و اسلام گردیم و به قول پاره‌‌اى معدود در موقع عبادت به خدا روى آوریم و در هنگام حکومت از حکام موجود پیروى کنیم در حقیقت زندگى پیام و ائمه اطهار را فراموش کرده‌‌ایم بدان جهت که لازمه این طرز تفکر آن است که حکام باید بر مال و جان و افکار مردم بى‌مانع حکومت نمایند و پیامبران و ائمه و جانشینان آنها در میان دیوار کنائس و مساجد به مؤمنین که به حسب اختیار وارده روى آورده‌اند نماز خواندن و نیکى نمودن و احکام و وظایف فردى را بیاموزند آن وقت در این صورت تاریخ مذاهب هم دگرگون می‌شود. دیگر نه نمرود ابراهیم را به آتش مى‌افکند و نه فرعون با موسى به کشمکش برمی‌خیزد، نه پادشاه روم براى کشتن عیسى اقدام می‌نماید و نه نرون مسیحیان را با آتش می‌سوزاند و نه کسرى و قیصر با اسلام مى‌ستیزند.
ما در این وقت محدود و موقعیت نامساعد جواز بحث بیشتر را نداریم و با اشاره به شیوه فکرى طبقه جوان خواستیم از خداى بزرگ بخواهیم که درود بى پایان مارا به روح جاوید حضرت آیت‌‌اللّه‌ بروجردى برساند و علماء و پیشوایان شیعه را در راه حل مشکل عظیم رهبرى بر وفق مصالح مذهبى یارى کند.

انجمن اسلامى دانشجویان