25 دی روز تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی را گرامی می‌داریم.   امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: کسى که عبرت‌ها براى او آشکار شود و از عذاب آن پند گیرد، تقوا و خویشتن دارى او را از سقوط در شبهات نگه مى‌دارد. نهج البلاغه، خطبه 16.

... روشن شدن مبارزات اصیل اسلامی در ایران از ابتدای انعقاد نطفه‌اش تاکنون و رویدادهایی که در آینده اتفاق می‌افتد از مسائل مهمی است که باید نویسندگان و علمای متفکر و متعهد بدان بپردازند. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 3، ص 434.

شرحی بر اسناد

شرحی درباره پابند زندانیان سیاسی در دوره پهلوی


تاریخ انتشار: 20 آذر 1403

پابند در موقع شکنجه زندانی سیاسی نیز استفاده می‌شد

«پابند متشکل از دو حلقه فولادی بود که با زنجیر به هم وصل می‌شد؛ آن را به پای زندانی می‌بستند تا در حرکت و راه رفتن زندانی اختلال ایجاد کنند.

در قدیم به آن «غُل» می‌گفتند به‌منظور حرکت نکردن زندانی، وزنه‌هایی نیز به آن می‌بستند که خود خستگی شدید عضلات و پاها و گاه فلج شدن را به همراه داشت. این وسیله در دوره‌های گذشته از چوب ساخته می‌شد که به آن «کُند» می‌گفتند. استفاده از پابند عوارضی چون ساییدگی مفاصل، خمیدگی بدن و نیز درد شدید در ناحیه پشت را به دنبال داشت. گاه در محل پابند تاول‌های خونی شکل می‌گرفت که تا مدت‌ها بهبود نمی‌یافت. معمولاً پابند را هم‌زمان با دستبند به‌کار می‌بردند و گاه برای آزار بیشتر زندانی، این دو را به میله داخل سلول می‌بستند که در این حالت زندانی قادر به هیچ حرکتی نبود. بیشترین استفاده از پابند در زمان نقل و انتقال زندانی بود؛ به‌ویژه زمانی که قرار بود زندانی را به مناطق دور دست منتقل کنند. همچنین زندانیان محکوم به اعدام را هنگام بردن به پای چوبه‌دار پابند می‌زدند. حتی برای زندانیان سیاسیِ بیمار که به بیمارستان فرستاده می‌شدند، از پابند استفاده می‌شد. در مواردی هنگام انتقال زندانی، به بیمارستان علاوه بر همراهی مأموران بر دست‌های وی دستبند زده و پاهایش را به کف ماشین بسته و پابند می‌زدند.

در مواقعی به زندانیان در زیر شکنجه نیز پابند می‌زدند تا برای دفاع از خود به بازجو و شکنجه‌گر آسیب نرساند.

در نمونه‌ای زندانی را هنگام بازجویی به شکل صلیب به تخت بسته و پاهایش را پابند زده و قفل کرده بودند. ادامه این حالت به ورم پاها منجر می‌شد و تحمل پابند را سخت‌تر می‌کرد. همچنین برای زندانیانی که سابقه فرار از زندان داشتند نیز پابند استفاده می‌شد و حتی با دستبند و پابند وی را در اتاقی زندانی می‌کردند. برای برخی زندانیان خطرناک پابند به مدت طولانی استفاده می‌شد. گفته می‌شود در مواردی برخی زندانیان توانسته‌اند با راهنمایی سایر زندانیان پابندهای خود را باز کنند.

به گزارش نمایندگان صلیب سرخ جهانی ۵۰ تا ۶۰ درصد زندانیان سیاسی در زندان‌های حکومت پهلوی به غل و زنجیر بسته شده و تجربه شکنجه، دستبند و پابند را داشته‌اند.»[1]

 

پی‌نوشت:


[1] . دانشنامه زندان سیاسی دوره پهلوی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، چاپ اول، سال 1401، ج 1، ص 209 و 210.



پابند فولادی قدیمی برای زندانیان


 

تعداد مشاهده: 175


مطالب مرتبط

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.