امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: در دگرگونیهای دنیا عبرت است. غررالحکم، جلد 4، صفحه 395، به نقل از آثارالصادقین، آیتالله احسانبخش.
آن قدری که تاریخ به ما گفته است، در چند نهضت که در ایران واقع شد، نهضت تنباکو، نهضت مشروطه، قضیه پانزده خرداد، نقش زنها بالاتر از مردها اگر نبود، کمتر نبود. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 18، ص 402.
تاریخ معلم انسانهاست (امام خمینی ره)
پژوهشگران، اندیشمندان و محققان عرصه تاریخ، در تدوین و شفافسازی زوایای گوناگون تاریخ عصر خویش، بر نقش اسناد به معنای اعم آن، تأکید وافر دارند و بر اهمیت اسناد پنهان و منحصر به فرد زمان، به دلیل ویژگیهای خاص آن اصرار میورزند. هرچند برای بازگویی حوادث تاریخی، از زبانها و بیانهای گوناگونی همچون: توصیف، تقدیر، ذم و تحسین، خاطره، مقاله، تصویر و ... میتوان بهره برد، ولی با گذشت زمان و فاصله گرفتن از مبدأ هر حادثه، از امکان تشریح بعضی از این حوادث کاسته خواهد شد و به همین علت میتوان ادعا کرد که این تنها زبان اسناد است که در هر مقطع زمانی روشنگر زوایای تاریک تاریخ خواهد بود. به ویژه آن که در دو دهۀ گذشته استفاده از تاریخ و آگاهی از وقایع، حوادث و شناخت رجال و ... با اقبال روزافزون مواجه شده است. به علاوه، توجه به بهرهبرداری از تجربیات گذشتگان نیز ضرورت بیان ناگفتهها و نانوشتههای تاریخ معاصر ایران را بیش از پیش روشن میسازد. از سوی دیگر ما در دورانی به سر میبریم که دشمنان و بداندیشان و بدخواهان ملت بزرگ و تاریخی ایران با ورود به برخی عرصهها مترصد ایجاد شکاف و تغییر در هویت تاریخی و فرهنگی ما هستند. حفظ اصول و ارزشهای تاریخی یکی از عوامل اصلی در عصر حاضر است که به فرمودۀ رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای، «عصر جنگ نرم» نامیده شده است. ایشان در خصوص مطالعه کتب تاریخ معاصر در بیانی فرمودهاند: «من نمیدانم شما چقدر از تاریخ معاصر اطلاع دارید و چقدر آن را خواندهاید. چقدر خوب است که شماها در تابستان که قدری فراغت پیدا میکنید، واقعاً برنامهریزی کنید و قدری از تاریخ معاصر از جمله همین قضیۀ تنباکو را مطالعه کنید. کتابهایی هم درباره این موضوع نوشته شده که مناسب است آنها را بخوانید. البته مطالعه کتابهای امین را میگویم. بعضیها هستند که چون پای روحانیت و دین در میان است، از عنادی که با دین دارند، حاضر نیستند به افتخار به این بزرگی اعتراف کنند و آن را مطرح نمایند.»
حال که مرکز بررسی اسناد تاریخی وارث انبوهی از اسناد پنهان سازمان اطلاعات و امنیت رژیم پهلوی است، بر خود فرض میداند تا امکان دسترسی محققان و پژوهشگران ارجمند عرصه تاریخ را به این گنجینه ارزشمند فراهم و تسهیل نماید. این مرکز علاوه بر توجه جدی به این مساله سعی در ارائه محصولات فرهنگی به عموم مردم را دارد. مرکز بررسی اسناد تاریخی برای اولین بار در تاریخ نشر اسناد کشور، تصویر هر سند را در کنار متن حروفچینی شده آن قرار داده تا تمامی کسانی که دغدغه تاریخنگاری بدون تحریف و ارائه واقعیتهای موجود را دارند، از آن بهرهمند شوند. کتب منتشره این مرکز به صورت مجموعه یاران امام (ره) به روایت اسناد ساواک، رجال عصر پهلوی، زنان دربار، جریانات چپ و موضوعات مختلف دیگر تدوین و به بازار کتاب ارائه شده است.
در ادامه این روند، سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی در عرصه فضای اینترنتی و شبکه مجازی نیز اقدام به نشر مقالات، اسناد، تصاویر و موضوعهای مرتبط با تاریخ معاصر نموده است. بینندگان این سایت میتوانند با بخشی از حوادث روزانه در تاریخ معاصر و رخدادها و کارگزاران دوره پهلوی و شخصیتهای انقلاب اسلامی آشنا گردیده و از کتابهای این مرکز که در بخش کتابخانه دیجیتال در اختیار عموم قرار گرفته، به صورت رایگان استفاده نمایند.
امید است مورخان، تاریخپژوهان و کارشناسان مسائل تاریخی، به خصوص تاریخ معاصر ایران، ما را از نظرها و پیشنهادهای ارزشمند خود بهرهمند سازند.
History is the teacher of humans.
Imam Khomeini (PBUH)
Researchers and scholars of history deeply emphasize that documents (in general) have an important role in compilation and clarifying different angles of the history of their era and generation. They give priority to secret and unique documents of the time because of their unique characteristics. However, narrating historical events can happen by different languages and comments; such as description, appreciation, vilification and compliment, memories, articles, pictures and etc. But as time passes and being distant from the origin of any event, the effects of some of these comments may decline and for this reason, one can claim that the only language proven to be able to express dark angles of history, is the language of documents. Particularly, in the last two decades, using history and being aware of events and accidents and knowing famous and important people has been increasingly welcomed. Additionally, noting the necessity of using past experiences also shows the need for revealing and narrating the untold and unwritten facts of Iranian contemporary history. From the other side, we are living in an era that the enemies, foes, and malevolent of the great and historic Iranian nation by entering into some fields intend to make split and change our historic and cultural identity. Preserving the principles and historical values is one of the major factors in the present era which the great leader Ayatollah Khamenei called as “soft warfare”. In relation to the importance of studying the contemporary history and the related books, he has recommended: “I don't know how much you know about contemporary history and how much you have studied. It is really good that you plan for your free time in summer to study a title about contemporary history, including Tobacco case. There are some books written on this issue and it is good to read them. Of course, I mean studying reliable books. There are some writers that are not ready to confess to this big glory and honor it or write about it; because, this issue is an honor for the clergy and religion”.
Now that the Center Of Historical Documents Survey inherits masses of volumes of secret document of SAVAK (Secret police of the Shah's regime), this center considers it a must to provide and facilitate researchers and scholars access to these valuable documents. In addition to paying attention to this issue, this center tries to deliver cultural products to all the people and for the purpose of illuminating ambiguous and dark sides of history, has published a series of documents as follow and for the first time in the history of publication of documents in the country has put the picture of each document beside its text so that all those who would like to know the historical truth about events without any distortion would benefit from them. Among the published books, we can name: Imam’s lieutenants based on SAVAK documents, The Pahlavids Elite, The court women, Leftist Groups and other subjects.
To follow this trend, the website of the Center Of Historical Documents Survey has published articles, documents and pictures on internet and via virtual space regarding contemporary history. The visitors can be familiar with some events of contemporary history, Pahlavids elite and Islamic revolution figures. The visitors can use the books of this center in the digital library section for free.
We hope historians, historical subjects experts, particularly, Iranian contemporary history benefit us from their valuable viewpoints and comments.