در میان طیف گسترده‌ی انقلابیون در دوره‌ی پهلوی، کسانی بودند که در کسوت تعلیم و تعلم به آگاهی‌دهی سیاسی و مذهبی به نسل جوان کوشش می‌کردند. رسالت این گروه هنگامی بیشتر اهمیت پیدا می‌کند که سیاست‌های ضد دینی و غرب گرای رژیم پهلوی را که هر روز ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کرد در نظر داشته باشیم. شهید سید محمد جواد شرافت یکی از مهمترین چهره‌ها در این عرصه می‌باشد. وی که افتخار معلمی داشت، به خاطر مواضع و دیدگاه‌هایش بارها تحت فشار قرار گرفته بود. اسناد نشان می‌دهد که مناطق و شهرهای مختلف کشور برای وی فرقی نداشته و ایشان در هر جایی که بوده‌اند، رسالت خود را به خوبی انجام می‌داده است. سند زیر که به سال 1347 باز می‌گردد نشان می‌دهد که ساواک حتی پس از انتقال ایشان به گناباد در استان خراسان نیز همچنان از وی در هراس بوده است. در بخشی از سند می‌خوانیم: «جهت تحت مراقبت قرار دادن اعمال و رفتار نامبرده بالا مراتب به شهربانی خراسان اعلام گردیده است.»

 سند زیر از کتاب مساجد استان قزوین انتخاب شده است. این کتاب، پنجمین کتاب از مجموعه پایگاه‌های انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک: مساجد، مساجد استان قزوین (تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، 1395، ص157) انتخاب شده است. سند شماره 23/698ﻫ تاریخ 1352/2/23، برگی از تاریخ انقلاب در قزوین است و به سخنرانی مرحوم آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی در مسجد سید علی قزوینی اشاره دارد. از این سند چند نکته مهم قابل استخراج است.
1- نقش محوری روحانیون انقلابی در پراکندن و گستراندن پیام دعوت به انقلاب اسلامی. روحانیون انقلابی شهرهای مختلف با هم در ارتباط بودند و مردم را به آگاهی و مبارزه فرا می‌خواندند.
2- جایگاه مساجد به عنوان پایگاه‌های انقلاب اسلامی؛ برای فهم چگونگی وقوع انقلاب اسلامی باید دو مؤلفه مساجد (پراکندگی جغرافیایی) و شبکه‌ای از روحانیون انقلابی را در کنار هم در نظر گرفت. روحانیون انقلابی، مساجد را به سنگرهای مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل کرده بودند.
3- حضور مردم هم در مساجد از نکات جالب این سند است. حضور سیصد، چهار صد نفر از مردم قزوین در سخنرانی آیت‌الله خزعلی آمار جالبی است. تاریخ سند یعنی سال 1352 (پنج سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی) در این باره مهم‌تر است.
4- موضوع و محتوای سخنرانی آیت‌الله خزعلی نیز مهم است. خداشناسی، انتقاد از اوضاع فرهنگی (نشریات، سینما) و اوضاع منطقه از محورهای سخنرانی آیت‌الله خزعلی بوده است.
5- مجله این هفته از مجلات مبتذل و بی‌بند و بار دورۀ پهلوی دوم بود که از سال 1351 به بعد منتشر می‌شد.

دانشگاه در کنار مسجد از مهمترین مراکز مخالفت با رژیم پهلوی بودند. در سندی که در ادامه آمده است، دانشجویان دانشگاه آذرآبادگان با صدور قطعنامه‌ای اقدامات رژیم پهلوی را در روز 1357/2/18 محکوم کرده و خواستار تجدید نظر در برخی سیاست‌های رژیم شده‌اند. در این قطعنامه که در سند ساواک چهار بند آن آمده است: آزادی دستگیر شدگان، خودداری از محرومیت دانشجویان، معرفی و محاکمه مأموران خاطی از جمله خواسته‌های آنها بوده است. این قطعنامه پس از قیام مردم تبریز در 56/11/29 به پشتیبانی و حمایت از قیام قم در 19 دی 1356 صورت گرفت که اقشار مختلف مردم از جمله دانشجویان حضور چشم‌گیری داشتند. در بند اول این قطعنامه آمده است: «حضور گارد و مأموران انتظامی به استناد تجارب گذشته همیشه موجب تحریک دانشجویان و منجر به بروز خشونت بوده است، لذا خروج گارد و عدم دخالت مأموران انتظامی در دانشگاه ضروری است.»