امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: عبرت‌ها چه بسیارند و عبرت‌گیری و پندپذیری چه اندک است. قصارالحکم، صفحه 118، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

ما را در طول تاریخ و در سده‌های اخیر از هر پیشرفتی محروم کرده‌اند و دولت‌مردان خائن و دودمان پهلوی خصوصاً. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 21، ص 416.

 

اسناد بدون شرح

کمک هزینه تحصیلی؟!


تاریخ انتشار: 16 مهر 1404


شماره: 444                                                                                         تاریخ: 18 / 6 / 1348

جناب آقای شریفامامی

نایبالتولیه محترم بنیاد پهلوی

 

به امر مطاع مبارک شاهنشاه آریامهر خواهشمندیم دستور فرمائید مبلغ سه هزار و پانصد دولار برای خرج تحصیلی دوشیزه شهرزاد قریب دختر جناب آقای هرمز قریب[1] رئیس کل تشریفات دربار شاهنشاهی که در آمریکا در رشته زبان در دانشگاه George Town University WaShington D.C. مشغول تحصیل می‌باشند از بودجه آن بنیاد حواله فرمائید این کمک هزینه تحصیلی تا مدت سه سال که ایشان فارغ‌التحصیل خواهد شد ادامه خواهد داشت متشکرم. ت

وزیر دربار شاهنشاهی

اسداله علم[2]

رونوشت برای اطلاع جناب آقای هرمز قریب رئیس کل تشریفات دربار شاهنشاهی ایفاد می‌شود.

وزیر دربار شاهنشاهی

اسداله علم

 

پی‌نوشت‌ها: 


[1] . هرمز قریب، فرزند عباسقلی در سال 1294 ﻫ ش در تهران و در خانواده‌ای بهایی متولد شد. تحصیلات خود را تا لیسانس علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد. وی سمت‌هایی چون: سرکنسول سفارت شاهنشاهی در استانبول‌، آجودان کشوری شاه‌، رئیس اداره اول سیاسی وزارت امور خارجه‌، مدیرکل تشریفات دربار و ... را عهده‌دار بود. نامبرده با اسدالله علم رفاقت داشته و از سوی وی حمایت می‌شد. در خصوص وی در گزارش ساواک چنین آمده است : «جناب آقای قریب‌... از یک عدد ساعت طلای سفید که تشریفات به منظور هدیه خریداری کرده است برای خودتان استفاده فرمائید ... وزیر دربار ... اسدالله علم‌». نمونه مشابه بهره‌برداری‌های شخصی قریب از وزارت دربار در اسناد ساواک متعدد است‌. قریب از اعضای جمعیت فراماسونری و در سیاست طرفدار سیاست غرب و به ویژه آمریکا بود. نامبرده از سرسپردگان و وفاداران درجه یک دربار پهلوی محسوب می‌شد. با سقوط رژیم پهلوی وی نیز مانند بسیاری دیگر از وابستگان رژیم به خارج از کشور گریخت.

(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)

[2] . اسدالله علم در سال 1298 ﻫ ش در بیرجند متولد شد. پدرش محمد ابراهیم علم معروف به شوکت‌الملک بود. وی که این لقب و امیرى قائنات را در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، از برادر بزرگترش امیراسماعیل خان علم به ارث برده بود. امیر شوکت‌الملک علم مانند برادر ارشد و اجدادش با انگلیسی‌ها، که نسبت به ثبات و امنیت منطقه سیستان و بلوچستان در مجاورت افغانستان و هند حساسیت زیادى نشان مى‌دادند، روابط نزدیک داشت و در جریان جنگ جهانى نیز با نیروهاى انگلیسى که بخش مهمى از خاک ایران را تحت اشغال خود داشتند همکارى مى‌کرد. امیر اسدالله علم به توصیه پدرش، در سال 1318، در سن 20 سالگى با ملک تاج دومین دختر قوام‌الملک شیرازى ازدواج نمود و از این ازدواج پسرى متولد نشد که بر مسند پدر جاى گیرد و علم تنها داراى دو دختر شد. امیراسدالله علم در سال 1321 از دانشکده کشاورزى کرج فارغ‌التحصیل شد و چون وضع تهران آشفته و تحت اشغال نیروهاى بیگانه بود، عازم بیرجند شد. امیر شوکت‌الملک که قبل از پسرش به بیرجند رفته بود در سال 1323 در همانجا درگذشت و علم اداره امور املاک وسیع پدرش را به‌عهده گرفت. در اواخر سال 1324 علم ضمن مسافرتى به تهران به ملاقات قوام‌السلطنه نخست‌وزیر رفت، که تازه از سفر مسکو به تهران بازگشته بود. قوام‌السلطنه این جوان 26 ساله را ظاهرا به واسطه سابقه دوستى و آشنایى با امیر شوکت‌الملک و شاید هم به توصیه انگلیسی‌ها که در آن زمان نقش حساسى در سیاست ایران داشتند، براى فرماندارى کل سیستان و بلوچستان در نظر گرفت. اسدالله علم بسیار زود به وزارت رسید و نخستین بار در سن 29 سالگى در کابینه دوم ساعد (آبان 1327 ـ فروردین 1329) وزیر کشاورزى شد. او در کابینه على منصور (فروردین ـ تیر 1329) نیز این سمت را حفظ کرد و پس از آن در دولت رزم‌آرا (تیر ـ اسفند 1329) وزیر کار شد. در همین زمان بود که هنگامى که به اتفاق رزم‌آرا وارد مسجد شاه مى‌شد، نخست‌وزیر مقتدر و چهره آینده‌دار استعمار غرب، مورد اصابت گلوله استاد خلیل طهماسبى قرار گرفت و معدوم شد. در سال‌هاى 1329 تا 1339، علم از نزدیک‌ترین یاران محمدرضا پهلوى بود و در ماجراى 28 ـ 25 مرداد 1332 نقش فعالى ایفا نمود. اسدالله علم که در سى‌ام تیر ماه سال 1341 به نخست‌وزیرى برگزیده شد، یاران گرمابه و گلستان خویش از قبیل «دکتر باهرى»، «ناتل خانلرى»، «متقى» و «رسول پرویزى» را گرد خود جمع کرد. او نه کارى به احزاب موافق و مخالف و گروه‌هاى سیاسى داشت و نه آدمى بود که به طور حاد در کارهاى سیاسى دخالت مستقیم نماید فقط و فقط مجرى اوامر ملوکانه بود. وی تا 18 اسفند 1342 نخست‌وزیر بود. مدتی رئیس دانشگاه پهلوی شیراز شد و از سال 1345 تا پایان عمر وزیر دربار بود. علم وسیع‌ترین باند را در کشور ایجاد کرد و در همه استان‌ها داراى مهره‌ها و عوامل خود بود که آن‌ها را به وکالت و یا مقامات عالى مى‌رساند. مهم‌ترین پایگاه علم در خراسان، شرق کشور و فارس بود؛ در خراسان و سیستان و بلوچستان به علت این که پایگاه اصلى خانواده‌اش بود و در فارس به‌علت وصلت با خانواده قوام شیرازى. علم پیش از انقلاب در 15 فروردین 1357 به مرض سرطان در آمریکا درگذشت و روزهاى انقلاب را ندید.



منبع: سند شماره 444 تاریخ 18 / 6 / 48، آرشیو مرکز بررسی اسناد تاریخی.
 

تعداد مشاهده: 215


مطالب مرتبط

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.